Aanvaardbaarheid van risico’s (groot) KANS I II EFFECT (klein) (groot) IV III (klein)

Aanvaardbaarheid van risico’s (groot) KANS (On)aanvaardbare risico ’s Onaanvaardbare risico ’s I II Maatregelen Maatregelen op termijn stop activiteit EFFECT (klein) (groot) IV III Aanvaardbare risico ’s Onaanvaardbare risico ’s Maatregelen Maatregelen Bewust nemen onmiddellijk nemen info/instructies (klein)

Verband tussen risico en effect 29 Blootstellingen 330

Risico-evaluatie volgens Kinney Product v/d drie parameters = risicograad Hoe groter “R”, hoe belangrijker het risico Na invoeren beheersmaatregel : Deze oefening uitvoeren voor elk risico R = W x B x E R na < R voor

Risico-evaluatie volgens Kinney  Waarschijnlijkheid W  Te verwachten 10  Goed mogelijk  Ongewoon, doch mogelijk 3  Mogelijk in grensgeval 1  Denkbaar, doch onwaarschijnlijk 0.5  Praktisch onmogelijk 0.2  Virtueel onmogelijk 0.1

Risico-evaluatie volgens Kinney  Waarschijnlijkheid  Gevaar voor subjectiviteit (“Natte vinger”)  Creëer meer objectiviteit door inschatting met team (PA, HL, werknemer)  Geen tijd verliezen met discussie  Interpoleren mag, extrapoleren niet

Risico-evaluatie volgens Kinney  Blootstelling B  Permanent 10  Eénmaal per dag 6  Eénmaal per week 3  Eénmaal per maand 2  Enkele malen per jaar 1  Eénmaal per jaar of minder 0.5

Risico-evaluatie volgens Kinney  Blootstelling  Bv. Eénmaal per ploeg (8 u)  B = 7 – 8  Elektrocutie risico in kelder die 1x / jaar wordt gecontroleerd (B = 0.5)  Zelfde elektrocutie risico in labo die continu bemand is (B = 10)

Risico-evaluatie volgens Kinney  Mogelijk gevolg (ernst) E  Talrijke doden (ramp) 100  Enkele doden (onheil) 40  Eén dode (zeer ernstig) 15  Blijvend letsel (ernstig) 7  Werkverlet (belangrijk) 3  EHBO-letsel 1

Risico-evaluatie volgens Kinney  Mogelijk gevolg (ernst)  Val van hoogspanningsmast in weide Worst case = 1 dode , dus E = 15  Val uit hoge dakspant boven de werkplaats Worst case = 2 doden, dus E = 40

Risico-evaluatie volgens Kinney  Risicograad ( R = W x B x E) R  Zeer hoog risico > 400 (= Stopzetten werken overwegen)  Hoog risico 200 - 400 (= Onmiddellijk verbeteren)  Belangrijk risico 70 - 200 (= Verbetering vereist)  Risico mogelijk 20 - 70 (= Aandacht vereist)  Risico < 20 (= Misschien aanvaardbaar)

Risico-evaluatie volgens Kinney  Voorbeeld : oefening 1  Doorgang 60 cm wordt dagelijks gebruikt  Harde & hoekige kant aanwezig  Worst-case : « Bloeduitstorting op bil »  W = 6 , B = 6 , E = 1 R = 36 Risico mogelijk, aandacht vereist  Hoekige kant afschermen met rubber (goedkoop)

Risico-evaluatie volgens Kinney  Oefening 2 :  Er moet wekelijks in de keuken gekuist worden. Dikwijls staan nog waterpotten te koken.  Verbranding door waterdamp is mogelijk  Wat is de worst-case?  Bepaal: W, B, E R =  Wat ga je doen?

Risico-evaluatie volgens Kinney  Oefening 3 :  Maandelijkse controle van alarminstallatie bv.  Op een grote hoogte  Enkel bereikbaar via gammele ladder  Wat is de worst-case?  Bepaal W, B, E R  Wat ga je doen ?

Risico-evaluatie volgens EN 1050  Machinerichtlijn: « Fabrikant moet risico-analyse uitvoeren om de risico’s van zijn machines te bepalen »  Evaluatie van de machinerisico’s  Risicograaf EN 1050  Drie parameters :  Effect : S  Blootstelling : E  Afwendbaarheid : A

Risico-evaluatie volgens EN 1050  Effect : S  Kleine verwondingen: 1  Ernstige verwondingen: 2  Blootstelling : E  Zelden tot soms: 1  Vaak tot continu: 2  Afwendbaarheid : A  Mogelijk onder bep. omst.: 1  Nauwelijks mogelijk: 2

