Ruimte Blik op oneindig

Herken je deze mensen?

Het zijn allemaal astronauten! Neill Armstrong Dirk Frimout Het zijn allemaal astronauten! Ik ben Frank de Winne Joeri Gagarin Lodewijk Van den Berg

Wanneer gingen ze de ruimte in? Neill Armstrong Dirk Frimout Wanneer gingen ze de ruimte in? 1969 1992 Ik ben Frank de Winne 1961 1985 2002 + 2009 Joeri Gagarin Lodewijk Van den Berg

In welke volgorde gingen ze de ruimte in? Neill Armstrong Dirk Frimout In welke volgorde gingen ze de ruimte in? 2 4 Ik ben Frank de Winne 1 3 5 Joeri Gagarin Lodewijk Van den Berg

Welke nationaliteit hebben ze? Amerikaan Belg! Welke nationaliteit hebben ze? Ik woon in België! Rus Nederlander

Wat gaan we doen? Hoekenwerk – 5 groepen (10 min) nummers 1 – 3 = groep 1 nummers 4 – 6 = groep 2 nummers 7 – 9 = groep 3 nummers 10 – 12 = groep 4 nummers 13 – 15 = groep 5 Vragen oplossen  antwoorden op flap  flap komt in de gang (!) Bespreking adhv powerpoint

1. Hoekenwerk Groep 1: Ruimtevaarder? Groep 2: Taak ruimtevaarder? Groep 3: Ruimtepak? Groep 4: Ruimtestation? Groep 5: Frank de Winne?

1. Hoekenwerk Kleinste nummer: Kapitein (leest opdracht) Middelste nummer: Secretaris (schrijf op de flap) Grootste nummer: Tijdsmeester Voorbeeld: groep 3 (nummers 7-9) nummer 7 = kapitein nummer 8 = secretaris nummer 9 = tijdsmeester

2. Bespreking

Ruimtevaarder? Groep 1

1) Wat is een ruimtevaarder? persoon die in de ruimte is of in de ruimte is geweest. Het is iemand die in een ruimtevaartuig of in een vliegtuig door de ruimte reist of gereisd heeft. Voorbeeld: Frank de Winne, Dirk Frimout, Neill Armstrong

2) Synoniemen (andere woorden)? Ja! Astronaut Kosmonaut

Wat betekenen die woorden? Astronaut en kosmonaut  onderscheid te maken tussen ruimtevaarders uit de Verenigde Staten en Rusland

2 1 Legende: Verenigde Staten van Amerika – Astronaut Rusland – Kosmonaut

2a) Astronaut Ruimtevaarder van de Verenigde Staten van Amerika Afgeleid van de Griekse woorden: astron = "ster" Nautes = "zeevaarder". Letterlijk vertaald: “stervaarder” = ruimtevaarder Meest gebruikte synoniem in het Nederlands

2b) Kosmonaut Ruimtevaarder van Rusland Afgeleid van de Griekse woorden Kosmos = "ruimte" Nautes = “zeevaarder” Letterlijk vertaald: “ruimtevaarder”

3) Soorten ruimtevaarders? Twee soorten: Professionele ruimtevaarders Occassionale ruimtevaarders

3a) Professionele ruimtevaarder maken van ruimtevaart hun beroep. meestal (gevechts)piloten van opleiding vliegen gedurende hun loopbaan minstens drie of vier keer (!) Denk aan een professor = iemand die heel erg goed is.. Voorbeeld: Story Musgrave

3b) Occassionele ruimtevaarders mensen met een ander beroep meestal (maar niet altijd) in het kader van hun beroep deelnemen aan een ruimtereis. vliegen slechts één of twee keer mee. Voorbeeld: Dirk Frimout

Foto’s

Taak ruimtevaarder? Groep 2

1) In de ruimte? Een bemanning bestaat uit verschillende astronauten met elk een eigen taak: 1.     commandant = vluchtleider 2.     piloot 3.     mission specialist = vluchtspecialist (missie verantwoordelijke) 4.     payload specialist = verantwoordelijke voor de lading http://www.eurospacecenter.be/nlacro.htm http://www.animatieplanet.be/

1) In de ruimte? + 2) Op de aarde Tijdens ruimtemissies: heel hard werken meestal werkroosters van 12 uur per dag hoge werkdruk Maar enkele uren of dagen de tijd om experimenten of testen uit te voeren in opdracht van een bedrijf of instelling die zeer veel geld geïnvesteerd heeft in de ruimtevaart en hiervan resultaten willen zien.

