Stichting Roges Stan Vermeulen, directeur 6 maart 2008 Bouwdag V+V 2008 Innovatief aanbesteden (levert tijd, geld en kwaliteit op) Stichting Roges Stan Vermeulen, directeur 6 maart 2008 www.roges.nl

Inhoud Stichting Roges en haar dienstverlening Traditioneel bouwproces: rol vrager, kenmerken, effecten, gevolgen Het kan ook anders: aanbodspectrum Strategie aan vraagzijde (vraagprofiel) Strategie aan aanbodzijde (aanbodprofiel) Bouworganisatievormen en bouwproceskosten Vraag- en aanbodprofielen en de ‘match’ www.roges.nl

Wie is Stan Vermeulen? 52 jaar Directeur/bestuurder Stichting Roges Gym β (juli 73), TUE FAGO (maart 79) Bouw- en aanbestedingsrecht Mediation Kwaliteits- en risicomanagement Bouwprocessen/-organisatievormen Vaessen (’79 -’84) Hevo (’84 -‘06) Roges (’07 - heden) www.roges.nl

Stichting Roges Doelstellingen: Vraaginnovatie in de bouw Aanbodinnovatie in de bouw Ervaringskennis vastleggen en delen Resultaten: Betere huisvestingsprestaties Betere kwaliteitsbeleving Geen ‘verrassingen’ achteraf Markten: Zorg, Onderwijs, Wonen Positionering: Onafhankelijk van aanbod (geen belang in project) Focus op klantvraag (‘perfect match’) www.roges.nl

Stichting Roges Begeleider/adviseur van vraagaggregatie t/m contractering (het gehele inkoopproces) Begeleider/adviseur van aanbod -’due diligence’ (technisch, financieel, juridisch) Intermediair onderhandelingsprocessen Uitdragen van ervaringskennis (projecten) Creëren netwerken van vragers, aanbieders, kennisontwikkelaars, kennisoverdragers www.roges.nl

Het Bouwproces

TB:Rol vrager Vrager organiseert alle benodigde expertise Vrager definieert alle technische oplossingen Vrager bepaalt proces Vrager zoekt naar een ‘stapelaar’ en ziet lijdzaam een prijs op zich afkomen: te hoog: bezuinigen (kaasschaaf) te laag: weggeven aan ‘leuke aanvullingen’ www.roges.nl

TB:Kenmerken Gelegenheidsfabriek (gelegenheidsteam/-locatie en -product) met: scheiding programma – ontwerp – uitvoering – beheer en onderhoud scheiding in vakdisciplines scheiding van taken – bevoegdheden – verantwoordelijkheden scheiding tussen pakketopbouw en prijs Geen probleemeigenaar Gelegenheid tot terugtrekken op eigen vakgebied www.roges.nl

TB:Effecten Geen echte samenwerking: ruimte voor ontwerpvisies (eigen wijsheden) kostendenken aan aanbiederszijde ‘benutting’ van ontwerpfouten geen ruimte voor vernieuwing geen optimaal product/proces www.roges.nl

TB:Gevolgen Veel onzekerheden/risico’s en derhalve: het opentrekken van een ‘blik beheersing en controle’: zware aanbestedingsprocedures (incl. BIBOB) dikke vraagpakketten en contracten controleurs van overheidswege en vraagzijde partijen zijn gevangenen van een slecht proces en komen daardoor nooit tot optimale prestaties www.roges.nl

Vertrouwen is goed, controle is beter en verantwoordelijkheid is het beste Want: Door mensen te vangen (met goede ideeën en visies) in plaats van gevangen te houden (in slechte processen) ontstaat commitment. Mensen met commitment nemen ook verantwoordelijkheid! www.roges.nl

De toekomst van het traditionele vervoermiddel www.roges.nl

Het kan ook anders: het aanbodspectrum hoog Focus: marktsegment Trend: meer maatwerk De mate van keuzevrijheid, van onzekerheid, eigen inzet en prijs voor de klant Trend: meer zekerheid en gunstiger prijs/kwaliteit Focus: individuele klant laag Seriegrootte 1 (maatwerk) Seriegrootte ‘x’ www.roges.nl

