HEILIGE REQUIEMMIS met diaken en subdiaken Beschrijving volgens de liturgische instrukties van het seminarie St Pius X Zwitserland, aangepast aan de Antwerpse gebruiken Met dank aan Walter voor het filmmateriaal verder = stoppen - Internetversie voor de misdienaars - Versie met meer filmfragmenten verkrijgbaar via
verderterug Deel 1 : Tot aan het begin van de H. Mis Via de kleine weg komen allen aan de altaarvoet. De acolieten gaan met hun kaarsen naar hun plaats aan de credenstafel.Op teken van de C(eremoniaris) maakt men een kniebuiging en gaat men in processie via de grote weg naar de lijkauto buiten. (Eventueel gaat men even geknield aan de altaarvoet zitten alvorens de processie te starten) De acolieten gaan niet mee. Voorop gaat W (wijwaterdrager), gevolgd door SD (=subdiaken) die het kruis draagt, C, D(iaken) en P(riester).C neemt het requiemboekje mee. Buiten besprenkelt P de kist met wijwater, waarna men in processie weer naar binnengaat. Indien mogelijk passeert men steeds de katafalk langs de rechterzijde.W gaat naar zijn plaats aan de credenstafel. SD gaat de dubbele trap van de communiebank op en draait zich om (aangezicht naar katafalk). P,D en C draaien zich reeds om voor de communiebank aan de katafalk (zie onderstaande film). Wanneer de doek over de kist ligt en de kaarsen er rond geplaatst zijn, draaien P, D, SD en C zich om. SD zet het kruis weg. P,D en C maken een kniebuiging aan de altaarvoet en gaan naar de priesterstoel.SD komt erbij.C neemt de koorkap aan van P en hangt die aan de staander achter de priesterstoel. Nadat P zijn kazuifel aangedaan heeft (en P,D en SD hun manipel) gaan ze op teken van C naar de altaarvoet zoals gebruikelijk is bij het begin van de h. mis. Psalm 42 (Judica me) valt weg. Film 3 min
verderterug Deel 2 : tot aan de preek Graag verwijs ik naar de presentatie van de gewone plechtige H. mis. De requiemmis is een vereenvoudigde versie hiervan. Vandaar dat hier enkel de verschillen aan bod komen. P gaat naar het altaar en bidt de Introitus. De bewieroking van het altaar valt weg. Zoals in de gewone plechtige H. mis gaat C tegen het einde van de oratio met het evangelieboek naar SD. Op het einde van het epistel blijft P en D zitten aangezien SD geen zegen krijgt. SD en C maken dus na de zang van het epistel een kniebuiging in het midden aan de altaarvoet. SD geeft het evangelieboek terug aan C. SD gaat naast P zitten en C legt het evangelieboek op de credenstafel.Nadien gaat C bij P staan zoals gewoonlijk. De twee filmfragmenten op dit scherm volgen dus onze nota’s niet. Wanneer het zangkoor zingt Recordare Jesu pie (nazang Dies irae) buigt C naar het altaarkruis en vervolgens naar P. Op dit teken staan allen recht. P gaat rechtstreeks naar het altaarmissaal (zonder kniebuiging) en bidt de graduale, tractus en nazang. Wanneer hij de woorden Recordare Jesu pie bidt in de nazang neemt C het evangelieboek op de credenstafel. P keert op het einde van de nazang naar het midden van het altaar terug.SD zet het altaarmissaal aan de andere kant terwijl C het evangelieboek aan D geeft.Wanneer SD het missaal neergezet heeft en terug naar het midden komt, komen de acolieten zonder kaarsen ook naar het midden. D legde het evangelieboek op het altaar en wanneer hij het evangelieboek (na het Munda cor ) terug genomen heeft maken allen een kniebuiging en gaan naar de evangeliezijde voor het evangelie. De evangeliebeweging is wel correct in dit filmfragment, alhoewel W (wierook/wijwaterdrager)in het buitenland -waar men ‘de offergang’ niet kent – niet meegaat, maar het wierook klaarmaakt in de sakristie. Na heeft evangelie is er ook geen zegen of bewieroking.SD geeft het evangelieboek onmiddellijk terug aan C. Allen keren terug naar het midden.SD en D gaan voorop. D gaat naar het altaarmissaal om dit meer naar het midden te zetten.De acolieten gaan naar de credenstafel alsook C die het evangelieboek weglegt. W gaat naar de sakristie. P, D, SD en C maken aan de altaarvoet een kniebuiging en gaan naar de Priesterstoel en preekstoel. Filmfragmenten van de epistel- en evangeliebewegingen staan op de CD-versie van deze beschrijving
