Samenwerkend ontwikkelen/leren en begeleiden Blended Leren, Liemers College Intro Animatie (9,5 sec) 1

Wat is het doel van deze bijeenkomst? … kennis maken met het didactisch concepten voor blended leren … indruk krijgen van de organisatie van het leerproces, het opleidingsproces en het beoordelingsproces hierin … indruk krijgen hoe een mix van fysieke en sociale leeromgeving - leren faciliteren Jos invullen na overleg Willy

Blended Leren, het meest vergaande model: Virtual Action Learning VAL = Virtual Action Learning Opleidingsconcept over Samenlerend Produceren met ICT Jos invullen na overleg Willy

Flexibel in te vullen Lerende stapt in, waar en wanneer hij wil leercyclus Lerende stapt in, waar en wanneer hij wil leercyclus Kleurcode achtergrond: R:215, G:207, B:196. Flexibel in te vullen

Blended learning een mix tussen on- en offline leren Toe te passen bij verschillende didactische modellen Opmerking: bij verschillende vakken andere didactische modellen beter (kennis- vaardigheden, onderzoeksvakken versus bewegingsonderwijs, ckv, talen? Verschillende lesfasen?

Matrix didactiek & ICT toepassing Instructief Activerend Sturing en verantwoordelijkheid voor leerproces Docentgestuurd Leerlinggestuurd ICT-toepassing (gebruik device) ICT als structuur- en contenttool (informatiebronnen) ICT als sociaal interactief leerplatform Organisatie Voornamelijk klas- en lestijd gebonden In toenemende mate plaats- en tijdonafhankelijk Differentiatie Vooral leerstofgericht Meer leerlinggericht

‘Traditioneel’ directe instructie model Lesopbouw/ leeractiviteiten ICT-toepassing Klassikale instructie en in-oefening met voorbeelden (demonstratie) Informatiebron: Filmpjes met voorbeelden Verwerkingsopdrachten (bronnenboek en werkboek) Informatiebron: voorgeselecteerde opdrachten en bronnen (methode) Hulpmiddel: ‘digitaal schrift’, antwoorden online invullen Antwoorden bespreken (leerkracht feedback) Informatiebron: nakijkmodel met antwoorden Huiswerkopdracht Informatiebron: in agenda huiswerkopdracht Hulpmiddel: opdrachten online inleveren Toetsing Hulpmiddel: online toets Vooral docent-gestuurd Docent bepaalt wat hoe en wanneer geleerd wordt. Controle van de opbrengst van de leeractiviteit vindt plaats in de les (directe interactie) en dmv toetsing (productgerichte opbrengst in de vorm van een toets). Vooral kennisoverdracht waarbij ‘het woord van de docent leidend is’. Hij is inhoudsdeskundige, geeft instructie en beoordeelt het werk van de leerlingen. ICT wordt voornamelijk instrumenteel toegepast.

Directe activerende instructie model Lesopbouw/ leeractiviteiten ICT-toepassing Klassikale instructie met voorbeelden en veel vragen aan leerlingen (activerende werkvormen, coöperatieve werkvormen) Informatiebron: Filmpjes met voorbeelden Hulpmiddel: bv online quiz om voorkennis te activeren, online stemmen op stellingen, mindmaps maken en delen Verlengde instructie/ individuele zelfstandige verwerkingsopdrachten Informatiebron: voorgeselecteerde opdrachten en bronnen (methode) Hulpmiddel: ‘digitaal schrift’, antwoorden online invullen. Communicatiemiddel: gevonden bronnen delen Antwoorden bespreken (leerkracht feedback) Informatiebron: nakijkmodel met antwoorden (Huiswerk)opdracht toelichten Invullen in gedeelde agenda en aanvullende bronnen delen Informatiebron: in agenda huiswerkopdracht Hulpmiddel: opdrachten online inleveren Communicatiemiddel: vragen stellen aan de docent Toetsing Hulpmiddel: online toets Vooral docent-gestuurd Docent bepaalt wat hoe en wanneer geleerd wordt. Hij bepaalt de doelen, lesstof, volgorde en (activerende) werkvormen. Hij activeert de leerlingen in elke lesfase. Docent stelt (deels virtueel) veel vragen om leerlingen aan het woord te laten en te betrekken bij de les (het onderwijstraject). Leerlingen worden geactiveerd door zelfstandige verwerkingsopdrachten. Docent is inhoudsdeskundige, geeft instructie, stelt vragen en beoordeelt het werk van de leerlingen. ICT wordt voornamelijk instrumenteel ingezet, in de verwerkingsfase wordt ICT ook als communicatiemiddel ingezet.

