LES 1 Algemene aspecten

Belastingen functies: budgettaire functie instrumentele functie draagkrachtbeginsel: heffingskorting persoonsgebonden aftrek

Dubbele belasting salaris? loon valt zowel onder Wet IB 2001, als Wet LB 1964 toch geen dubbele belasting ingehouden loonbelasting is voorheffing op inkomstenbelasting ander voorbeeld voorheffing: dividendbelasting

Berekeningen op examen vaak rekensommetje over berekening van winst, belastingbedrag et cetera op examen krijgt men appendix met tarieven (zie syllabus) ga dus geen tarieven uit het hoofd leren!

Wet IB 2001 box I: winst uit onderneming loon resultaat uit overige werkzaamheden periodieke uitkeringen en verstrekkingen inkomsten uit eigen woning negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen negatieve persoonsgebonden aftrekposten verminderd met: aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld, uitgaven voor inkomens-voorzieningen, persoonsgebonden aftrek en verliezen van voorgaande jaren

Box I belastbaar voordeel: reëel inkomen, verliezen aftrekbaar tarief: progressief, maximaal 52% moment belastbaarheid: moment van ontvangst

Box II belast: voordelen uit aanmerkelijk belang belastbaar voordeel: reëel inkomen, verliezen aftrekbaar vast tarief: 25% moment belastbaarheid: moment van ontvangst of vervreemding

Box III belast: inkomen uit sparen en beleggen belastbaar voordeel: fictief inkomen voor de rendementsgrondslag, geen verlies mogelijk vast tarief: 30% moment belastbaarheid: einde van het jaar van de peildata

Eigen woning niet in box III, maar in box I inkomsten worden forfaitair berekend eigenwoningforfait renten ter verwerving van eigen woning aftrekbaar aftrekbaar gedurende dertig jaar

Partnerschap partner: 1 niet duurzaam gescheiden levende echtgenoot 2 de geregistreerde partner (bijv. homoparen) 3 ongehuwd meerderjarige met wie men gedurende meer dan zes maanden onafgebroken een gezamenlijke huishouding heeft gevoerd (bij ouder en kind alleen als kind 27 jaar of ouder is) gehuwden = partners ongehuwden: kunnen opteren voor partnerschap

Inkomenstoerekening uitgangspunt: inkomensbestanddelen van een belastingplichtige en zijn partner worden in aanmerking genomen bij degene door wie inkomensbestanddelen zijn genoten of op wie zij drukken

Inkomenstoerekening bij gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en bestanddelen van rendementsgrondslag kan men kiezen voor onderlinge verhouding toerekening gemeenschappelijke inkomensbestanddelen: belastbaar inkomen eigen woning inkomen aanmerkelijk belang een aantal aftrekposten

LES 2 Arbeid

Arbeid twee voorwaarden bron van inkomen: voordeel behaald door deelname aan het economische verkeer voordeel is redelijkerwijze te verwachten onbelast bronvoordeel: buitenbronnelijk inkomen voorbeelden: speculatieve transacties van particulier gewonnen prijzen in Lotto etc.

Dienstbetrekking echte dienstbetrekking: werknemer verplicht zich gedurende enige tijd persoonlijk arbeid te verrichten werkgever is verplicht loon te betalen gezagsverhouding fictieve dienstbetrekking: niet voldaan aan alle voorwaarden echte dienst- betrekking en bij wetsfictie als dienstbetrekking aangemerkt

Inhoudingsplichtige inhoudingsplichtige houdt loonbelasting in inhoudingsplichtige omvat meer dan de werkgever alleen (ook bijv. verzekeringsmaatschappij bij pensioen) inhoudingsplichtige meldt zich bij Belastingdienst aan hij moet administratie aanhouden loonbelastingverklaring

Wat is loon? loon is elk voordeel uit dienstbetrekking: in geld (euro’s) niet in geld Niet in geld genoten loon: aanspraken (bijv. pensioen) rechten (bijv. optierecht) natura (bijv. auto van de zaak)

