Natura 2000-Beheerplannen Noordzeekustzone en Waddenzee “Nadere Uitwerking Natura 2000-doelen” Klankbordgroep Leeuwarden, 22 april 2010 Presentaties Rijkswaterstaat Aante Nicolai en Hans Lammers

Rijkswaterstaat 222 april 2010 Eén beheerplan Waddengebied, zeven deelgebieden

Rijkswaterstaat 322 april 2010 Visie N2000-beheerplan Uitwerken natuurdoelen (omvang, ruimte, tijd). Vergunningvrij opnemen bestaand gebruik (op basis van toetsingsresultaat NEA). Aansluiten bij bestaande kaders (bijv. “Naar rijke Waddenzee”) Vastleggen beheer N2000-gebied in planperiode; wie doet wat en wanneer om 1. en 2. te bereiken, d.w.z: –Reguleren; –Toezicht en handhaving; –Monitoren en evalueren; –Communiceren. Transparant gebiedsproces.

Rijkswaterstaat 422 april 2010 Natura 2000-doeluitwerking Noordzeekustzone (NZKZ)

Rijkswaterstaat 522 april 2010 Natura 2000-waarden in de NZKZ 7 habitattypen 6 habitatrichtlijnsoorten 3 broedvogels 18 niet-broedvogels

Rijkswaterstaat 622 april 2010 Doelrealisatie NZKZ: focus op 11 prioritaire gebieden Type gebiedPrioritair gebied Gehele NZKZ (m.b.t. vispopulaties) Gehele NZKZ (m.b.t. vispopulaties) Diepere, laagdynamische zeebodem (> 5-8 m) Zeegebieden Bergen-Petten, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog Platen en strandenRazende Bol, Vliehors, Engelschhoek Embryonale duinen en groene stranden Vliehors, Groene stranden van Ameland, Schiermonnikoog, Rottumerplaat

Rijkswaterstaat 722 april

Rijkswaterstaat 822 april 2010 Negatieve doelrealisatie, aanvullende maatregelen N2000-waardeOplossingsrichting H1110_B (zee-ecosysteem, bodemleven, vispopulaties) Afname bodemverstoring en bereiken natuurlijke, lage dynamiek van de bodem; rust en voedsel in zeegebieden Zwarte Zee-eend (overwinteringsgebieden) Rust en voedsel in zeegebieden Bontbekplevier en strandplevier (broedplaatsen) Rust in broedseizoen (bijv. Razende Bol, Terschelling, Ameland)

Rijkswaterstaat 922 april 2010 Positieve doelrealisatie, toch ook aanvullende maatregelen N2000-waardeOplossingsrichting Embryonale duinen (voortplantingsgebied grijze zeehond) Rust in embryonale duinen in werptijd dec.-febr. (bijv. Rottumerplaat, Ameland, Schiermonnikoog) Grijze zeehond (voortplantingsgebied in embryonale duintjes) Idem Dwergstern (broedplaatsen) Rust op strandzones in broedseizoen (Razende Bol)

Rijkswaterstaat 1022 april 2010 Aandachtspunten aanvullende maatregelen Continuering beleid art. 20-gebieden Extra inspanning voor “toezicht en handhaving”, m.n. op stranden Extra inspanning monitoring (monitoring zeebodem en monitoring gebruiksactiviteiten)

Rijkswaterstaat 1122 april 2010 Natura 2000-doeluitwerking Waddenzee

Rijkswaterstaat 1222 april 2010 Habitats Waddenzee Permanent overstroomd [H1110] -> negatieve doelrealisatie -> oplossingen: Convenant transitie mosselsector, verduurzaming garnalenvisserij, ‘Mosselwad’ Wadplaten [H1140] -> negatieve doelrealisatie -> oplossingen: mechanische kokkelvisserij stopgezet, experimenten zeegras en mosselwad Zilte pionier [H1310, 1320] -> positieve doelrealisatie -> voorwaarde: geen begreppeling, onderhoud kwelderwerken Kwelders [H1330] -> negatieve doelrealisatie -> oplossingen: verkweldering zomerpolders Fryslân, herstel diversiteit vegetatie Groninger kwelders (tegengaan verruiging, verjonging op termijn), schorherstel Balgzand, actief beheer schor Den Oever Duinhabitats [H ] -> alleen negatieve doelrealisatie grijze duin + duinvallei -> oplossing: max. natuurlijke dynamiek op Rottum