verderterug Deel 3 : tot aan de handwassing Na de preek gaan P,D en SD terug naar het altaar.SD brengt de kelk van de credenstafel naar het altaar. P bidt het offertorium. In de requiemmis ligt er geen schoudervelum over de kelk enkel het kelkkleed. C legt dit gevouwen op de credenstafel en neemt vervolgens het mandje met offergang-pateen en doekje.P,D,SD en C gaan naar de altaarvoet, maken een kniebuiging en gaan naar de communiebank. C reikt het mandje aan aan P die de offergang-pateen en het doekje er uitneemt. De mensen van de begrafenisaannemer leiden de mensen rond ter offergang. Wanneer zij zelf niet instaan voor de omhaling, gebruikt C het mandje dat hij vastheeft hiervoor.Anders kan hij dit mandje tijdens de offergang op de communiebank zetten. Wanneer de laatste mensen ten offer gaan,neemt C dan dit mandje terug en zorgt hij ervoor dat P de offergang-pateen en het doekje terug in het mandje legt. Hierna gaan P,D,SD en C terug naar het altaar. W komt vanuit de sakristie met wierookvat en scheepje naar de credenstafel (uiteraard nadat hij een kniebuiging maakte in het midden). Acoliet 1 zet de wijn- en waterampullen op het altaar en na gebruik weer op de credenstafel. C geeft teken aan W voor de wierookoplegging.Aangezien in de H. requiemmis SD geen velum met pateen draagt, kan hij assisteren bij de wierookoplegging. Hierdoor kan hij ook aan de linkerzijde van P blijven tijdens de bewieroking van het altaar.Na de wierookoplegging gaat W naar zijn plaats aan de credenstafel (rechts van acoliet 1). C gaat rond de altaartrappen om vervolgens langs de evangeliezijde het altaarmissaal te nemen tijdens de bewieroking van het altaar. Bewieroking van P gebeurt door D. SD staat aan de linkerzijde van D. C staat aan het altaarmissaal. Na de bewieroking van P doet W een stap naar voor en krijgt het wierookvat terug van D.W gaat op zijn plaats staan.Alle andere aanwezigen worden niet bewierookt. De acolieten gaan de trappen op voor de handwassing.D en SD gaan op een lijn staan achter P. (De acolieten blijven aan de credenstafel en acoliet 1 belt zoals anders.) Filmfragment betreffende deel 3 staat ook op de CD-versie van deze beschrijving
verderterug Deel 4 : Tot aan het einde van de H. mis Communicantes De ceremoniaris legt wierook op zoals gebruikelijk is. In Antwerpen geeft C het wierookvat aan SD die in het midden op de onderste trede knielt. SD bewierookt dus tijdens de consacratie.In dit geval kan W rechts van C knielen. Volgens de richtlijnen gaat W na de wierookoplegging (door C) aan de epistelzijde knielen op de grond terwijl SD naast hem knielt op de eerste trede.SD krijgt dan het wierookvat van W. Allen knielen samen voor de consacratie. De acolieten stonden dus vanaf het offertorium recht.Na de consacratie geeft SD het wierookvat terug aan C of W afhankelijk van waar hij knielde tijdens de consacratie. W brengt het wierookvat -zoals gewoonlijk- weg naar de sakristie. De acolieten blijven geknield tot na de communie van P. W staat niet recht bij het Pater noster. Tijdens het Pater noster geeft C teken aan D om naar de rechterzijde van P te gaan om de pateen aan P te geven. Aangezien SD de pateen niet vasthoudt zoals gewoonlijk, blijft hij op zijn plaats in het midden onderaan de trappen.SD komt pas aan de