2) Op de aarde? Tijdens ruimtemissie: Vele ruimtevaarders hebben ook nog andere functies zoals: Piloot Dokter Ingenieur

2) Op de aarde? Niet tijdens ruimtemissie: Dan werken deze personen meestal in opdracht van een ruimtevaartorganisatie of militaire instelling. ESA = European Space Agency (europese ruimtevaartorganisatie) NASA = National Aeronautics and Space Administration (organisatie van verenigde staten)

2) Op de aarde? Niet tijdens ruimtemissie: Piloten moeten (naast hun ruimtemissies): minimum 1000 vlieguren hebben gevlogen met verschillende toestellen constant bijscholen en trainen.

Foto’s

Ruimtepak? Groep 3

1) Wat? Speciaal pak dat ruimtevaarders dragen.

2) Waaruit bestaat het? Ruimtepak bestaat uit: Onderpak (dat met water gekoeld wordt) Drukpak (dat doe je over het onderpak) Afsluitende helm Rugzak met daarin: ademhalingsapparatuur koelwater voor het onderpak

elf verschillende lagen materiaal. 7 buitenste lagen: bescherming dienen als kogelwering Tegenhouden van ruimtestof zwevend afval hitte en kou. 2 volgende lagen: zorgen ervoor dat de astronaut kan ademen. 2 overige lagen: hebben een netwerk van slangen. Daarin stroomt water dat de lichaamswarmte afvoert naar het pak op de rug.

3) Hoe ziet het eruit?

4) Mag niet te zwaar zijn! Ruimtepak voor op de maan Voorbeeld: Het pak van Neil Armstrong, 90 kilo op aarde, op de maan is alles 6 keer zo licht (zwaartekracht).  15 kilo op de maan Ruimtepakken voor in een space shuttle wegen ruim 150 kilo. Veel? Nee, space shuttles draaien in baantjes rond de aarde. Daar is alles “gewichtloos”, dus ook een ruimtepak.

Foto’s

Ruimtestation? Groep 4

1) Wat is een ruimtestation? Ruimtevaartuig voor korte of langere tijd te worden bemand bemanning reist in een apart ruimtevaartuig van en naar het ruimtestation

2) Lancering van ruimtestation? In praktijk: onbemand In theorie: mogelijk om ruimtestations met bemanning en al te lanceren.

2) Lancering van ruimtestation? Eerste ruimtestations: in hun geheel gelanceerd De latere stations: in gedeelten gelanceerd en in de ruimte samengesteld.

3) Waar gaat het ruimtestation naartoe? Anno 2009: draai(d)en alle ruimtestations in een lage baan om de aarde (hoogte: max. 440 km) minder energie (lancering) Blijven binnen het stralingsarme gebied, zodat de bewoners minder aan straling worden blootgesteld. = goed!

3) Waar gaat het ruimtestation naartoe? Altijd in lage baan om aarde? Nee. Het is ook mogelijk om: in een hogere baan om de aarde te laten draaien rond een ander hemellichaam

4) Blijft het daar? Nee Aan het eind van hun levensduur keren ze terug in de atmosfeer, en vallen daar uiteen.

5) Hoe gebeurt dat? Dit gebeurt gecontroleerd: zodat eventuele brokstukken (die de reis door de dampkring overleven) terecht komen in een onbewoond deel van de aarde.

(!) Weetje: ooit is er al een brokstuk van een ruimtestation op bewoond gebied terechtgekomen

6) Wat doet men in het ruimtestation? Wetenschappelijk proeven. Voorbeeld: gewichtloosheid. Veel dingen gaan dan anders dan met de zwaartekracht.