Rijkswaterstaat 1322 april 2010 Habitatsoorten Waddenzee Zeehonden [H1364 en 1365]-> positieve doelrealisatie -> voorwaarde: continuering beleid sluiting art. 20 gebieden Trekvissen (3): positieve doelrealisatie (wel trekprobleem) -> vispassage m.n. Afsluitdijk en Lauwersmeer, paaifunctie Duitse Eems (stroomopwaarts) Nauwe Korfslak (H1014) -> positieve doelrealisatie (monitoren)

Rijkswaterstaat 1422 april 2010 Broedvogels WZ met negatieve doelrealisatie Eider, bruine en blauwe kiek, kluut, bontbekplevier, strandplevier, grote stern, visdief, noordse stern, velduil Mogelijke oplossingen: Tegengaan predatie door vossen in broedkolonies vastelandskwelders (afrastering, ‘kluteneiland’) Verkenning aanleg (vossenvrije) broedeilandje(s) vastelandskust (bij Den Oever, Afsluitdijk, haven Delfzijl) Rust in broedgebieden, m.n. uiteinden eilanden (plevieren) Onderzoek voedselsituatie visetende vogels (o.a. sterns) Vergroten openheid terreinen eilanden (kiekendieven, velduil)

Rijkswaterstaat 1522 april 2010 Broedeilandjes vastelandskust Beleidskeuze PKB-Waddenzee: Gericht op een zo natuurlijk mogelijke ontwikkeling van het ecosysteem Als natuurlijke processen de kenmerkende biodiversiteit niet kunnen herstellen, is selectief ingrijpen mogelijk Ingreep is gericht op creëren juiste voorwaarden om natuurlijke processen in gang te zetten, die leiden tot de kenmerkende biodiversiteit

Rijkswaterstaat 1622 april 2010 Niet-broedvogels WZ met negatieve doelrealisatie Aalschover, wintertaling, wilde eend, topper, eider, brilduiker, grote zaagbek, scholekster, goudplevier, kanoet, zwarte ruiter Mogelijke oplossingen: Voldoende rust in fourageer- en rustgebieden (algemeen, moet komen uit effectenanalyse) Voedselbeschikbaarheid? -> onderzoek (aalschover) Externe oorzaak -> slecht broedresultaat binnendijks (scholekster) Externe oorzaak -> invloed jacht? (eider, wilde eend) Korte vegetatie op kwelders (goudplevier) Voor veel van deze soorten lijken verdere extra maatregelen in de Waddenzee niet zinvol.

Rijkswaterstaat 1722 april 2010 Workshop 14 april 2010 met ecologen en terreinbeheerders

Rijkswaterstaat 1822 april 2010 Hoofdopmerkingen in workshop 14/4 1.Geen grenzen: overkoepelende systeemvisie gehele Waddengebied leidend laten zijn. 2.Inspelen op natuurlijke dynamiek, ruimte voor doelontwikkeling i.p.v. starre Natura 2000-doelen. 3.Inspelen op samenhang tussen Natura 2000 – KRW – “Rijke Waddenzee”. 4.Maatschappelijke tendensen leidend laten zijn voor potenties en doelrealisatie. (vb.: verduurzaming sectoren, ontwikkelingen terreinbeheer). 5.Belang garnalenvisserij Waddenzee laten meelopen in Heijkoop-proces Noordzee.