Het kan ook anders:de huisvestingscyclus check do plan act Plan : Huisvestingsbeleid en- strategie: aanvullende focus Do : Ontwerp en uitvoering: huidige focus Check : Beheer en onderhoud: aanvullende focus Act : Aanzet nieuwe ‘loop’: aanvullende focus www.roges.nl

Strategie aan vraagzijde Visie middellange termijn (eigen primaire proces en passende gebruikswaarde gebouw) Woonkwaliteit (kamergrootte, sanitair, uitstraling, omgeving, sfeer) Exploitatie Functioneel weten wat er nodig is met ruimte voor voortschrijdend inzicht (flexibiliteit) Toekomstwaarde Veranderende regelgeving (bouwregime, AWBZ) Veranderend krachtenveld (nieuwe partners) Verantwoordelijkheid voor eigen vastgoed www.roges.nl

Strategie aan vraagzijde Focus op TCO i.p.v. uitsluitend investerings - €’s Waar(de) voor geld en vergelijkenderwijs vaststellen ervan Aansturen op een ander (eerder) contractmoment met: Bewustzijn inzake eigen verantwoordelijkheden (i.c. risico’s) Positie kennen bij ‘ingrijpen’ (geen black box benadering) www.roges.nl

Strategie aan aanbodzijde Vraagstrategie en overwegingen kennen Inleven in gebruikswaarde Aanbod erop afstemmen: goed huisvesten is bijdragen aan het succes van het primaire proces van de klant Klantgerichte flexibiliteit: de klant de keus Bewijs leveren voor kwaliteit-/prijsverhouding (marktwerking) Ander (eerder) contractmoment faciliteren: Transparantie (keuzeproces) Resultaatverantwoordelijkheid door integratie www.roges.nl

Over welke innovatie gaat het? Aanbestedingsinnovatie wordt voorafgegaan door vraaginnovatie Want aanbesteden volgt op de vraag Wie ‘anders’ wil, moet ‘anders’ vragen Want: Op een vraag die niet gesteld wordt komt ook geen antwoord www.roges.nl

Afwegingen opdrachtgever Aanpak huisvesting (PDCA) beleidshorizon bedrijfsvoering en organisatie anticiperen huisvesting huisvestingsonderzoek -> huisvestingsstrategie (WAT) huisvestingsproces (HOE) w.o. zelf doen of uitbesteden (WIE) Eerst: belangenkaart/waardebeleving (referentievlak) Dán: wijze van realisatie www.roges.nl

Koopproces Huisvestings- probleem Beschikbare Bouworganisatie-vormen Belangen Opdrachtgever Gewenste Samenwerkings- vorm Allocatie TBV Bestedings procedure (wel/niet EG) Vraagpakket Bijbehorend inkoopproces Gunning + Contractering www.roges.nl

Bouworganisatievormen Traditioneel Korte karakteristiek: Geen/zeer beperkte organisatie van de keten (waardering afhankelijk van belangen/waarden opdrachtgever) Hoofdaanneming Vrije partijkeuze door gehele projectorganisatie heen Gescheiden verantwoordelijkheden ontwerp en uitvoering Volledig maatwerk Veel ‘kikkers in de kruiwagen’ (gelegenheidsteam) Grote projectinspanning opdrachtgever, waardoor inschakeling projectmanagement www.roges.nl

Bouworganisatievormen Geïntegreerd (vergelijkbaar met D&B met uitvraagniveau VO+) Korte karakteristiek: Organisatie van de uitvoeringsketen (waardering afhankelijk van belangen/waarden opdrachtgever) Hoofdaanneming Geen vrije partnerkeuze uitvoering (geen ‘voorgeschreven onderaannemer’ meer) Gekoppelde verantwoordelijkheden ontwerp en uitvoering (minder naarmate uitvraag meer gedetailleerd is) Volledig maatwerk, met optimalisatie technische oplossingen Nog wel ‘ontwerpkikkers in de kruiwagen’ (gelegenheidsteam) Verminderde projectinspanning opdrachtgever www.roges.nl

