Geweld op basis van transgenderisme Dr. Joz Motmans - Universiteit Antwerpen Steunpunt Gelijkekansenbeleid Promotoren: P. Meier (UA) & G. T’Sjoen (UZ Gent)

Context Geen data ivm transfoob geweld: geen registratiecode politie, wel klachten geen onderzoek in B Vragen vanuit beleid (cfr. Nationaal actieplan homofoob en transfoob geweld)

Onderzoek (2012-2014) Doel: de geweldervaringen van trans personen in België in kaart brengen Kwantitatieve aanpak Kleine doelgroep & beladen thema Anoniem, online, veel open vragen Eerste tussentijdse rapport januari 2013:

Onderzoek (2012) Literatuurstudie -> matrix van geweld Vragenlijst ontwikkeld i.s.m. stuurgroep Dataverzameling: online + vragenboekjes promo: 3000 flyers & elektronische mailing & sociale media april-augustus 2012 Respons > 400 Data cleaning & analyse

Verbaal en psychisch geweld Literatuurstudie: matrix van geweldtypes   Verbaal en psychisch geweld Fysiek geweld Seksueel geweld Materieel geweld Privaat Partner verbiedt trans man om naar transbijeenkomst te gaan Vrouw slaat echtgenote die zich man voelt Vader verplicht verwijfde zoon te masturberen Moeder gooit meisjeskleren van haar ‘zoon’ weg Publiek (openbaar) Leerlingen lanceren scheldcampagne op facebook trans meisje Pruik wordt van het hoofd gerukt in een dancing Groepje mannen trekken broek af van een transgender en betasten het lichaam Woning van trans vrouw wordt beklad met ‘vuil janet’ LGBT geweld bestaat uit verschillende vormen van geweld, variërend van verbaal & psychisch geweld, fysiek en seksueel geweld tot materieel geweld. Elk van deze geweldsvormen doet zich voor in verschillende gradaties. Verbaal en psychisch geweld Mopjes en pesterijen Beledigingen en discriminerend taalgebruik (name calling / hate speech) Bedreiging en intimidatie: wanneer er gedreigd wordt met slagen en verwondingen of iemand achtervolgd wordt Seksuele intimidatie: Seksueel getinte opmerkingen en gebaren Fysiek geweld Spuwen, duwen en trekken Slagen en verwondingen Seksueel geweld Seksuele handelingen: Ongewenste seksuele gedragingen Materieel geweld Schade die toegebracht wordt aan persoonlijk eigendommen, zoals graffiti op de voorgevel of krassen op de auto Ook diefstal van eigendom, bijvoorbeeld omdat LGBT als gemakkelijke en zwakke slachtoffers worden gezien   Privaat vs. Publiek geweld Elk van deze vormen van geweld kunnen zowel plaatsvinden in de private als in de openbare sfeer. Privaat: ‘domestic violence’ Publiek: In openbare ruimten zoals parken of op straat, werkomgeving en school

Vragenlijst Sociodemografische variabelen: woonplaats, leeftijd, handicap, afkomst, relatiestatus, SO, woonsituatie, opleiding, inkomen Gemoedstoestand: GHQ-12, VT SF36, zelfmoordgedachten en -pogingen (cfr. Gezondheidsmonitor) Gendergeschiedenis: geslacht geregistreerd bij de geboorte, interseksualiteit, genderpresentatie, zelfidentificatie, transitiestappen, passabiliteit & herkenning

Vragenlijst 4 types geweld: verbaal en psychisch, fysiek, seksueel, materieel per soort: lijst van concrete items per item: frequentie (nooit, 1x, >1x) Per type: zelfselectie ergste voorval: ruime context impact & beoordeling aangifte politie (motivatie wel/niet, opvang, evaluatie) of andere diensten

Onderzoek (2012) Literatuurstudie -> matrix van geweld Vragenlijst ontwikkeld i.s.m. stuurgroep Dataverzameling: online + vragenboekjes promo: 3000 flyers & elektronische mailing & sociale media april-augustus 2012 Respons > 400 -> 260 uit België Data cleaning & analyse

Resultaten: algemene geweldervaringen Maakte u ooit geweld mee omwille van uw transgender identiteit of achtergrond? (N=260)   Ja Nee N % Verbaal en/of psychisch 176 78.9 47 21.1 Fysiek 55 26.8 150 73.2 Seksueel 63 31.6 136 68.4 Materieel 36 18.4 160 81.6 Geweld 215 82.7 45 17.3

Resultaten: verschillen? ‘Geboortgeslacht man’: meer FG, SG en G(t) Werkloos, langdurig ziek of AO: meer VG, FG, MG Trans vrouwen: meer FG (t) en SG Niet passabel: meer VG en G Geweld? Lagere psychisch welzijn! GHQ-12: lager indien FG, SG, MG (VG: gewenning?) Vitaliteit: lager voor alle types geweld MG: meer zelfmoord gedachten

Resultaten: internationale situering B EU Schotland VG 78.9% 44% 62% FG 26.8% 7% 17% SG 31.6% ? 4% MG 18.4% G 82.7% 73%

Reden voor grote verschillen? Buitenland: enkel publiek geweld, en vaak enkel verbaal en fysiek geweld gemeten Vraagstelling: geen nee/ja maar lijst met mogelijke situaties voorleggen: leidt tot hogere rapportering (verdringing!) Interpretatie: motivatie = transfobie? Wijze van rekrutering: online + papier

Voorlopig besluit Whittle et al. (2007): trans vrouwen vaker dan trans mannen? JA voor FG en SG Whittle et al. (2007): invloed van passabiliteit? JA voor VG en G Geweld: invloed op psychisch welzijn, arbeidsgeschiktheid? Correlatie, geen causaliteit Geen verschil voor leeftijd of opleiding H: publiek vaker dan privaat – maar privaat vaker fysiek & seksueel?