Vergoeding/verstrekking vergoeding = compensatie van uitgaven voor arbeidsgerelateerde activiteiten of zaken verstrekking = voorkomen van die uitgaven aantal vergoedingen zijn vrijgesteld wat onbelast kan worden vergoed, kan onbelast worden verstrekt (en omgekeerd)

Loon aanspraken hoofdregel: aanspraak vrij, uitkering belast (bijv. pensioen) omkeerregel: aanspraak belast, uitkering vrij (bijv. aanspraak Zorgverzekeringswet)

Loon in natura loon in de hoedanigheid van rechten of goederen: bijv. kerstpakket, privé-gebruik bedrijfswagen waardering loon in natura: hoofdregel: waardering tegen w.e.v. uitzondering: voorzover loon in natura wordt ge- of verbruikt voor de verwerving van het loon, bedraagt de waarde maximaal de waarde van de besparing voor een aantal beloningen in natura bestaan bijzondere waarderingsvoorschriften of normbedragen

Salarisstrook nadere beschouwing van: pensioenpremie premies werknemersverzekeringen loonheffing (= loonbelasting + premies volksverzekeringen) reiskostenvergoeding

Jaaropgave nadere beschouwing van: loon ingehouden loonheffing bijdrage Zorgverzekeringswet arbeidskorting

Beroepskosten sinds 2001 geen aftrek meer van werkelijke kosten alleen nog werknemersaftrek: reisaftrek en zeedagenaftrek

Resultaat overige werkzaamheden restcategorie zit eigenlijk tussen loon en winst in, voorbeeld avondboekhouder verklaring arbeidsrelatie resultaatbepaling opting-in

De startende ondernemer LES 3 De startende ondernemer

Ondernemer twee vereisten: 1 onderneming moet voor rekening van de ondernemer worden gedreven (met name recht op stille reserves/goodwill bij einde onderneming) 2 ondernemer zal rechtstreeks verbonden moeten worden voor de zaakscrediteuren

Ondernemer voorbeeld: oom van een ondernemer verstrekt lening aan de ondernemer tien jaarlijkse aflossingstermijnen winstafhankelijke rente (6-10%) conclusie: de oom is geen ondernemer, want deelt niet naar evenredigheid in voor- en nadelen van de onderneming (eerste vereiste) en geen rechtstreekse verbondenheid (tweede vereiste)

Ondernemer voorbeeld: oom van een ondernemer verstrekt winstafhankelijke lening aan de ondernemer slechts terugbetaling bij ontbinding onderneming, mits vermogen toereikend conclusie: de oom is geen ondernemer, want deelt weliswaar naar evenredigheid in voor- en nadelen van de onderneming (eerste vereiste), maar is niet rechtstreeks verbonden (tweede vereiste)

Inkomstenbelasting fiscale winst niet gelijk aan commerciële winst kleinschaligheidsinvesteringsaftrek willekeurige afschrijvingen ondernemersaftrek fiscale oudedagsreserve MKB-winstvrijstelling

Kleinschaligheids-investeringsaftrek fiscale aftrekpost (geen invloed op commerciële winst) geen gevolg voor afschrijvingsbasis instrumentele maatregel (bevordering investeringen en dus meer werkgelegenheid) investeringsbedrag groter, premiepercentage lager geen investeringsaftrek over goodwill

Willekeurige afschrijving afwijking van normaal afschrijvingsregime willekeurige afschrijving voor startende ondernemers op goodwill kan worden afgeschreven, maar niet willekeurig (tevens geen aanspraak op kleinschaligheids-investeringsaftrek)

Ondernemersaftrek is ondernemersaftrek, geen ondernemingsaftrek bestaat uit vijf posten: 1 zelfstandigenaftrek 2 aftrek speur- en ontwikkelingswerk 3 meewerkaftrek 4 startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid 5 stakingsaftrek

Zelfstandigenaftrek en meewerkaftrek fiscale aftrek startende ondernemers: extra aftrek wel voldoen aan urencriterium: 1225 uur per jaar besteden aan onderneming (indien andere werkzaamheden: > 50% tijd aan onderneming besteden; geldt niet voor starters) meewerkaftrek: aftrekpost voor ondernemer, indien partner meewerkt in onderneming (zonder daarvoor een vergoeding te ontvangen)

