Borging Gonnie Albrecht Kenniscentrum SWPBS NL 1 1

Samenvatting van vandaag Borging is belangrijk Borging begint in jaar 1 Borging betekent doorontwikkeling Alle pijlers zijn belangrijk, en sommige net iets belangrijker Kleine investeringen met groot rendement

Jullie zijn nu onderweg met het PBSteam, het schoolteam, de leerlingen , de ouders en de zorg

Borging = SWPBS Duurzame implementatie Sustainability Blijvende, getrouwe implementatie SWPBS

Borging SWPBS Geslaagd als: Na 5 jr. nog steeds 80% getrouwe uitvoering in dagelijkse praktijk Borging SWPBS Als we het dan hebben over: Borging is belangrijk, dan gaat het hierom: Implementatie is geen garantie voor borging: helaas! Voorbeeld Utrechtse School: datamanager verwerkt Magister data in het weekend tot een prachtige, informatieve PPT. Dat werkt nu, maar zal niet overleven.

Borging In hoeverre is SWPBS geïmplementeerd? Wordt SWPBS uitgevoerd zoals bedoeld? Levert SWPBS de beoogde resultaten op? Als we het hebben over borging, dan staan er idealiter drie vragen centraal. Opleider licht vragen toe. 6

Implementatie en borging Succesvolle implementatie is geen garantie voor duurzaamheid Borgen begint tijdens de implementatie Balans tussen snelheid en duurzaamheid Bouw bekrachtiging in Focus op pijlers/bouwstenen die cruciaal zijn Borging begint tijdens implementatie Maak systemen zo dat degene die investeert iets terugkrijgt voor zijn investering. Data vormen zo’n motortje: als je loslaat zie je het, als je aantrekt zie je het ook. Aandacht voor data door directeur/PBS team is cruciaal.

Implementatie van geel en rood = borging van groen

Implementatie en borging Succesvolle implementatie is geen garantie voor duurzaamheid Borgen begint tijdens de implementatie Balans tussen snelheid en duurzaamheid Bouw bekrachtiging in Focus op pijlers/bouwstenen die cruciaal zijn Borging begint tijdens implementatie Maak systemen zo dat degene die investeert iets terugkrijgt voor zijn investering. Data vormen zo’n motortje: als je loslaat zie je het, als je aantrekt zie je het ook. Aandacht voor data door directeur/PBS team is cruciaal.

Onderzoek naar duurzame implementatie (VS) Doolittle (2006): 285 scholen voorspellers: leiderschap + schoolbreed bekrachtigingssysteem Coffey & Horner (2012): 117 scholen voorspellers: leiderschap + datagestuurd werken Doolittle 2006 - 285 scholen: welke kernelementen van SWPBS zijn gerelateerd aan 1) initiële implementatie (volledige implementatie in 3 jaar) en 2) sustained implementatie, blijvende implementatie (5 jaar later nog steeds volledige implementatie). Voorspellers van volledige initiële implementatie zijn systemen voor het oefenen van gedragsverwachtingen en en schoolbrede dataverzameling en benutting daarvan. Voorspellers van blijvende implementatie zijn effectief leiderschap van directeur en PBS team en een goed geïmplementeerd schoolbreed bekrachtigingssysteem.  Leiderschap (Coffey) gaat over: middelen ter beschikking stellen, maar ook medewerkers leiden in de richting van verandering, duidelijk communiceren over verwachtingen en feedback over implementatie bij medewerkers uitlokken. Mcintosh, Horner & Sugai: model of sustainability: prioriteit, integratie met andere dingen, commitment van medewerkers, resources, effectiviteit, efficiëntie, regeneratie – capacity building (coaching) McIntosh in press: nog een andere studie: daarin werd mensen gevraagd waarvan ze dachten dat het belangrijke factoren waren: ouderbetrokkenheid, integratie in bestaande, staff support

Onderzoek McIntosh McIntosh, Horner & Sugai: Sustainability Model McIntosh et al. (in press): 217 scholen belangrijkst: datagestuurd werken + ‘capacity building’ (mogelijkheden tot groei, coaching) McIntosh (in press 2): studie naar beleving, 257 scholen belangrijker bij borging dan bij implementatie: betrokkenheid ouders, steun onder medewerkers en integratie met bestaande werkwijze

