Dinsdag 6 maart - Lamot Mechelen

Workshop 2: Leiderschap in een omgeving met professionals De uitdaging van duurzaam HR voor professionals Jan Verbanck, senior consultant Voca Training & Consult in Social Profit en executive partner Corgo gaat in dialoog met Caroline Van Damme, Directeur HR van Psychiatrisch centrum Bethanië en AZ Sint Jozef Malle, Emmaüs vzw over aangepaste leiderschapsontwikkeling, -coaching en –trajecten.

Bouwstenen HR voor professionals Collectieve ambitie Persoonlijk meesterschap Verantwoordelijke professionele relaties Uitdagende werkcontext

Opdracht HR naar leidinggevenden Stretchen om lerende te blijven Leidinggevende vakdeskundigheid opbouwen: - Authentiek leiderschap - Gedistribueerd leiderschap - Duidelijke verwachtingen en feedback

LEIDERSCHAP IN EEN OMGEVING MET PROFESSIONALS Een uitdaging voor HR Caroline Van Damme Directeur HR AZ Sint-Jozef en PC Bethanië

Werkzaam bij ons … Adriaenssens Jef, RN, CEN, MsN, student-PhD ------------------------------- Research coordinator University college KHK Campus Blairon 800, 2300 Turnhout, Belgium Mail: jef.adriaenssens@khk.be ------------------------------- Assistant-Lecturer in nursing science and statistics University of Antwerp, Belgium Jef.Adriaenssens@ua.ac.be -------------------------------- Coördinator Platform Science & Practice, Belgium Mail: coordinator@portal4nurses.be ------------------------------- Occupational Health Psychology University of Leiden, The Netherlands Mail: j.adriaenssens@umail.leidenuniv.nl Staff Member Center for Evidence Based Medicine (CEBAM) Belgian Branch of the Cochrane Collaboration Kapucijnenvoer 33, blok J, 3000 Leuven, Belgium ------------------------------- Staff Member EBM-practicenet www.ebmpracticenet.be (pilot) Fed. Government Belgium ------------------------------- certified Emergency Nurse AZ St.-Jozef Oude Liersebaan 4, 2390 Malle, Belgium ------------------------------- Secretary of the Management Board WZC Lindelo (elderly care) Lindelostraat 10 2275 Lille, Belgium ------------------------------- LinkedIn profile: http://be.linkedin.com/pub/jef-adriaenssens/17/8b8/939

… als medewerker Adriaenssens Jef, RN, CEN, MsN, student-PhD ------------------------------- Research coordinator University college KHK Campus Blairon 800, 2300 Turnhout, Belgium Mail: jef.adriaenssens@khk.be ------------------------------- Assistant-Lecturer in nursing science and statistics University of Antwerp, Belgium Jef.Adriaenssens@ua.ac.be -------------------------------- Coördinator Platform Science & Practice, Belgium Mail: coordinator@portal4nurses.be ------------------------------- Occupational Health Psychology University of Leiden, The Netherlands Mail: j.adriaenssens@umail.leidenuniv.nl Staff Member Center for Evidence Based Medicine (CEBAM) Belgian Branch of the Cochrane Collaboration Kapucijnenvoer 33, blok J, 3000 Leuven, Belgium ------------------------------- Staff Member EBM-practicenet www.ebmpracticenet.be (pilot) Fed. Government Belgium ------------------------------- certified Emergency Nurse AZ St.-Jozef Oude Liersebaan 4, 2390 Malle, Belgium ------------------------------- Secretary of the Management Board WZC Lindelo (elderly care) Lindelostraat 10 2275 Lille, Belgium ------------------------------- LinkedIn profile: http://be.linkedin.com/pub/jef-adriaenssens/17/8b8/939

DEFINITIE PROFESSIONAL Is iemand die voor het goed kunnen uitvoeren van zijn primaire taak, relatief veel moet leren. (M. Weggeman)

NOOD AAN LEIDINGGEVENDE? Professionals hebben doorgeleerd juist om te kunnen en mogen werken. Ze zijn intrinsiek gemotiveerd, tot ze hun baas ontmoeten. (Harry Starren)

PROFESSIONAL EN ORGANISATIE? ? Water en vuur ?

WATER … Autonome professionals zijn relatief intolerant tegenover autoriteit, gaan creatief om met regels en vinden chaotische actie beter dan ordelijke stilstand.

… EN VUUR Een organisatie kan maar groeien naarmate alle medewerkers erin slagen om vanuit wederzijdse afhankelijkheid productieve leer- en werkprocessen op te zetten.