Activerend model (projectonderwijs) Lesopbouw/ leeractiviteiten ICT-toepassing Introductie van het probleem in een realistische context door (externe) opdrachtgever en probleemstelling verhelderen Informatiebron: Casus als filmpje/ document, aanvullende bronnen Hulpmiddel: bv online quiz om voorkennis te activeren, online stemmen op stellingen, mindmaps maken en delen Communicatiemiddel: platform om opdrachtgever vragen te stellen over probleemstelling/aanscherpen informatie In groepen zelf een plan van aanpak invullen (taakverdeling, draaiboek) Informatiebron: voorgeselecteerde opdrachten en bronnen Communicatiemiddel: groepsdocumenten delen en platform voor groepsoverleg Plan van aanpak uitvoeren (o.a. informatie zoeken, product ontwerpen, voorleggen voor feedback) Communicatiemiddel: gevonden bronnen en groepsdocumenten delen en platform voor groepsoverleg en vragen stellen aan docent en medeleerlingen. Geven van (peer)feedback. Hulpmiddel: online werkmap om leerproducten te delen Informatiebron: in agenda taken en activiteiten delen Presenteren aan opdrachtgever (presentatie, evaluatie) Hulpmiddel: Online evaluatieformulieren invullen en leerproducten waarderen Communicatiemiddel: eindproduct/ presentatie online publiceren Meer leerling-gestuurd, ze zijn actief betrokken en verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Naast kennis ook ontwikkeling van vaardigheden belangrijk. Docent is de facilitator van leren, begeleidt het proces en is inhoudsdeskundige om te kunnen beoordelen en groepsgesprekken te begeleiden. ICT wordt in alle fasen gedeeltelijk instrumenteel ingezet en in alle fasen gedeeltelijk als communicatiemiddel.

Activerend model: probleem gestuurd onderwijs (pgo) Lesopbouw/ leeractiviteiten ICT-toepassing Introductie van de casus en verhelderen van begrippen Informatiebron: casus als filmpje/ document, aanvullende bronnen Communicatiemiddel: platform om docent en medeleerlingen vragen te stellen over de casus Het probleem definiëren Hulpmiddel: online mindmaps maken en delen Het probleem analyseren, brainstormen over oplossingen en hypothesen Communicatiemiddel: groepsdocumenten delen en platform voor groepsoverleg/discussie over probleem/(peer)feedback Ordenen van oplossingen en informatie Hulpmiddel: online mindmaps maken en delen en platform voor discussie over probleem Communicatiemiddel: groepsdocumenten delen en platform voor groepsoverleg/geven van (peer)feedback Leerdoelen formuleren Informatiebron: overzicht met de leerdoelen delen Zelfstudie/ informatie zoeken Informatiebron: voorgeselecteerde bronnen Communicatiemiddel: gevonden bronnen en groepsdocumenten delen en platform voor groepsoverleg en vragen stellen aan docent en medeleerlingen/geven van (peer)feedback Hulpmiddel: online werkmap om leerproducten te delen Informatiebron: in agenda taken en activiteiten delen Nabespreken, nieuwe kennis delen, reflecteren op leerdoelen, rapporteren van gezamenlijke conclusie Eventuele toetsing Hulpmiddel: online toetsing Meer leerling-gestuurd, ze zijn actief betrokken en verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Naast kennis ook ontwikkeling van vaardigheden belangrijk. Docent is de facilitator van leren, begeleidt het proces en is inhoudsdeskundige om te kunnen beoordelen en groepsgesprekken te begeleiden. ICT wordt in alle fasen gedeeltelijk instrumenteel ingezet en in alle fasen gedeeltelijk als communicatiemiddel.