Implementatie, en dan?! Welke ontwikkelingen bedreigen de duurzaamheid van de geïmplementeerde onderdelen? 1

Implementatie, en dan?! Wat kun je doen om deze bedreiging te voorkomen? Denk aan literatuur! 2 1

Implementatie, en dan?! Wat kun je doen als deze bedreiging zich toch voordoet? Denk aan literatuur! 2 1 3

De aanjagers Kinderen Ouders Data Leerlingen grote rol: daar had eigenlijk moeten staan: laat iedereen een bijdrage leveren! Leiderschap: blijf op de hoogte Zet de coach in op kritische momenten! 15

Voorbeelden van Nederlandse scholen Input van Monique Baard: Het Mozaiek, De Indon en De Wijngaard hebben een inwerk'cursusje' voor stagiaires die de coördinator van het PBSteam 2x per jaar met nieuwe stagiaires doet; oefenen in maken gedragsverwachtingen, geven complimenten en tokens, correctieprcedure etc. ze krijgen ook het pbsplan van de school daarvoor uitgereikt en worden gevraagd dat goed door te nemen en op de cursus kunnen ze vragen stellen. Verder voor boring hebben de drie scholen een cyclus waarin pbsobservatierondes gedaan worden door de IBer: ene jaar schoolbrede ( toezicht houden etc) en andere jaar klasniveau. Leerkrachten maken na de observatie ind. een eigen actieplannetje met pbsdoel waar ze de periode na de observatie aan gaan werken en kunenn hier ook begeleiding op aanvragen. Verder kun je leerlingen met zorg rondom gedragpas aanmelden voor bespreking in het zorgteam ( leerlingbespreking) als er ook concrete data is ( incidenten en/ of llv ssystee sel en sowieso een uitgewerkte ABC analyse. De leerlingen van de eindgroep op Het Mozaiek worden nu betrokken bij PBS ter broeiing: roulatie systeem PBS kindercoaches op het plein: worden getraind door PBSteamlid en stimuleren spel, helpen kinderen en bekrachtigen gewenst gedrag van leerlingen. Er is ook een pbsmaatjessysteem ontwikkeld voor nieuwe leerlingen in de klas op de Wijngaard. En op alle 3 de scholen is een actieve ouderdenktank die voor steeds verdere boring van PBS zorgt: er komt komende maand een ouderavond door de ouders van de denktank bedacht en georganiseerd waarop professionele theater acteurs komen die situaties uitspelen en de zaal met ouders mogen dan tips, suggesties etc inbrengen, de acteurs spelen dit dan uit. Interventies van PBS en positief opvoeden worden hierbij ingezet in het toneelspel. Bij de start van het schooljaar wordt 8 weken intensief gewerkt aan groepsvorming en wordt in wekelijkse klassenvergaderingen de groeps gedragsverwachtingen vastgesteld, geëvalueerd, bijgesteld en word sociale aspecten uit het groepsproces besproken en opgelost. De leerlingen brengen zelf punten in in een brievenbus. Het Mozaiek heeft een film gemaakt voor de laatste studiedag over boring na 3 jaar PBS waarop van alle klassen twee leerlingen geïnterviewd werden over PBS; wat is PBS volghens jou? wat merk je van PBS, vragen over de waarden en gedragslessen. Een prachtige film is het geworden die een heel mooi beeld geeft over hoe leerlingen PBS in de school ervaren en waar nog verbeterpunten liggen.