UITGANGSPUNTEN Enkel een (profi)lerende leidinggevende beweegt zichzelf effectief tussen alle uitdagingen. Een leidinggevende mag enkel interventies doen die medewerkers stimuleren tot het opnemen van eigenaarschap.

VERWACHTINGEN NAAR LEIDINGGEVENDEN Meetlat hanteren = duidelijke verwachtingen formuleren. Leercultuur stimuleren = medewerkers en teams uitdagen tot leren/ontwikkelen.

BOUWSTENEN HR VOOR PROFESSIONALS Collectieve ambitie. Persoonlijk meesterschap. Verantwoordelijke professionele relaties. Uitdagende werkcontext.

BOUWSTENEN HR VOOR PROFESSIONALS Collectieve ambitie Persoonlijk meesterschap Verantwoordelijke professionele relaties Uitdagende werkcontext

COLLECTIEVE AMBITIE SHARED VALUES Professionals hebben nood aan een gevoelde overeenstemming tussen persoonlijke en organisatorische doelen SHARED VALUES

COLLECTIEVE AMBITIE = welke waarden en motieven binden ons? Investeer in een participatieve ontwikkeling en voortdurende actualisering van een collectieve ambitie en vertrouw op de kennis, loyauteit en zelfsturend vermogen van de professionals op de werkvloer. Geef hen speelruimte en regelcapaciteit om met verstand van zaken dingen te regelen. (M. Weggeman)

AMBITIES ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF/MALLE Wij willen binnen Vlaanderen de referentie zijn in de optimale combinatie van professionele zorg en warme omgang. Wij willen een team zijn van geëngageerde en professionele medewerkers die ambassadeurs zijn in onze regio. Wij willen een financieel autonoom ziekenhuis zijn met voldoende ruimte om onze kwaliteitsambities waar te maken.

7 WAARDEN DIE ONS WERK KLEUREN EN INSPIREREN … Loyaliteit Integriteit Laagdrempeligheid Ondernemerschap Professionalisme Collegialiteit Intellectuele eerlijkheid

LEIDERSCHAPS-ONDERSTEUNING Missie, visie en waarden zijn gedefinieerd. Opdracht is dit vanaf nu realiseren in de dagelijkse praktijk. Vaststelling: ook leidinggevenden zitten met weerstand en vinden dit een extra opdracht.

LEIDERSCHAPS-ONDERSTEUNING Opleidingsdag met directie en leidinggevenden Missie, visie en waarden als instrument voor dagelijks leidinggeven. Opvolgdagen per departement (3x/jaar) Bespreken van casussen Coachingsvragen Best practices uitwisselen Gerichte vorming. Terugkomdag Voorstelling van gerealiseerde acties en vastleggen doelstellingen 2013.

BOUWSTENEN HR VOOR PROFESSIONALS Collectieve ambitie. Persoonlijk meesterschap. Verantwoordelijke professionele relaties. Uitdagende werkcontext.

PERSOONLIJK MEESTERSCHAP Een technisch–inhoudelijke specialisatie binnen een vakgebied. Een processpecialisatie naar bejegeningsstijl (betrokkenheid en distantie).

PERSOONLIJK MEESTERSCHAP Advies vragen aan collega. Samen evalueren van een opdracht. Tijd besteden aan (gecodificeerde) kennisontwikkeling. Aanpassingen uitvoeren aan ‘plan van aanpak’.

“Wie alleen een hamer heeft, GEVAAR PROFESSIONAL De problemen van klanten definiëren in de termen van de oplossingen die je ze kunt bieden (pigeon holing). “Wie alleen een hamer heeft, ziet overal spijkers”

PERSOONLIJK MEESTER-SCHAP LEIDINGGEVENDE Stretchen om lerende te blijven. Leidinggevende vakdeskundigheid opbouwen: Authentiek leiderschap Gedistribueerd leiderschap Duidelijke verwachtingen en feedback …

Predictoren en gevolgen HR-BOTERHAMMEN Werkstress in de gezondheidszorg: Predictoren en gevolgen

VOORBEELDEN VAN VOORBIJE THEMA’S HR-BOTERHAMMEN De omgekeerde manier om na te gaan waarom werknemers vertrekken, is te vragen waarom ze blijven. Bouwen aan werkteams van morgen. Een ervaringsgerichte uiteenzetting … Omgaan met diversiteit in teams om succesvol leiding te geven. Coachend leidinggeven. Competent met talent of talent voor competenties?

HR-BOTERHAMMEN Vrije deelname. Afwisselend interne/externe spreker. Moet niet direct toegepast worden in tegenstelling tot alle andere vorming …

Centraal = Authenticiteit HANNES LEROY Centraal = Authenticiteit Niet als authentiek ZIJN (zou vaststaand gegeven zijn). Maar als authentiek FUNCTIONEREN (nl. je voortdurende verhouding tot een alsmaar veranderende omgeving).