InterACTIEF model (Virtual Action Learning/ 6- stappen didactiek) Lesopbouw/ leeractiviteiten ICT-toepassing Onderwerp introduceren, activeren voorkennis/ aanscherpen leervragen (leerdoelen) Informatiebron: onderwerp in een filmpje/ document, aanvullende bronnen, leerdoelen Hulpmiddel: online quiz om voorkennis te activeren, online stemmen op stellingen, mindmaps maken en delen Communicatiemiddel: platform om leervragen te delen en op te reageren Leerlingen selecteren informatie Informatiebron: voorgeselecteerde opdrachten en bronnen Communicatiemiddel: gevonden bronnen en documenten delen en platform om vragen te stellen aan docent en medeleerlingen, platform voor groepsoverleg/discussie over probleem/(peer)feedback Antwoorden op leervragen in leerproduct verwerken/ interactie tussen leerlingen over gevonden informatie Hulpmiddel: online werkmap om leerproducten te delen Informatiebron: in agenda activiteiten delen Communicatiemiddel: online leerinteractie ((peer)feedback op leerproducten, beantwoorden vragen, reageren op stellingen) Presenteren leerproduct Communicatiemiddel: eindproduct/ presentatie online publiceren Valideren door medeleerlingen en docent Communicatiemiddel: eindproduct/ presentatie online publiceren, online waarderen van elkaars werk Reflecteren op aanpak en leerdoelen Hulpmiddel: online toetsing/assessment Meer leerling-gestuurd, ze zijn actief betrokken en verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Naast kennis ook ontwikkeling van vaardigheden belangrijk. Docent is de facilitator van leren, begeleidt het proces en is inhoudsdeskundige om te kunnen beoordelen en groepsgesprekken te begeleiden. ICT wordt in alle fasen gedeeltelijk instrumenteel ingezet en in alle fasen gedeeltelijk als communicatiemiddel

2. Informatie selecteren Leercyclus met ict en sociale media 6-stappen didactiek 1. Activeren voorkennis / Aanscherpen leervragen 6. Reflecteren 2. Informatie selecteren Leercyclus met ict en sociale media 5. Valideren Sociale media Virtueel Groepen 3. Leerinteractie Vragen Waarderen / Best practising 4. Presenteren (Re)tweeten Feedback Alle rechten voorbehouden, Innofun BV Argumenteren

Flipping the Classroom Docent maakt instructie filmpjes en zet deze op YouTube. Leerlingen bekijken in eigen tijd de opgenomen instructie. Leerlingen maken in de les gedifferentieerd opdrachten Bijvoorbeeld in de voorbereiding op het examen geschiedenis. Er zijn heel veel wegen die naar Rome leiden. Waarom zou ik alle leerlingen alleen maar uit een boek laten werken? Of drie keer 50 minuten? Of in een klaslokaal? Of op de manier waarop ik dat voorschrijf? Dat betekent vrijheid, maar geen vrijblijvendheid voor de leerlingen. Ik heb als leraar nog steeds de verplichting de kinderen uit te dagen, te inspireren en om ze te helpen het beste in zichzelf naar boven te halen. In die zin is er niets veranderd.” Jelmer is begonnen met Flipping the Classroom. Hij legt uit: “Met Flipping the Classroom draai je de les om. Je laat de leerlingen de opgenomen instructie in eigen tijd bekijken en je laat ze in de les gedifferentieerd opdrachten maken. Zo ben je als docent nauw betrokken bij het leerproces van de leerlingen en kun je ze op maat bedienen. Dat is op zich qua autonomie nog wel beperkt en inmiddels gaat het veel verder dan dat. Ik zet sociale media nu in, zodat leerlingen zich in eigen tempo kunnen voorbereiden op het eindexamen.” “Mijn gehele uitleg van de stof staat inmiddels op YouTube en wordt heel veel door leerlingen buiten UniC gebruikt. Daarnaast maken we via een hashtag gebruik van Twitter als backchannel. Hierdoor kunnen de leerlingen aan mij en juist ook aan elkaar vragen stellen. Via storify vatten we deze digitale content samen. Socrative is interactieve quiz-software, die we gebruiken in de les om te kijken of de leerlingen goed in de stof zitten. Leerlingen maken ook gebruik van Quizlet om zichzelf op een spelachtige manier te overhoren. En naar het examen toe maak ik gebruik van een online vragenuurtjes via Anymeeting. Leerlingen kunnen zo manieren van leren vinden, die bij hun passen; van heel analoog, naar heel digitaal. En het mooie is, we zijn nog veel meer samen bezig om een mooi resultaat neer te zetten. Want geen prestatie, zonder relatie.”