Fiscale oudedagsreserve reservering van gedeelte winst voor oudedagsvoorziening 12% van winst met maximum € 11.590 FOR staat op balans wel voldoen aan urencriterium

Vragen bij starten onderneming aanvangsinvestering levensvatbaarheid financiering (over goodwill geen investeringsaftrek) ondernemerschap en dienstbetrekking verlies in aanloopfase

Omzetbelasting voldoeningsbelasting te betalen door ondernemer in wezen betaalt consument omzetbelasting twee tarieven: 6% en 19% ondernemer mag aan hem in rekening gebrachte omzetbelasting aftrekken ondernemer moet omzetbelasting over zijn omzet betalen saldo wordt aan fiscus voldaan startende ondernemer kan liquiditeitsvoordeel behalen door teruggave vanwege investeringen

LES 4 Winstberekening

Huwelijksgoederenregime keuze huwelijksgoederenregime (gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden) heeft geen gevolgen voor inkomstenbelasting

Producten uit eigen onderneming het “pakken van spullen” uit de eigen onderneming is een onttrekking correctieboeking voor goederen die te vervangen zijn en lage waarde hebben: correctie tegen kostprijs voor luxegoederen: correctie tegen verkoopprijs

Onderscheid privé en zakelijk in 1998 twee belangrijke arresten ter afbakening: 1 sekspsychiater 2 scheepspyromaan

Onderscheid privé en zakelijk toetsingsverbod inspecteur: geen toetsing van ondernemersbeleid (uitzondering Cessna-arrest) wel toetsing motief van bepaalde uitgave

Gemengde kosten grensvlak privé en zakelijk wetgever somt aantal kostenposten op die geheel of gedeeltelijk uitgesloten zijn voorbeelden: geldboeten, bepaalde agressieve dieren, voedsel, drank en genotmiddelen uitzondering: als kosten onderdeel uitmaken van omzet (voorbeeld: horeca-onderneming mag drankinkoop aftrekken)

Goed koopmansgebruik Hoge Raad in 1957: bedrijfseconomische winstbepaling is in beginsel in overeenstemming met g.k.g. uitzonderingen: 1 strijd met enig voorschrift van belastingwet 2 strijd met algemene opzet belastingwet 3 strijd met beginsel van belastingwet

Goed koopmansgebruik drie beginselen: 1 realiteitszin 2 voorzichtigheid 3 eenvoud

Hoofdregels winst- en verliesneming winstneming: • bij goederen op leveringsmoment • bij diensten uiterlijk op moment dat prestatie is verricht verliesneming: kan worden genomen in jaar van verlies

Goed koopmansgebruik dynamisch begrip, waardoor zaken niet voor altijd vastliggen voorbeeld: baksteenarrest van 1998 de leer: alleen voorziening als op balans- datum juridische verhouding bestaat Hoge Raad: verlaat deze enge leer

Reserves bepaalde reserves (zijn in wezen voor- zieningen) door Wet IB 2001 toegestaan: 1 kostenegalisatiereserve 2 herinvesteringsreserve (FOR en terugkeerreserve zijn ook reserves)

Herinvesteringsreserve ruimer dan vroegere vervangingsreserve verlaging fiscale kostprijs geringere afschrijvingsbasis lagere afschrijving dus hogere winst

LES 5 van VOF naar BV

Afweging wel of geen BV belangrijkste motief was belastingbesparing daarom bij hoge winsten snel omzetting van eenmanszaak in een BV per 2001: maximumtarief 52% (box I) per 2007: MKB-winstvrijstelling niet snel meer fiscaal voordeel

Vennootschapsbelasting rechtsgrond erg vaag Vpb is wel nodig, anders zou iedereen een BV oprichten voor onbelaste winsten Vpb voor een reeks van lichamen, maar niet voor een VOF

Dividendbelasting bij uitkering dividenden 15% inhouding aan dividendbelasting over brutodividend voorheffing op IB of Vpb bij IB drie mogelijkheden: 1 aandelen behoren tot onderneming 2 aandelen behoren tot aanmerkelijk belang 3 aandelen gehouden door particuliere belegger