Risico-evaluatie volgens EN 1050 Risicoklasse Risicobeoordeling Risico I Risico laag Misschien aanvaardbaar II – III Risico middelgroot Verbeteringen vereist IV – V Risico groot Onmiddellijk verbeteren VI - VII Risico zeer groot Stopzetting werkzaamheden

Risico-evaluatie volgens EN 1050

Risico-evaluatie volgens EN 1050

Risico-evaluatie volgens EN 1050 B = Controle volgens de regels van de kunst, code goede praktijk Bv. schakelaar Cat 1 = Gebruik van beproefde componenten en systemen Bv. veiligheidsschakelaar Cat 2 = Veiligheidsfuncties worden periodiek getest Bv. zelfcontrole van de functies Cat 3 = Enkelvoudige fout mag geen aanleiding geven tot verlies van de veiligheidsfunctie. Indien mogelijk detectie van enkelvoudige fouten. Bv. redundantie met gedeeltelijke foutdetectie

Risico-evaluatie volgens EN 1050 Cat 4 = Enkelvoudige fout mag geen aanleiding geven tot verlies van de veiligheidsfunctie. Deze fout moet gedekt worden tijdens of voor volgend gebruik van de veiligheidsfunctie Bv. redundantie + zelfcontrole v/d functies V = Voorkeur veiligheidscategorie voor de risicograad O = Overgedimensioneerde veiligheidscategorie.

Audiovisuele middelen Preventie hiërarchie Hoe? Zoeken naar risicofactoren (W,B,E) en naar maatregelen uitschakelen Geen risico’s het bedrijf binnenhalen (Voorkomingsbeleid) 1 reduceren Vervangen van het gevaarlijke door niet of minder gevaarlijke 2 Collectieve maatregelen Afschermingen plaatsen 3 Persoonlijke maatregelen P.B.M.’s / instructies 4 signalisatie Pictogrammen Audiovisuele middelen 5

Preventie maatregelen  Preventieve maatregel moet:  Risicograad doen dalen R na < R voor  Arbeidsproces moet mogelijk blijven  Duurzaam zijn  Risico niet verplaatsen  Financiële gevolgen in verhouding tot risico  Aanvaardbaar door de werknemers  Controleerbaar zijn  Opgevolgd worden (periodiek) R na < R voor

Preventie maatregelen 1° PLAN 4° ACTION DO 2° CHECK 3° Controleer preventiemaatregel

Globaal preventieplan (5 jaar) Resultaten risico-evaluatie. Te nemen preventie maatregelen. Te bereiken prioritaire doelstellingen. Activiteiten en opdrachten om deze doelstellingen te bereiken. Organisatorische, materiële en financiële middelen. Opdrachten, verplichtingen en middelen van de betrokken personen. Aanpassing van het plan aan gewijzigd omstandigheden Criteria voor evaluatie.

Het jaarlijks actieplan De prioritaire doelstellingen van het volgende dienstjaar. De middelen en methoden om deze doelstellingen te bereiken. De opdrachten, verplichtingen en middelen van alle betrokken personen. De aanpassingen aan het globaal actieplan.

Wetgeving Verantwoordelijkheid Werkgever moet: ( Welzijnswet art.5) Informatie geven Zorgen voor aangepaste opleiding IDPB oprichten Beroep doen op EDPB Ernstige gevaren uitschakelen (Werknemer mag stoppen met werken)

Wetgeving Verantwoordelijkheid Hiërarchische Lijn (KB beleid art.13) Voorstellen en adviezen i.v.m. risicobeheersing Onderzoek ongevallen/incidenten en nemen van gepaste maatregelen Controle arbeidsmiddelen/P.B.M.’s Tijdig advies vragen Controle taakverdeling Waken over instructies Zich vergewissen dat de werknemers de info ook begrijpen

Wetgeving Verplichting Werknemers (welzijnswet art.6) Eigen veiligheid & veiligheid collega’s Op juiste wijze gebruiken van arbeidsmiddelen Beveiligingen niet uitschakelen P.B.M.’s dragen Onveilige situaties melden Instructies opvolgen

Wetgeving Verantwoordelijkheid I.D.P.B. (Welzijnswet Art. 4, 5 en 7) Interne Dienst voor Preventie en Bescherming Preventieadviseur Advies Taken (KB IDPB) NB: De werkgever is de veiligheidsverantwoordelijke

Besluit Risico-analyse doe je niet alleen. Preventie is de zaak van iedereen, niet alleen v/d IDPB Je bepaalt zelf welke risico-analyse de beste is. Werk met feiten, niet met veronderstellingen. Zoek de grondoorzaken. Spelregel : “Welke methode je kiest is niet belangrijk. Dat je risico’s vindt, dat is belangrijk.”

Bedankt en … Heel veel succes met de verworven kennis !! BASISVORMING VEILIGHEID Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap G.O. Bedankt en … Heel veel succes met de verworven kennis !!