6 Stappen Didactisch Model Doel(en) les: Activeren voorkennis Informatie selectie Leer- interactie Toetsen/ Presenteren Valideren Reflecteren opdracht *Doel en opdracht lesprogramma bespreken *Bestaande kennis lesprogramma activeren *Selectie informatie tbv opdracht *Product maken *Opdracht uitvoeren *interactie over leerproducten *Instructie *Vragen stellen en beantwoorden *Product wordt gepresenteerd door leerling *Maakt toets *Docent geeft aan wat een goed resultaat/ product is en waarom *Docent beoordeelt resultaat/ product *Leerling reflecteert op leerprestatie *Verbetert product Materialen/ ICT toepassing Keuze materialen en ICT toepassing tbv behalen lesdoel Rol leerling Actieve rol door activeren van voorkennis selecteert informatie, maakt product Interacteert met medeleerlingen en docent over leerproces en/of product Toont beheersing kennis/vaardig-heden aan door product presentatie en/of toets Luistert naar feedback op presentatie of toets en reflectie komt op gang Reflecteert op leerproduct en verbetert product Rol docent Faciliteert opdracht, lesinhoud en activering voorkennis Organiseert door: stimuleren, sturen en heeft begeleidende rol in het leerproces en leerproductie Stimuleert en faciliteert leerinteractie tussen leerlingen Maakt toets Zorgt ervoor dat producten worden besproken Bespreekt waarom een leerproduct of resultaat toets goed is of niet Faciliteert reflectie in de opdracht

6 Stappen Didactisch Model Doel(en) les: Activeren voorkennis Informatie selectie Leer- interactie Toetsen/ Presenteren Valideren Reflecteren opdracht Materialen/ ICT toepassing Rol leerling Rol docent

Voorbeeld Didactisch Model Opdracht geschiedenis: Maak een interactieve poster via Glogster over een periode in de tweede wereldoorlog

Voorbeeld Didactisch Model Doel(en) les: De leerlingen kennen de verschillende periodes in de tweede wereldoorlog Activeren voorkennis Informatie selectie Leer- interactie Toetsen/ Presenteren Valideren Reflecteren opdracht *Volgende les gaan we een poster maken over de tweede wereldoorlog, lees daarom hoofdstuk 2 en maak de vragen *Selecteer een periode uit de tweede wereldoorlog *Maak een poster over deze periode *In de klas bespreken de leerlingen elkaars posters en geven feedback *De leerlingen presenteren hun poster. De leerlingen maken een SO over hoofdstuk 2 *De docent geeft klassikaal aan wat een goede poster is en waarom *Geeft de resultaten van de SO terug *Verbeter je poster en plaats deze op Glogster *Mail de link naar je docent *Docent beoordeelt posters Materialen/ ICT toepassing Hoofdstuk 2 boek Internet/wiki- pedia voor informatie over de tweede wereld oorlog en Glogster Computers en Glogster Digibord voor posterpresentatie Computer en Glogster voor verbeteren en beoordelen product Rol leerling Lezen hoofdstuk 2 en maken vragen Selecteren informatie, poster maken Poster bespreken Presenteert leerproduct in de klas en maakt toets Ontvangt feedback en start reflectie Verbetert product en plaatst op Glogster Mailt docent Rol docent Maakt opdracht en bespreekt dit met leerlingen Volgt leerproductie en stimuleert door het geven van virtuele reactie Stimuleert leerinteractie in de klas Geeft instructie Maakt toets Faciliteert product bespreking en geeft instructie Bespreekt drie producten Geeft resultaten SO Controleert verbeterde producten en beoordeelt deze