Aanmerkelijk belang aanmerkelijkbelanghouder: houdt minimaal 5% van de aandelen in een vennootschap dividend wordt belast tegen 25% bij vervreemding wordt winst ook belast tegen 25% is men in dienst van vennootschap, dan wel progressief tarief ter zake van salaris

Terbeschikkingstellings-regeling aanmerkelijkbelanghouder die vermogen ter beschikking stelt aan zijn BV niet belast in box III, maar box I (tarief dus maximaal 52%) winstregime geldt, waardoor vermogens-winsten ook belast zijn

Terbeschikkingstellings-regeling in praktijk zeer belangrijk vroeger: DGA hield bedrijfspand in privé, dan was verkoop fiscaal onbelast thans: aankoop bijvoorbeeld € 200.000, jaarlijkse kosten (afschrijving, verzekering etc) € 5.000 en verkoop € 300.000. Dan jaarlijks aftrekbaar € 5.000 en verkoopwinst € 100.000 belast tegen maximaal 52% (bij hoge verkoopwinst al snel in hoogste tarief)

Gebruikelijk loon voorkoming geforceerd belastinguitstel in box I door afzien van salaris zou men in aanmerking kunnen komen voor inkomensafhankelijke regelingen aanmerkelijkbelanghouder moet een fictief loon (in beginsel minimaal € 40.000) nemen

Inbreng in een BV oprichting BV voorovereenkomst tot oprichting BV ondernemers worden werknemer/aandeelhouder waardering bij inbreng goodwill: persoonlijk/zakelijk

Omzetting twee mogelijkheden: 1 ruisend • onderneming wordt gestaakt • boekwaarden komen tegen w.e.v. op BV-balans 2 geruisloos • onderneming wordt geacht niet te zijn gestaakt • fiscale boekwaarden van activa/passiva worden doorgeschoven

Ruisende omzetting stakingswinst berekenen stakingsaftrek omzetting stakingswinst in lijfrentepremieaftrek

Geruisloze omzetting dezelfde gerechtigdheid in BV als in eenmanszaak of VOF akkoord gaan met standaardvoorwaarden van de Staatssecretaris van Financiën: 1 doorgaan met boekwaarden 2 bij uit te geven kapitaal rekening houden met Vpb-claim over goodwill en stille reserves 3 beperkte creditering mogelijk

Verkoop van het concern LES 6 BV en concern Verkoop van het concern

Winstbepaling bij BV systeem van vermogensvergelijking ook in/bij Vpb-aangifte(biljet) Winst = eindvermogen minus beginvermogen minus niet-aftrekbare bedragen (bekendste voorbeeld is de vennootschapsbelasting)

Vennootschapsbelasting tarief: t/m € 40.000 is het tarief 20%, van € 40.001 t/m € 200.000 23% en vanaf € 200.001 25,5% opstapjes is om MKB te ontzien oplegging van voorlopige aanslag

Dividend niet aftrekbaar voor vennootschapsbelasting dus beschikbaar dividend < winst dividendbelasting is 15% (bij rechtspersonen-aandeelhouders geldt soms vrijstelling dividendbelasting)

Vermomd dividend formeel dividend: wordt als dividend uitgekeerd (er zit etiket “dividend” op) vermomd dividend: geen etiket “dividend” maar wordt als zodanig doelbewust door vennootschap aan aandeelhouder uitgekeerd voorbeeld: aandeelhouder verkoopt auto (waarde 4.000) voor 10.000 aan zijn BV

Relatie salaris, dividend en belastingdruk zie voorbeeld 4 in § 6.5 twee factoren maatgevend: 1 hoogte salaris 2 mate waarin dividend wordt uitgekeerd maar niet alleen fiscale factoren spelen een rol

Kapitaalstortingen formele kapitaalstorting: aandelenemissie of (latere) volstorting van aandelen informele kapitaalstorting: inbreng van vermogen in vennootschap buiten verband van aandelenemissie/volstorting voorbeeld: inbreng inventaris door aandeelhouder tegen te lage waarde