linkerzijde van P staan op teken van C voor het Agnus Dei. (Het filmfragment komt dus niet overeen met deze beschrijving.) In Antwerpen is het stilaan de gewoonte om geen communie-uitreiking te doen. Wanneer P het H. Bloed genuttigd heeft staan allen recht. Acoliet 1 brengt de ampullen. W gaat naar de sakristie om het wierookvat klaar te maken.Hij zorgt er ook voor dat het wijwatervat op de communiebank staat aan de epistelzijde (voor het absoute). Wanneer SD de kelk dekt aan de evangeliezijde, brengt A2 het kelkvelum naar hem door rond de altaartrappen te gaan (zie filmfragment).A2 kan direct terug naar zijn plaats komen, maar aangezien SD de kelk naar de credenstafel brengt, is het mooier dat ze samen in het midden knielen en naar de credenstafel gaan. D zingt met zijn aangezicht naar het altaar Requiescant in pace.Nadat P het Placeat gebeden heeft, kust hij het altaar. P, D en SD groeten het kruis en gaan naar de priesterstoel. De zegen valt weg, alsook het laatste evangelie wanneer het absoute volgt. Zoals in een gewone plechtige H. Mis kunnen er ook toortsendragers zijn. Hun rol blijft hetzelfde.W gaat ze halen tijdens de prefatie.Vanaf de Sanctus tot na de communie van P blijven ze geknield aan de dubbele trap. Ze nemen wel steeds de kleine weg. Wanneer W naar de sakristie gaat om het wierookvat klaar te maken voor de absoute gaan de toortsdragers met hem mee. De toortsdragers keren niet meer naar het altaar terug. Filmfragment betreffende deel 4 staat ook op de CD-versie van deze beschrijving
terug Naar begin Film 7 min 13 P doet de kazuifel uit en C reikt hem de koorkap aan. Het filmfragment laat goed het vervolg zien. SD haalt het kruis en komt naar het midden. Ook de acolieten en W komen naar het midden. De acolieten dragen hun kaarsen en W het wierookvat. C neemt het requiemboekje of altaarmissaal mee. Allen (behalve SD) maken een kniebuiging en gaan in de juiste volgorde naar de katafalk (zie filmfragment). W gaat rond de katafalk en neemt plaats aan de epistelzijde aan de communiebank. SD met links en rechts naast hem een acoliet blijven staan achter de katafalk met hun aangezicht naar het altaar.Ze houden genoeg plaats vrij tussen hen en de katafalk zodat straks P,D en C goed kunnen passeren bij de besprenkeling en bewieroking van het stoffelijk overschot. C reikt het missaal aan aan D.D opent het en duidt het gebed aan voor P. C draagt het geopende boek. (zie filmfragment). Zoals je kan zien is er een wierookoplegging bij de herhaling van de beurtzang libera me. Wanneer P nadien het Pater noster aanheft sluit D opnieuw het missaal, C legt dit op de communiebank en neemt het wijwater. P,D en C gaan rond de katafalk om het stoffelijk overschot met wijwater te besprenkelen.Voorop gaat D. Voor het kruis dat SD draagt maken C en D een kniebuiging en P een diepe buiging. Wegens plaatsgebrek staat D best hierbij aan de linkerzijde van P niettegenstaande hij eigenlijk rechts moet staan en C links. Terug aan de communiebank zet C het wijwater op de communiebank en krijgt het wierookvat van W. C geeft dit door aan P. P,D en C gaan nu rond de katafalk voor de bewieroking van het stoffelijk overschot. Hierna geeft C het wierookvat terug aan W en neemt C terug het missaal die hij weer aan D geeft.Na het laatste gebed sluit D het missaal.De acolieten en SD gaan een stap opzij zodat de mensen van de begrafenisaannemer de kist kunnen nemen. Zodra deze mensen aan de kist staan, gaat W achter SD staan. Wanneer de dragers de kist op hun schouders tillen, maken P,D en C een kniebuiging en gaan langs de grote weg naar de sakristie achter W, SD en de acolieten, gevolgd door de kistdragers die de kist in de lijkauto plaatsen. Deel 5 : Absoute