gemeentelijk vastgoed Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Bussum, 7 november 2012

Even voorstellen: Eric Peperkamp Hoofd Vastgoed, eigenaarrol gemeentelijk vastgoed Erik Cobussen Bouwmanager, verduurzaming vastgoed

Opbouw: Vastgoed gemeente Nijmegen Organisatie vastgoed Vastgoedbeleid Duurzaamheid tot 2012 Duurzaamheid vanaf 2012 - vliegwiel - masterplan Conclusies / aanbevelingen

1. Vastgoed gemeente Nijmegen Samenstelling Soort objecten In beheer voor programma MV GB OR GEM totaal Wijkaccommodaties 21 1   22 Sportaccommodaties 41 Jeugdaccommodaties 5 Onderwijs en kinderopvang (ná doordecentralisatie) 25 26 Culturele instellingen en cultureel erfgoed 52 3 55 Gemeentelijke locaties (dienstgebouwen) 13 14 Bedrijfsobjecten 54 48 2 107 Woonverblijven (bv. Woonwagens / Maycrete) 190 78 27 295 Terreinen 203 49 108 360 Diversen (parkeergarages, bibliotheken, opstallen, begraafplaatsen, kinder boerderijen, scouting) 35 9 Eindtotaal 639 184 119 32 974

1. Vastgoed gemeente Nijmegen Enkele bedragen Waarde Bedrag (in miljoenen euro) WOZ-waarden gemeentelijk eigendom 402,9 Totale verzekerde waarde (herbouwwaarde) 571,3 Totale boekwaarde VSA 529,5 Totale boekwaarde OB 20,8 Totale huuropbrengst VSA 12,5 Totale huuropbrengst OB 1,2 Jaarlijks onderhoud 5,2

1. Vastgoed gemeente Nijmegen Verschillende constructies Pand Bouw Eigendom Contract beheer Exploitatie (binnenkant) Facilitair beheer Activiteiten VZH De Ster Gemeente Gymzaal Palembangstr. Elckerlyc Lux Triavium, ijsbaan Vocasahal Sporthal Citadel Speeltuin De Leemkuil Kanunnikenhuisjes Belvédère

2. Organisatie Vastgoed Bureau Vastgoed Juridisch Bouwtechnisch Onderhoud Financieel Verbinding met overig beleid Makelpunt Ca. 40 medewerkers Onderdeel van VSA (230 fte, omzet M€ 40)

3. Vastgoedbeleid Vastgoed gecentraliseerd Outsourcing onderhoud Doordecentralisatie scholen “Rood voor Rood” (Cultuurhistorie) Total Costs of Ownership Algemeen: - Alleen panden met programma (verkoop overig) - In aanvulling op de markt - Maatwerk

4. Duurzaamheid tot 2012 Klimaatplan 2004-2007, door Milieu Verduurzaming gebeurde adhoc Onderhoud een-op-een vervanging (geen upgrading) Probleem: - Hoge ambities - Geen budget - Split incentive - Duurzaamheid in concurrentie met andere programma’s

4. Duurzaamheid tot 2012 Voorbeelden: Zonnepanelen, o.a. Zonnepark Nederland P-garage Kelfkensbos Strengere eisen nieuwbouw (sporthal, TPG) Vervangingen onderhoud

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Gemeentebeleid Duurzaamheidsagenda 2011 Organisatie klimaatneutraal 2015, energieneutraal 2030 Groen akkoord Wet- en regelgeving Wet Milieubeheer Energielabels Bouwbesluit

Energieverbruik gemeente Nijmegen 5. Duurzaamheid vanaf 2012 Energieverbruik gemeente Nijmegen Elektriciteit 27.040.000 kWh Gas 2.045.000 m3

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Uitgangspunten: Andere aanpak nodig! Bestaand vastgoed verduurzamen Budgetneutraal

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Uitgangspunten: Andere aanpak nodig! Bestaand vastgoed verduurzamen Budgetneutraal Oplossing: Gesloten begrotingssysteem Duurzaamheid Masterplan, integraal, alles benoemen

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Financieel: “Duurzaamheid voor Duurzaamheid” Revolverend fonds Alle programma’s dragen bij, zonder in te leveren Vliegwieleffect / sneeuwbaleffect, éérst quickwins Eigen ESCo

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Technisch: 1. Inventarisatie panden 2. Opstellen masterplan 3. Uitvoeren projecten Samen met partner RHDHV

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Inventarisatie: Gebouw, installaties Energielabelling Alle duurzaamheidskansen Energieopwekking Fiscaal / administratief Vullen database

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Inventarisatie: Database panden

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Opstellen masterplan: Clustering projecten Vulling fonds PR / voorbeeldfunctie Inzicht in: - CO2 - Geld - Energielabels / GPR - Planning

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Uitvoeren masterplan: Uitwerken projecten Verduurzaming onderhoud / MJOP Communicatie, gedrag Monitoring / registratie Herijking, bijstellen, flexibel

5. Duurzaamheid vanaf 2012 Resultaat: Verduurzaming vastgoed, zoveel mogelijk voldoen aan ambities klimaat energie Verbetering Energielabels Voorbeeldfunctie Verbetering kwaliteit panden Besparing, mogelijkheid voor investering in onrendabel deel, geen beslag op gemeentebegroting

6. Succesfactoren Centralisatie vastgoed (incl. kennis, organisatie) Duurzaamheid niet in concurrentie Vastgoedorganisatie gelijkwaardig Samenwerking met Milieu Vastgoed politiek goed belegd TCO Gesloten begrotingssysteem, eigen ESCo Motor is geld