7) Wat als het ruimtestation stuk is? Lastig om het te repareren. Speciaal ruimtepak nodig. Naar buiten via een halletje, de luchtsluis. Goed vastmaken en goed uitkijken Reparatie kan beginnen Luchtsluis: wat is een sluis? (cf boten, water) Een kleine beschadiging van een hittetegeltje Ook onderzochten de ruimtewandelaars technieken om in de toekomst beschadigingen beter te kunnen repareren. De anderen hielden zich bezig met de Leonardo leeg te maken. De shuttle bleek nog over genoeg brandstof te beschikken, zodat de vluchtleiding besloot de missie met een dag te verlengen naar 13 dagen.

8) Voorbeelden ISS = International Space Station MIR= Russische ruimtestation

Foto’s

Frank de Winne? Groep 5

1) Identiteitskaart: Naam: Frank de Winne Woonplaats: Ledeberg Geboortedag: 25 april 1961 Beroep: piloot + ruimtevaarder Nationaliteit: Belg Burgerlijke stand: gehuwd (+ vader van 3 kinderen) Hij is 47 jaar

2) Wie is Frank de Winne? Een persoon die in de ruimte is geweest. Hij is dus een ruimtevaarder. Daarnaast is hij ook piloot en heeft hij al met vele soorten vliegtuigen gevolgen.

3) Wat heeft hij al gedaan als piloot? Eigen Tijd Legende: 1 4 december 1992: testpiloot voor de Belgische luchtmacht. januari 1994 tot april 1995: verantwoordelijk voor de vluchtveiligheid april 1995 tot juli 1996: senior testpiloot augustus 1998: commandant van het 349e Smaldeel, gestationeerd op Kleine-Brogel 1) 1992 1945 1961 2) 1994 - 1995 2 3 3) 1995 - 1996 4) 1998

4) Wat heeft hij al gedaan als ruimtevaarder? Eigen Tijd Legende: oktober 1998: geselecteerd als ruimtevaarder voor de ESA. januari 2000 werd hij opgenomen in het astronautencorps van ESA. augustus 2001 opleiding tot astronaut in het opleidingscentrum voor kosmonauten in Sterrenstad nabij Moskou. 30 oktober 2002 werd De Winne als boordwerktuigkundige gelanceerd aan boord van de Sojoez TMA-1 in het kader van de Odissea Missie.Tijdens zijn verblijf in het ISS heeft De Winne een reeks van experimenten uitgevoerd. Het gaat om medische en technische experimenten onder andere op het gebied van cardiovasculair onderzoek, neurosensorisch onderzoek, osteoporose, kristallisatie, verbrandingssynthese en diffusieprocessen.  Hierdoor werkt hij pas echt bekend! 1) 1998 1945 1961 2) 2000 1 4 2 3 3) 2001 ! Je moet eerst piloot zijn alvorens je in de ruimte mag vliegen!! 4) 2002

Eigen Tijd 5) Leuke weetjes? Legende: 1) 1997 1945 1961 2) 2006 1 2 12 februari 1997 kreeg De Winne boven Nederland motorproblemen in een F-16, waarbij de boordcomputer uitviel. Hij kon alleen nog maar neerstorten in het IJsselmeer, òf een gevaarlijke noodlanding uitvoeren in een dichtbevolkt gebied in de buurt van Leeuwarden. De Winne slaagde er echter in om de F-16 veilig aan de grond te krijgen. Dit leverde hem als eerste niet-Amerikaan de Joe Bill Dryden Semper Viper Award op. Koning Albert II verhief hem per koninklijk besluit op 20 december 2006 in de adelstand tot burggraaf. 1) 1997 1945 1961 2) 2006 1 2

6) Wat gaat hij nog doen als ruimtevaarder? Eigen Tijd Legende: Op 20 september 2007 raakt bekend dat De Winne geselecteerd is voor een verblijf in het internationaal ruimtestation ISS voor ISS Expeditie 19, eind 2009. Hij zal er zes maanden verblijven en hij zal tevens de functie als commandant op zich nemen tijdens deze missie. 1) 1998 5 1945 1961 2) 2000 1 4 3) 2001 2 3 4) 2002 5) 2009 !!

Foto’s Belgische astronaut Frank de Winne bedient ERA Mission Preparation and Training Equipment (MPTE)

Kommil Foo - ruimtevaarder http://www.youtube.com/watch?v=59FGL4GNPwA