21st century skills

Formeel leren evolueert Een persoonlijke leerinterface… Leren doen wij elke dag doordat wij informatie verwerken en in een bredere context dan zij bij ons binnenkomt toepassen. Het aantal informatie, maar ook het aantal informatiebronnen en dragers is de afgelopen decina explosief geroeid. Er is niet alleen meer informatie beschrikbaar, maar deze komt ook oin talloze manieren tot ons. De informtatie is kleurijk. Terwijl mensen alleen maar meer behoefde krijgen aan informatie, hoewel de vraag nog steed kleiner als het aanbod, moeten ze meer zoeken, filteren en selecteren. Internet , Gaming ^sociale media hebben bovendien een intrinsieke invlod op het leergedrag. Kleurrijke informatie

…waardoor andere informatieverwerking… meer audiovisueel object-georiënteerd zoeken & vinden kennisconstructie rijkere leeromgevingen informatie selecteren meer multimedia meer grafisch

…en ook nog eens… sneller feedback intuïtief samen competitief attractief doelgericht scaffolding

…vraagt om sociaal constructivistisch leren verantwoordelijkheid nemen voor eigen leerproces zowel qua inhoud als vorm originele oplossingen bedenken concrete leervragen stellen nieuwe kennis construeren zelf bronnen aan boren die aansluiten bij voorkennis het kennisobject expliciteren leren van medecursisten/ kennis delen het kennisobject relateren aan vergelijkbare objecten die men al kent publieksgerichte presentatie

Virtual Action Learning Drie Processen Jos invullen na overleg Willy Tijd Tijd Traditioneel Virtual Action Learning

Traditioneel opleidingsmodel Lerende wordt passiever Zelfstudie Bijeenkomst Praktijk- opdracht Trainer wordt actiever Traditioneel onderwijs; hoeveel zin heeft het nog om dit model te hanteren? Als de eerste stap wordt overgeslagen, bereikt men niet meer wat men voor ogen had. Onderwijs anders inrichten! Feedback door trainer

Virtual Action Learning Lerende is actief vanaf start Product maken/ informatie selecteren Feedback geven/ Leervragen stellen Bijeenkomst n.a.v. Leervragen Vraaggestuurd opleiden VAL: actieve studenten, vraaggestuurd opleiden; docent is opleider; ???  !!! Studenten met vragen laten komen, stimuleren deze samen op te lossen, pas als docent met het uitroepteken komen als ze er niet uitkomen of als moment van validering zich aandient. Bewijs-materiaal aantonen

Het speelveld ligt open… Samenlerend produceren Het doel staat vast Het speelveld ligt open… Lerende is verantwoordelijk voor het leerproces

Verzamelt bewijsmateriaal vanaf de start Mijn competentie ontwikkeling De student: Heeft de bewijslast Verzamelt bewijsmateriaal vanaf de start Toont zijn competentie ontwikkeling aan De opleider valideert vanaf de start: producten feedback Hij beoordeelt het bewijsmateriaal

Assessment Jos invullen na overleg Willy

Opleider faciliteert het leerproces van de lerende Assessor/ Ontwerper Valideren van feedback en leerproducten Ontwerpen leerarrangementen & Assessmentdag Beoordelings- & Reflectiegesprek Trainer/ Coach Modereren: - monitoren - stimuleren Organiseert bijeenkomsten Individuele coaching

Opleidingskosten kunnen tot 25% dalen Resultaten 77% van cursisten gaat meer gemotiveerd en gerichter leren 92% volgt een meer flexibel leerpad 57% bereikt een hoger eindniveau 78% van de deelnemers gaat met meer plezier en resultaat werken Opleidingskosten kunnen tot 25% dalen Jos invullen na overleg Willy

Referenties

Hoe kunt u met ons in contact komen?