Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Milieubarometer Benchmark Overheidskantoren Venlo, 14 juni 2012 Isja Dominicus & Marjon Olijdam 010 –

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Programma inhoud • Benchmark – selectie van gegevens • Benchmark over cijfers 2011 • Milieubarometers per fte • Milieubarometer per milieuthema: • elektra • (gecorrigeerd) gasverbruik • Resultaten van Milieumaatregelen

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Deelnemers 2012 t.o.v (Op)Nieuw • 1 Gemeente • 1 Ministerie • 2 Stadsdelen van Amsterdam Niet op tijd ingevuld of haken volgend jaar aan • 2 Ministeries • 12 gemeenten Afhakers • 1 provincie • 1 waterschap

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Benchmark wat zit er wel en niet in?  Grijze stroom  Groen gas niet meegenomen  Onvolledige gegevens niet meegenomen  Lege vakjes  leeg gelaten als thema wel hoort voor te komen  0 ingevuld als thema niet van toepassing is  Middelen op basis van fte

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Gemiddelde 2011

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Gemiddelde 2011 t.o.v •5,6% minder milieubelasting in 2010 dan 2011, door kleine stijging meeste thema’s •gevaarlijk afval en zakelijk verkeer wel afgenomen. •2011 warmer jaar t.o.v. 2011, maar hoger gasverbruik. •Veel invloed 2 grote organisaties op milieuthema’s vervoer en energie.

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Milieubarometers absoluut Twee grote instellingen beïnvloeden door hun hoge aantal medewerkers het gemiddelde meer dan de andere organisaties.

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Zonder (1) en met (2) DNB en Rijkswaterstaat Gemiddelde zonder (1) en met (2) grote overheidsinstellingen

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Milieubarometers per fte Groene stroom en CO 2 -compensatie zijn uit deze grafieken weggelaten

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Elektra per fte • Grote verschillen tussen organisaties onderling • Geen verband tussen nieuwe panden en elektriciteitsverbruik • Flexwerken wel terug te zien door lager elektriciteitsverbruik

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Gasverbruik per m 3 • Geen gasverbruik wordt veroorzaakt door WKO of warmtepomp • De twee hoogste gasverbruikers hebben beiden nog andere functies dan alleen kantoor, wat het gasverbruik omhoog brengt

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Gasverbruik per m 3

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Gasverbruik per fte en per m 3  Absoluut hoger verbruik dan in 2010  Met graaddagencorrectie neemt dit verder toe  Hoger gasverbruik is lastig te verklaren

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Kengetallen MilieuaspectKengetalEenheidGemiddeld 2010Gemiddeld 2011Beste score 2011 Vloeroppervlakvloeroppervlak / medewerkerm 2 /fte37,633,0 13,1 Papierinkooppapier (blanco) / medewerkerkg/fte30,630,811,4 Elektriciteitelektriciteit / vloeroppervlakkWh/m 2 91, ,0 elektriciteit / medewerkerkWh/fte Verwarminggas / gebouwinhoudm 3 /m 3 2,702,89 1,08 gas / medewerkerm 3 /fte ,4 Waterwater / medewerkerm 3 /fte9,6910,4 3,40 Afval (bedrijfs- en gevaarlijk) afval / medewerker kg/fte ,4 niet gescheiden afval / medewerkerkg/fte96, ,9 afvalscheidingspercentage%39,333,2 86,4 Vervoerwoon-werkverkeer / medewerkerkm/fte percentage OV en fiets in woon- werkverkeer %42,452,6 86,87 Organisaties met WKO of warmtepomp niet meegeteld in beste score gasverbruik

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Milieumaatregelen, wat leverde het u op?

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Voorbeeld 1 - Wierden  Uitgebreid programma om afval beter te scheiden  Milieubelasting door afval veel lager  Hoeveelheid ook 20% lager

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Voorbeeld 2: Brielle  Energiescan  Bewustwording  Airconditioning en topkoeling aangepast  Opnieuw inregelen verwarming  Nieuwe wethouder en gebouwbeheer denken mee

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Voorbeeld 3 – Capelle ad IJssel Nieuwe duurzame werf heeft invloed op Milieubarometer gemeentehuis:  Minder medewerkers (verhuizing medewerkers naar werf) in gemeentehuis  Meer afval door opruimen  Deel verdieping niet meer in gebruik  lager gas-/elektraverbruik  Per medewerker wel hoger elektraverbruik

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Voorbeeld 4 - Hilversum  Langzaam dalende milieubelasting  2010: extra afvalscheiding en klimaatinstallatie opnieuw ingeregeld

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Voorbeeld 5 – Milieuadviesdienst Friesland  Minder servers  LED i.p.v. TL in de gang

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Voorbeeld 6 - Soest  Digitaliseren  Dubbelzijdig printen

Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Milieubarometer Benchmark Overheidskantoren 2012 Isja Dominicus & Marjon Olijdam 010 –