Bij H2 §4.1 en § 4.3 landschappen NL

ontstaan Nederlandse landschap Het Nederlandse landschap bestaat “pas” 2,5 miljoen jaar. De aarde bestaat 4600 miljoen jaar! Oftewel 4,6 miljard jaar… Waarom is Nederland nog zo jong?

De geologische tijdvakken en periodes Deze tabel hoef je niet uit je hoofd te leren voor het proefwerk

Nederland is ontstaan in het Kwartair. Deze periode kunnen we onderverdelen in het pleistoceen en het holoceen. Het pleistoceen begon 2.500.000 jaar geleden tot 10.000 jaar geleden. In deze tijd waren er ijstijden. Het holoceen begon dus 10.000 jaar geleden en daar zitten we nu nog in. Het is tot nu toe een warmere periode.

Zeespiegelstijging NAP 10 20 30 40 50 8000 6000 4000 2000 heden De ontwikkeling van Nederland in het Holoceen wordt sterk beïnvloed door de zeespiegelstijging. Eigenlijk is er sinds het begin van het Holoceen een ‘gevecht’ gaande tussen zee en land. Ondanks de voortdurende stijging van de zeespiegel betekent dit niet dat de zee dit gevecht ook altijd wint. Zeespiegelstijging NAP 10 20 Stijging in meters 30 40 50 8000 6000 4000 2000 heden Tijd

Tijdens de één na laatste ijstijd, het Saalien, kwam het landijs (een soort mega gletsjer) vanuit Scandinavië tot Nederland. Om precies te zijn tot de lijn Haarlem/Utrecht/Nijmegen (H.U.N. lijn) Zie de linker tekening:

Hier zie je dat nog beter. Door het landijs veranderde de stroomrichting van de rivieren de Rijn en de Maas. Deze rivieren stroomde eerst naar het noorden maar werden door het ijs nu afgebogen naar het Westen.

Met een snelheid van ongeveer 5 a 10 km per jaar bewoog het ruim 200 m dikke ijs naar het zuiden. Door de hoge snelheid en het enorme gewicht werden er dalen uitgediept. De grond werd door het landijs aan de zijkanten en voorkant opgestuwd tot enorme stuwwallen (dit zijn een soort heuvels). Stuwwallen in Midden-Nederland reiken tot een hoogte van ruim 100m boven NAP. Een goed voorbeeld is de Utrechtse heuvelrug!

Hoe ontstaat zo´n stuwwal? Dat zie je op onderstaande tekening:

Tijdens de laatste ijstijd, het Weichselien (tot 10 Tijdens de laatste ijstijd, het Weichselien (tot 10.000 jaar geleden), bereikte het landijs Nederland niet meer. Zie de rechtse tekening.

Wat nam dat landijs in het Saalien allemaal mee op z´n weg naar Nederland? Dat waren vooral zwerfstenen en keileem.