Concernopbouw men kan vennootschappen verkopen zonder belastingheffing beperking aansprakelijkheid deelnemingsvrijstelling: 1 objectieve vrijstelling 2 aandelenbezit minimaal 5% 3 winsten niet belast (dividend en verkoopwinsten) 4 verliezen niet aftrekbaar

Fiscale eenheid als moeder 95% of meer van de aandelen in dochter bezit, dan is fiscale eenheid voor vennoot- schapsbelasting mogelijk belangrijkste voordelen: verlies van ene vennootschap kan met winst van andere vennootschap worden verrekend geen belastingheffing over intercompany-winsten let op! er bestaat ook een fiscale eenheid voor de omzetbelasting: andere voorwaarden, andere voordelen (wordt in deze cursus niet behandeld)

Waardebepaling aandelen koper zal zich door vele factoren laten leiden: politieke stabiliteit van het land arbeidsmoraal werknemers enzovoort stille reserves (activa zijn meer waard of passiva zijn lager, bijvoorbeeld te hoge pensioenverplichtingen) spelen bij waardebepaling een belangrijke rol

Twee vormen van transactie activatransactie: winst = verkoopprijs – boekwaarde geen beroep op deelnemingsvrijstelling, omdat er geen aandelen worden verkocht koper kan activa en passiva herwaarderen naar waarde economisch verkeer aandelentransactie: beroep op deelnemingsvrijstelling is mogelijk binnen BV verandert niets aandelen gaan in andere handen over boekwaarden veranderen niet

Realisatie winstreserves er komt een tijd waarin de aandeelhouders afscheid nemen van hun bedrijf zowel bij verkoop als bij uitkering van winstreserves als dividend kan het gaan om een behoorlijke belastingheffing (zie § 9.6) vroeger was emigratie een befaamde fiscale truc thans worden conserverende belastingaanslagen opgelegd

Star Pizza BV gaat internationaal LES 7 Star Pizza BV gaat internationaal

Dubbele heffing drie oorzaken van dubbele heffing: 1 woonplaats-/vestigingsplaatsbeginsel 2 bronstaatbeginsel (=situsbeginsel) 3 nationaliteitsbeginsel

Heffingsbevoegdheid Nederland twee soorten belastingplichtigen: 1 binnenlandse belastingplichtigen, bij wie het/de wereldinkomen/winst belast is 2 buitenlandse belastingplichtigen worden alleen belast als binnenlands(e) inkomen/winst wordt genoten

Vestigingsplaats vestigingsplaats relateert aan ondernemingen woonplaats relateert aan natuurlijke personen in hoofdstuk 8 staat de onderneming centraal waar is een onderneming gevestigd? beoordeling naar de omstandigheden vestigingsplaatsfictie in Wet Vpb kan relevant zijn

Vaste inrichting buitenland mag heffen als er een vaste inrichting is, ondanks dat de vennootschap niet in dat land is gevestigd wat is een vaste inrichting? geen eenduidige definitie, wel moeten er een aantal kenmerken zijn: fysieke constructie constructie moet duurzaam ter beschikking staan constructie moet ingericht zijn voor onderneming

Heffing huuropbrengsten stel dat Peter, een Nederlander, een privé-pand heeft in Brugge en hij verhuurt dat pand NL: Peter is binnenlands belastingplichtige en dus belast (wereldinkomen) B: bron is gelegen in ons land (bronstaatbeginsel) oplossing: het belastingverdrag tussen NL en B het gaat erom waar verhuurd pand is gelegen in casu in B, dus B mag heffen

Voorkomen dubbele belasting verdragen ter voorkoming van dubbele belasting eenzijdige maatregelen voor Nederland: besluit ter voorkoming van dubbele belasting

Besluit ter voorkoming van dubbele belasting voor toepassing vier eisen: 1 geen verdrag tussen staten (verdragen gaan dus voor) 2 voor bepaalde met naam en toenaam genoemde belastingen 3 alleen voor inwoners van Nederland 4 indien inwoner in buitenland daadwerkelijk aan belastingheffing is onderworpen