Bouworganisatievormen Conceptueel Bouwen Korte karakteristiek: Organisatie van de volledige keten (waardering afhankelijk van belangen/waarden opdrachtgever) Hoofdaanneming Geen vrije partnerkeuze na contractant Geïntegreerde verantwoordelijkheden ontwerp en uitvoering Standaard met ruimte voor maatwerk op onderdelen Contractant is enige ‘kikker’ (ingespeeld team) Geringe projectinspanning opdrachtgever www.roges.nl

Proceskosten www.roges.nl X Kostprijs incl. onderaannemers en hun opslagen 0,0% € 0 Optimalisatie kostprijs door reductie faalkosten Bouwplaatskosten Coördinatie op de bouwplaats (over onderaannemers) Algemene Kosten Aanbiedingskosten Research & Developement Winst en Risico Programma van Eisen Ontwerpkosten Dagelijks Toezicht Projectmanagement Aanbestedingskosten Vergunningen Faalkosten (niet verhaalbare kosten door bouwfouten) Extra wensen tijdens uitvoering Bouwrente PM (proces)kosten na oplevering (faalkosten/extra wensen) N.B. Eindprijsgarantie?? 0% Exploitatiegevolgen www.roges.nl

Overzicht proceskosten Overzicht belangrijkste berekeningsresultaten   Traditioneel Geïntegreerd Conceptueel Bouwen Bouwsom excl. ‘staart’ € 6.000.000 Bouwsom incl. ‘staart’ € 7.708.969 € 7.382.109 € 6.612.102 Bouwinvestering € 10.008.275 € 8.798.815 € 7.098.369 Voorbereidingstijd 12 10 6 Uitvoeringstijd 8 Post Bouwrente € 244.104 € 179.568 € 115.092 Financieringslast € 500.414 € 439.941 € 354.918 PM: Eindprijsgarantie?? Eindprijs is gegarandeerd, m.u.v. extra wensen!! Eindprijs is gegarandeerd!! www.roges.nl

Waardebeleving = belangen/waarden 6 4 3 2 1 5 ++ + o - -- Waarde-indicatoren 1. 2. 3. 4. 5. 6. Invullen! www.roges.nl

Voorbeelden van ‘waarde-indicatoren’ Laagste prijs Maatwerk Verantwoordelijkheidsverdeling Invloedsuitoefening door klant* Budgetzekerheid Transparantie in proces Keuzemogelijkheden procespartners Capaciteitsvraag klant* Risicoverdeling Aanbestedingsverplichting Doorloopsnelheid Marktwerking www.roges.nl

Wilt u dit? Adviseurs (Architect, Technisch, Juridisch, Financieel) Klant Financier Project- en Procesmanager Facilitaire dienstverlener Bouwer(s)

Of dit? Klant Adviseurs (Architect, Technisch, Juridisch, Financieel) Aanbieder Financier Project- en Procesmanager Facilitaire dienstverlener Bouwer(s)

‘Match’ vraag- en aanbodprofiel waarden klant (vraagprofiel) kenmerken aanbod (aanbodprofiel) ? oningevulde verwachtingen ? overvraagde aanbieders? aansluiting maken (marketing)! www.roges.nl

Vraag versus aanbod (een voorbeeld) Lage kosten KT Beheerslasten Innovatie Zekerheid budget, tijd en kwaliteit Flexibiliteit Lage kosten LT traditioneel DBFMO = discussiegebied www.roges.nl

De klant wordt aangeboden: (met ‘voorgebakken’ waarden c.q. kenmerken) Traditioneel/ bouwmanagement Bouwteam IFD D&B DBM DBMF DBMFO DBMFOT Turnkey PPS PFI PRP CM(R) En vele andere Maar: hoe kan een klant hieruit een keuze maken? Alleen als hij zelf een referentievlak heeft. www.roges.nl

Loslaten (oplossingsruimte geven), dan heb je twee handen vrij (om te ‘plukken’) www.roges.nl