Resultaten: vervolg? Meest ‘ernstige’ voorvallen: case-by-case data cleaning: motief? context van geweld (plaats, tijdstip, locatie, …) slachtofferprofiel daderprofiel (bekend? aantal? kenmerken?) aanleiding voor geweld impact op het slachtoffer de motivaties voor of tegen aangifte / melding ervaringen met de politie en andere diensten

Wordt vervolgd… Bedankt! Contact: joz.motmans@ua.ac.be www.steunpuntgelijkekansen.be

VERBAAL / PSYCHISCH GEWELD (1) Nooit Eén of twee keer Meerdere keren Er werd op mij geschreeuwd, geroepen en getierd  Ik werd uitgemaakt, afgeblaft of uitgescholden Iemand maakte seksuele opmerkingen die mij beledigden Ik werd uitgelachen of belachelijk gemaakt Ik kreeg te maken met ongepaste nieuwsgierigheid Ik werd geïsoleerd of genegeerd Iemand spraak kwaad over mij of maakte mij zwart bij anderen Ik werd door iemand achtervolgd Mijn doen en laten werd door iemand gevolgd, ik werd gestalkt Ik werd gepest (mondeling, per gsm, internet, …) Ik werd afgeperst Ik werd mondeling bedreigd (of via brief, telefoon, SMS) Ik werd bedreigd met een voorwerp of een wapen terug

VERBAAL / PSYCHISCH GEWELD (2) Nooit Eén of twee keer Meerdere keren Iemand belette dat ik medicatie nam of belette dat ik behandelingen kreeg die ik nodig heb voor de uitdrukking van mijn genderidentiteit (bv. hormonen, chirurgie, …)  Iemand belette me in mijn mogelijkheid om mijn genderidentiteit uit te drukken door andere soorten veranderingen in mijn voorkomen (bv. de kleren die je draagt, haar, …) Iemand belette me in mijn mogelijkheid om mijn genderidentiteit uit te drukken door hoe ik mezelf benoem (vb. mijn voornaam of aanspreekvormen die ik gebruik) Iemand belette me dat ik aan andere personen over mijn transgender achtergrond of identiteit kon vertellen Iemand dreigde om over mijn transgender achtergrond of identiteit te vertellen aan mensen waar ik niet van wil dat ze het weten Iemand maakte dat ik me beschaamd of schuldig of verkeerd voelde over mijn transgender achtergrond of identiteit Iemand belette dat ik omging met andere trans personen en/of bijeenkomsten van trans groepen kon bijwonen Iemand gaf aandacht of focuste op delen van mijn lichaam waar ik me zeer oncomfortabel over voel (niet seksueel) Ik maakte een andere vorm van verbaal en/of psychisch geweld mee

FYSIEK GEWELD Ik werd geslagen met de hand Nooit Eén of twee keer Meerdere keren Ik werd geslagen met de hand  Ik werd vastgegrepen en er werd aan mij geduwd en getrokken Ik kreeg vuistslagen Ik kreeg schoppen of trappen Er werd met een voorwerp naar mij gegooid Ik werd geslagen met een voorwerp (stok, …) Ik werd opgesloten of vastgebonden Ik liep snijwonden op door geweld, ik werd met een mes bewerkt Ik werd tegen meubels, muren gegooid Mijn pruik werd van mijn hoofd gerukt Ik maakte een wurgings- of verstikkingspoging mee Ik maakte een andere vorm van fysiek geweld mee

Iemand liet mij geslachtsdelen zien voor zijn / haar opwinding SEKSUEEL GEWELD Nooit Eén of twee keer Meerdere keren Iemand liet mij geslachtsdelen zien voor zijn / haar opwinding  Iemand betastte tegen mijn zin mijn borsten/geslachtsdelen Iemand wreef zich tegen mij aan op een seksuele manier Iemand dwong mij tot geslachtsgemeenschap Iemand probeerde geslachtsgemeenschap te hebben met mij tegen mijn zin Iemand verplichtte mij om zijn/haar geslachtsdelen te betasten Iemand masturbeerde en genoot ervan mij daarnaar te doen kijken Iemand verplichtte mij om hem/haar te bevredigen met de mond Iemand verplichtte mij om hem/haar te masturberen met de hand Iemand verplichtte mij om me uit te kleden om zich te laten opwinden Iemand sloeg mij, deed mij pijn om zich seksueel op te winden Iemand deed ooit iets seksueel met mij wat heel erg was, waaraan ik nachtmerries en hevige angst overhield Ik maakte een andere vorm van seksueel geweld mee

MATERIEEL GEWELD Er werd ingebroken in mijn wagen of woning Nooit Eén of twee keer Meerdere keren Er werd ingebroken in mijn wagen of woning  Er werd ingebroken in mijn kluisje (op school, sportclub, werk, …) Mijn spullen / eigendommen werden gestolen Mijn spullen / eigendommen werden vernield Mijn gevel werd beklad Mijn post werd onderschept Mijn website/profiel werd gehackt Mijn woning werd in brand gestoken Ik maakte een andere vorm van materieel geweld mee