Borgingsactiviteiten scholen CSO Inwerkcursus stagiaires Cyclus van observatierondes Bespreking zorgteam o.b.v. data Kindercoaches op het plein PBS maatjessysteem Ouderdenktank Film: kinderen interviewen 1e 8 wkn: klassenvergadering over gedragsverwachtingen SWPBS Input van Monique Baard: Het Mozaiek, De Indon en De Wijngaard hebben een inwerk'cursusje' voor stagiaires die de coördinator van het PBSteam 2x per jaar met nieuwe stagiaires doet; oefenen in maken gedragsverwachtingen, geven complimenten en tokens, correctieprcedure etc. ze krijgen ook het pbsplan van de school daarvoor uitgereikt en worden gevraagd dat goed door te nemen en op de cursus kunnen ze vragen stellen. Verder voor boring hebben de drie scholen een cyclus waarin pbsobservatierondes gedaan worden door de IBer: ene jaar schoolbrede ( toezicht houden etc) en andere jaar klasniveau. Leerkrachten maken na de observatie ind. een eigen actieplannetje met pbsdoel waar ze de periode na de observatie aan gaan werken en kunenn hier ook begeleiding op aanvragen. Verder kun je leerlingen met zorg rondom gedragpas aanmelden voor bespreking in het zorgteam ( leerlingbespreking) als er ook concrete data is ( incidenten en/ of llv ssystee sel en sowieso een uitgewerkte ABC analyse. De leerlingen van de eindgroep op Het Mozaiek worden nu betrokken bij PBS ter broeiing: roulatie systeem PBS kindercoaches op het plein: worden getraind door PBSteamlid en stimuleren spel, helpen kinderen en bekrachtigen gewenst gedrag van leerlingen. Er is ook een pbsmaatjessysteem ontwikkeld voor nieuwe leerlingen in de klas op de Wijngaard. En op alle 3 de scholen is een actieve ouderdenktank die voor steeds verdere boring van PBS zorgt: er komt komende maand een ouderavond door de ouders van de denktank bedacht en georganiseerd waarop professionele theater acteurs komen die situaties uitspelen en de zaal met ouders mogen dan tips, suggesties etc inbrengen, de acteurs spelen dit dan uit. Interventies van PBS en positief opvoeden worden hierbij ingezet in het toneelspel. Bij de start van het schooljaar wordt 8 weken intensief gewerkt aan groepsvorming en wordt in wekelijkse klassenvergaderingen de groeps gedragsverwachtingen vastgesteld, geëvalueerd, bijgesteld en word sociale aspecten uit het groepsproces besproken en opgelost. De leerlingen brengen zelf punten in in een brievenbus. Het Mozaiek heeft een film gemaakt voor de laatste studiedag over boring na 3 jaar PBS waarop van alle klassen twee leerlingen geïnterviewd werden over PBS; wat is PBS volghens jou? wat merk je van PBS, vragen over de waarden en gedragslessen. Een prachtige film is het geworden die een heel mooi beeld geeft over hoe leerlingen PBS in de school ervaren en waar nog verbeterpunten liggen. 17

Voorbeelden van Nederlandse scholen Input van Inge Reijnders: …. 18

Borgingsactiviteiten Lichtkring Inwerkcursus … SWPBS Dit krijgen ze mee in de vorm van het jaarplan 19

Voorbeelden van Nederlandse scholen Input van Marlous: …. 20

Kleine investering, groot rendement Klink goed, dus hoe dan? Combineren van initiatieven – hou de taal vast! Leerlingen een grote rol geven Direct actie ondernemen als mate van implementatie vermindert Visualisatie (filmpje) Jaarplanning, kalender, procedure Data! Coach Leerlingen grote rol: daar had eigenlijk moeten staan: laat iedereen een bijdrage leveren! Leiderschap: blijf op de hoogte Zet de coach in op kritische momenten! 21

Arrangementen team Norm: de dikgedrukte leerkrachtgedragingen zijn tijdens iedere pauze zichtbaar bij de pleinwacht. Teamleden die voldoen aan de basisnorm: Kijken enkele keren per jaar bij elkaar en geven elkaar feedback Bij minder dan de basisnorm: analyse van de punten die ontbreken. Op basis van de analyse wordt bepaald welke gele interventie nodig is: Scholing Extra oefenen van de technieken SWPBS (intervisiegroepje) Co-teaching SVIB Wanneer de gele interventies onvoldoende resultaat laten zien volgt een rode interventie: Intensieve individuele begeleiding met concrete verbeterdoelen en tijdpad Ook hier geldt dat regelmatig onverwacht positief gedrag van teamleden bekrachtigd wordt vanuit het PBSteam (overnemen pleinwacht, kleine attentie, complimentenkaartje) 22

Kleine investering, groot rendement Klink goed, dus hoe dan? Combineren van initiatieven – hou de taal vast! Leerlingen een grote rol geven Direct actie ondernemen als mate van implementatie vermindert Visualisatie (filmpje) Jaarplanning, kalender, procedure Data! Coach Leerlingen grote rol: daar had eigenlijk moeten staan: laat iedereen een bijdrage leveren! Leiderschap: blijf op de hoogte Zet de coach in op kritische momenten! 23