Authentiek leiderschap is HANNES LEROY Authentiek leiderschap is WEL NIET zelf-bewustzijn <-> zelf-kennis genuanceerd zijn <-> defensiviteit transparantie <-> zelf-expressie waardengedreven <-> dogmatisch

HANNES LEROY Belangrijke regels voor leidinggevenden die authentiek in hun werk willen staan: Sterk staan door je kwetsbaar op te stellen Consequent zijn zonder autoritair te zijn Belangrijk is regelmatig tot jezelf te komen dagelijks reflectie inbouwen af en toe grote schoonmaak houden.

BOUWSTENEN HR VOOR PROFESSIONALS Collectieve ambitie. Persoonlijk meesterschap. Verantwoordelijke professionele relaties. Uitdagende werkcontext.

DE BESMETTELIJKHEID VAN HET KERNPROCES Focus on relationship & process Holistic Focus on structure & tasks Fragmentation Many right answers/ paradox Shared leaderschip One right answer Power & control Top-down decisions Linear thinking Systems thinking Shared meaning & consensus Self-mastery Competition Collective mastery & leveraging diversity Collaboration community (Linda Ellinor)

HR EN PROFESSIONALS: Elk een ander kernproces LINEAIR KIJKEN Gedrag is oorzaak OF gevolg VERKLARINGEN zoeken CIRCULAIR KIJKEN Gedrag is oorzaak EN gevolg HYPOTHESEN toetsen

VERANTWOORDELIJKE PROFESSIONELE RELATIES Circulair kijken als basisvoorwaarde: Verantwoordelijkheid opnemen voor het eigen aandeel. Aandeel van anderen waarderend bespreekbaar maken.

VERANTWOORDELIJKE PROFESSIONELE RELATIES Waarderen van verschil als motor van leren. Een aantrekkelijk mens zijn om feedback aan te geven.

VERANTWOORDELIJKE PROFESSIONELE RELATIES Onvolmaakt durven zijn = weten dat je de input en de leiding van anderen nodig hebt + hier op constructieve wijze naar vragen + dit op creatieve wijze benutten.

BOUWSTENEN HR VOOR PROFESSIONALS Collectieve ambitie Persoonlijk meesterschap Verantwoordelijke professionele relaties Uitdagende werkcontext

WERKPLEK PROFESSIONAL De omgeving waarin de kenniswerker opereert is per definitie een dynamische omgeving. Gevolg: nood aan blijvend leren om kennis voortdurend contextrelevant te houden.

EIGENAARSCHAP als individuele competentie: als teamcompetentie: “Toont individuele verantwoordelijkheid voor het opstarten en het succesvol realiseren van het eigen leerproces en de eigen resultaatgebieden.” als teamcompetentie: “Het team als geheel toont verantwoordelijkheid voor het opstarten en het succesvol realiseren van het eigen leerproces en de eigen resultaatgebieden.”

CONCLUSIE Samenwerking tussen autonome professionals heeft pas slaagkans als elke betrokkene verantwoordelijkheid neemt voor het eigen persoonlijk meesterschap en van daaruit investeert in verantwoordelijke professionele relaties en een uitdagende overlegcontext. Leidinggevenden moeten dit consequent uitdagen …

WEGGEMAN, M.: Leidinggeven aan professionals? Niet doen! Over kenniswerkers, vakmanschap en innovatie. ELLINOR, L.: Besmettelijkheid van het kernproces.

18 akkoord en 17 niet akkoord Stelling 7 In onze organisatie zijn er niet zozeer goede leidinggevenden nodig maar vooral goede teams ! (Zonder teamwork valt de social profit uiteen in een hoop solisten, en daarvan zijn er al genoeg!) Enquête: 18 akkoord en 17 niet akkoord

Stelling 5 De leiding van mijn organisatie moet alle aanwezige leiderschapstalenten opsporen en moet maximaal investeren in hun verdere ontwikkeling. Enquête: 32 akkoord, 3 niet akkoord

Citaat “De grote drang naar zelfbeschikking kun je niet meer aansturen met een autocratische hiërarchie. Nieuwe procesmatige benaderingen zijn nodig met ruimte voor creativiteit en zelfleiderschap.” Karel Plasman

Citaat “Als je iemand duwt in de richting die hij al gaat, zal hij dan harder lopen ?” Harry Starren

Slot-Tip “Kijk als leidinggevende naar buiten, anders zie je niets nieuws En innoveer door samen te werken” Mathieu Weggeman

Together we run faster!