Wat kost de EHS ons als de EHS klaar is ? Een verkenning Aris Gaaff, Henk Smit, Arianne de Blaeij Ruimteconferentie 3 november 2009

Huidige situatie (1/2) miljoen Euro uitgaven natuur en landschap Jaarlijkse uitgaven ¾ publiek, ¼ privaat € per hoofd van de bevolking 0,2 % bbp EHS: € 300 tot 400 miljoen EHS: 0,21% van totale rijksuitgaven

Huidige situatie (2/2) Dit is exclusief …. Internationale projecten (circa € 350 miljoen) Onderzoek (raming € 30 miljoen) Gemeentelijk groenbeheer Maar inclusief… Belastingfaciliteiten (circa € 70 miljoen) EU bijdrage (circa € 60 miljoen) Publieke transactiekosten (ruim € 300 miljoen uitgaven) Private transactiekosten

Perspectief langere termijn In hoeverre zijn er knelpunten te voorzien – financieel en maatschappelijk – voor financiering van natuur en landschap en EHS in het bijzonder op lange termijn en, indien er knelpunten zijn, waar liggen aangrijpingspunten voor oplossingen? beheerslasten onzekerheden

Beheerslasten na 2018 (EHS) Verwerving en inrichting vallen weg Beheer neemt toe Per saldo iets minder uitgaven Nog wel afbetaling (tot 2048) Raming op basis WLO (2006) Natuurbeheer EHS € miljoen/jaar (2020) aflopend tot € 200 miljoen in 2040 Natuurbeheer buiten EHS, circa € miljoen/jaar (ongewijzigd) Rente en aflossing € miljoen/jaar Totaal circa 0,2% rijksbegroting

Betrokken areaal EHS totaal ha22% Waarvan N ha11% Natuur buiten EHS ha 4% Nat.Landschappen ha26% Totaal nat. beleid ca ha40% Nederland ha 100%

Is beheer een probleem ? Alleen EHS: 0,2% van de rijksmidelen voor beheer 22% (land)oppervlak Inclusief natuur buiten EHS en landschap, circa 0,35% rijksmiddelen voor beheer 40% (land)oppervlak Lijkt niet onevenredig hoog

Onzekere factoren Economische positie Nederland Bijdrage van landbouw Overheidsfinanciering EU beleid

Economische positie Nederland

Bijdrage landbouw Van belang voor Nationale Landschappen Afname landbouwareaal in Nationale Landschappen 5%-15% In verleden 70% naar “rode functies” Onder aannamen: beheeruitgaven beperkt; verwerving zou probleem kunnen zijn Evenzo: weidevogelbeheer buiten EHS

Overheidsfinanciering (1/2)

Overheidsfinanciering (2/2) Natuur: hybride financiering publiek/privaat Publieke middelen schuifbaar Motivering inzet middelen kan schuiven

Motieven voor inzet publieke middelen (1/2) economisch intrinsiek maatschappelijk

Motieven voor inzet publieke middelen (2/2) Begroting LNV 2006

Conclusie © Wageningen UR (beheer) EHS is geen financiële molensteen Maar er zijn onzekere factoren maatschappelijke bereidheid en positie overheid macro-economische ontwikkeling ontwikkeling en betekenis landbouw

Bijlage