Methode ter voorkoming van dubbele belasting 1 vrijstellingsmethode 2 verrekeningsmethode (voorbeelden in § 8.8)

Winstberekening vaste inrichting • indirecte methode • directe methode (voorbeelden in § 8.9.2)

Keuze internationaal opereren 1 deelneming 2 vaste inrichting

Deelnemingsvrijstelling en buitenland deelnemingsvrijstelling geldt ook voor buitenlandse dochters (mogen echter niet beleggen) gevolg: veel buitenlandse bedrijven in Nederland moeder-dochterrichtlijn (geldt in EG): bij 15% van de aandelen moet moeder vrijstelling krijgen voor winsten (dividenden) en koerswinsten

Schenkings- en successiebelasting LES 8 Schenkings- en successiebelasting

Schenking belastingplichtige = begiftigde belastbaar feit = schenking + schenker woont of wordt geacht in Nederland te wonen

Waarde schenking waarde schenking = waarde in het economische verkeer in praktijk kan discussie over waarde ontstaan, bijvoorbeeld bij incourante aandelen compromis over waarde tussen partijen is mogelijk voor bepaalde vermogensbestanddelen gelden bij de wet waarderingsregels waarderingsregels gelden alleen voor Sw (vruchtgebruik IB box III 4% en voor Sw 6%)

Vrijstellingen schenking drie categorieën: a volledig vrijgesteld b voor bepaald gedeelte vrijgesteld (voetvrijstelling) c volledig vrijgesteld, mits schenking bepaald bedrag van vrijstelling niet te boven gaat (drempelvrijstelling)

Tarieven schenking in twee opzichten progressief: 1 tarief hoger naarmate verwantschap tussen schenker en begiftigde kleiner/minder is 2 tarief hoger naarmate bedrag schenking hoger wordt samentellen van verkrijgingen om bepaald gedrag van belastingplichtigen te voorkomen (voor cijfervoorbeelden zie § 11.1.4.3)

Successierechten belastingplichtige = degene die verkrijgt krachtens erfrecht (erfgenaam, legataris) belastbaar feit = verkrijging van erfrecht door het overlijden van iemand die ten tijde van dat overlijden in Nederland woont of wordt geacht in Nederland te wonen ook fictieve erfrechtelijke verkrijgingen

Nieuw erfrecht nieuw erfrecht per 1 januari 2003: • echtgenoot en kind ieder voor gelijke delen gerechtigd langstlevende echtgenoot geen recht op helft plus kindsdeel (alleen bij gemeenschap van goederen) goederen en schulden gaan automatisch naar langstlevende echtgenoot en kind krijgt vordering op deze echtgenoot

Object van heffing en waardebepaling gaat om successierechtelijke waarde nalatenschap = saldo van bezittingen en schulden aftrekbaar alleen rechtens afdwingbare schulden erflater en bepaalde latente belastingschulden waardemaatstaf is waarde in het economische verkeer feitelijke verdeling nalatenschap heeft in beginsel geen invloed op verschuldigd successierecht

Vrijstellingen successierechten • eveneens drie categorieën (als bij schenkingsrechten) • voetvrijstelling bij overleden echtgenoot/levensgezel • bij levensgezel twee categorieën categorie 1: “dagelijkse partner” categorie 2: tweerelatie en meerrelatie

Tarieven successierechten tariefstructuur successierechten = tariefstructuur schenkingsrechten uitzondering: levensgezellen uit twee- of meerrelaties samenvoegbepalingen

Latente belastingschulden belangrijkste latente belastingschuld is die ter zake van verkrijging van tot de nalatenschap behorende ab-aandelen of van een IB-onderneming in § 11.3 wordt voorbeeld gegeven van verkrijging van ab-aandelen. Twee mogelijkheden: 1 doorschuiven 2 afrekenen

Bedrijfsopvolgings-faciliteiten verkrijging van ondernemingsvermogen kan in beginsel worden belast met schenkings- of successierechten twee aspecten: verkrijger moet onderneming voortzetten (na vijf jaar wordt vrijstelling definitief) voortzettingstermijn voor uitstel beloopt tien jaar