Methoden en leesstrategieën Illustratie: Frequentie strategieën Leeslink (basisabonnement) Groep Doel bepalen Voorspellen Kennis ophalen Vragen stellen Visualise-ren Samen-vatten Herstel-len Groep 4 Groep 5 4 Groep 6 Groep 7 Groep 8 Sommige methoden hebben alleen korte teksten, waardoor er geen strategieën nodig zijn. Bijvoorbeeld: Overal tekst!
Opkomst van de strategie ‘het belang van herlezen’ Herlezen leidt tot een beter en dieper tekstbegrip. Leerkrachten moeten leerlingen aanmoedigen teksten nog een keer te lezen.
a. Wat is de belangrijkste strategie? Voorkennis is voorwaardelijk Zonder (voor)kennis over dat wat je leest, is het slecht afleidingen maken en is het resultaat (doel: zelfstandig tot de inhoud kunnen komen van de tekst) laag. Voorkennis heeft een krachtig effect op het begrijpend lezen. Door een goede voorkennis pik je makkelijker iets op.
Het belang van achtergrondkennis Onderzoek laat zien dat leerlingen met relevante achtergrondkennis het duidelijk beter doen dan leerlingen zonder die achtergrondkennis, ongeacht hun technische leesvaardigheid Source: Willingham, Why Don’t Students Like School? p. 27
Voorkennis en voorspellen Voorkennis en voorspellen hangen samen. Diverse onderzoeken tonen dat bij leerlingen die voorspellen het begrip en de interesse voor de te lezen tekst toeneemt.
Altijd: Pre-reading activiteit Activeren achtergrond kennis/ voorkennis Een lezer steunt op de kennis die hij over een onderwerp heeft bij het verlenen van betekenis. Alle woorden kennen en onvoldoende kennis over het onderwerp hebben, leidt ook niet tot een goed begrijpen van de tekst. (Mikulecky, What is Reading?) Belangrijke vragen: Waar gaat het over? Wat weet je er al van?
Wat toont onderzoek (2011) ook nog? Het belang van: Previewing pre-teaching van kernwoorden Het laatste is efficiënter dan het eerste.
b. Het belang van afleidingen kunnen maken Conclusies kunnen trekken vraagt, omdat de tekst dikwijls ‘impliciet’ van aard is, om informatie uit de tekst te kunnen afleiden. Tussen de regels kunnen lezen! Schrijvers zeggen dikwijls meer dan ze op het eerste gezicht zeggen.
Als ze binnenkomt, is ineens iedereen stil. Het schilderij is al jaren familiebezit, maar moet nu helaas verkocht worden. Vroeger zou ik dood geweest zijn. Ik vergeet soms naar mijn werk te gaan.
HOE MOET EEN LEERLING AFLEIDEN? - Voor het lezen (de kaft van een boek, aanwijzingen uit afbeeldingen, vooraf de vragen lezen, voorkennis en nadenken, en de aanwijzingen aan het begin van de tekst) - Tijdens het lezen (tekst, illustraties, aanwijzingen in de tekst, ervaringen/voorkennis, vergelijkingen, oorzaak en gevolgen) - Na het lezen (voorkennis, ervaringen, tekst aanwijzingen, vergelijkingen, oorzaken en gevolgen,en verbindingen met de tekst leggen)
c. Wat doen als je het niet meer begrijpt? Herlezen, vooruit lezen, nadenken, kijken naar afbeeldingen Het aanpassen van de leessnelheid Om hulp vragen 11
d. Stimuleer doelgerichtheid en monitoren Leesdoel Monitoren Resultaat
Leerlingen doelgericht met teksten leren omgaan: cruciaal! Wat houdt dit in? Aandacht voor: Wat is belangrijk in de tekst; Wat moeten we onthouden en/of opschrijven?; Hoe kunnen we het beste de tekst proberen te begrijpen?
Combinatie van strategieën werkt het best National Reading Panel vond dat instructie van een combinatie van strategieën in het algemeen effectiever was dan instructie van afzonderlijke strategieën. Een combinatie van strategieën werkt het best! 14