if we know how to listen to children, children can give back to us the pleasure of amasement, of marval, of doubt... the pleasure of the 'why?’ Carlina Rinaldi Wat we nodig hebben in deze maatschappij is mensen zonder vrees. Helen Parkhurst Creativiteit komt voort uit de drang tot exploratie. Ferre Laevers Not withstanding the influence of factors such as socio- economic status, home, and community, student learning is strongly influenced by what and how teachers teach. Helen Timperley

Beheersovereenkomst “Het Expertisenetwerk AUGent zal als trekkende/ penvoerende instelling op interENW/RP-niveau inzetten op acties ter verbetering van STEM-didactiek in het bijzonder voor techniek (met inbegrip van ICT) met focus op de attitude/rol van de leraar hierin en ontwikkeling van een leergemeenschap/netwerk ter professionalisering van leraren binnen en buiten de school.” Acties en meetfactoren: • Verbetering van STEM-didactiek in het bijzonder voor techniek (met inbegrip van ICT) door STEM-methodieken te ontwikkelen voor basisonderwijs en nascholingsinitiatieven hieromtrent op te starten. • Het ontwikkelen van een leergemeenschap en een netwerk tussen STEM-leerkrachten binnen en buiten de school. • Het betrekken van bestaande netwerken zoals lerarenverenigingen en andere netwerken voor leraren zoals Science-on-Stage, bestaande relevante steunpunten zoals CEGO, de expertisecellen wetenschapscommunicatie, internationale onderzoeksinitiatieven, Syntra Vlaanderen, leercentrum Technopolis, e.d. • Het professionaliseren van zittende en toekomstige leraren in het basisonderwijs door wetenschappelijke onderbouwing van de didactiek voor STEM en voor techniek in het bijzonder.

Concept Community of practice die geregeld samenkomt rond centrale thema’s (opgestart tijdens Kick-off) om te komen tot gedragen visie rond STEM en STEM-didactiek (in het voorstel wordt over methodieken gesproken). Deze centrale thema’s worden gevoed door kaders en inzichten uit literatuur, voorbeelden uit buitenland en eigen praktijken. Deze Community of Practice wordt ondersteund door een gesloten online platform – directe wisselwerking tussen de reële CoP en de online CoP. De Community of Practice wordt opgevolgd door een resonantiegroep.

Concrete doelen • Dialoog/debat tussen alle stakeholders die bij de opleiding van leraren betrokken zijn (hiertoe behoren ook de leraren zelf), meer bepaald binnen STEM-domeinen (met bijzonder aandacht voor techniek), om te komen tot een breed gedragen en gedeelde visie rond STEM-educatie voor het basisonderwijs en de belangrijke STEM-thema’s die hierbinnen moeten uitgewerkt worden. • Ontwikkeling van STEM-methodieken voor de opleiding basisonderwijs en nascholingsinitiatieven (doel is bevorderen van de attitude/epistemologische overtuiging van de leraar basisonderwijs om met voldoende passie wetenschap en techniek te geven) aan de hand van kaders, onderzoek, praktijken, … • Professionalisering van de stakeholders (lerende gemeenschap als middel tot professionaliseren) die, in nauwe afstemming met hun organisaties, de beproefde inzichten laten doorstromen. • Doen ontstaan van onderlinge en nieuwe samenwerkingsverbanden waardoor extra onderzoeken, professionaliseringsinitiatieven, valorisatie-initiatieven, … opgestart worden én daarenboven resultaten en ervaringen uitgewisseld worden binnen de Community. • Delen en verzamelen van initiatieven en duurzame netwerken maken met reeds bestaande verenigingen en groepen • Ontwikkeling van design principles (waaronder lessons learned) wat betreft de opstart, uitwerking en verloop van een CoP. Deze zullen worden doorgegeven aan de overheid en kunnen gebruikt worden voor de ontwikkeling van andere CoP’s.

Community of Practice - Online Community Community of Practice - Online Community Projectteam: Hilde Van Houte Lieve Maeseele Kenneth Devos Bea Merckx Projectteam: Hilde Van Houte Lieve Maeseele Kenneth Devos Bea Merckx Resonantiegroep

Wie? • Rita Dunon (onderwijs Vlaanderen) • Katrien Strubbe (UGent) • Veerle Martens (Arteveldehogeschool) • Renaat Frans (KHLim) • Pascal Mast (Artesis – Plantijn) • Marleen Van Strydonck (Artesis – Plantijn) • Söhret Yildirim (ENW AUGent) • Jo Tondeur (UGent) • Joris Van den Hauwe (Elant) • Luc Zwartjes (UGent) • Hans Van Hoe (UGent) • Frederik Maes (School of Education) • Dries Van Acker (Arteveldehogeschool) • Carine De Smet (VLOR) • Jelle Boeve- De Pauw (UAntwerpen) • Jan Danckaert (VUB) • Katrien De Schrijver (STEM platform) • Didier Van de Velde (AKOV) Taken • De begeleidingscommissie of resonantiegroep volgt de werking op van het project en eveneens de CoPs. Deze groep moet gezien worden als klankbordgroep en als critical friend. • De resonantiegroep komt om de 3 maanden samen. • 25 april eerste samenkomst: concrete aanpak en doelen van CoP worden verder uitgeklaard.

Community of Practice Wie? • STEM-geïnteresseerde lerarenopleiders van het interENW (zowel vanuit AUGent als de andere ENW’s) (beperking secundair tot max 1/3) – reeds lijst met verschillende lerarenopleiders basisonderwijs • Pedagogische begeleidingsdiensten en gekoppelde nascholingsinstituten (VSKO, OVSG, GO!, FOPEM, stad Antwerpen, stad Gent) • STEM-gerelateerde organisaties • Leraren en directies basisonderwijs met expertise STEM (beperkte selectie) • Aanspreekpunt per ENW Taken • Actief input leveren i.v.m. inhoudelijke thema’s – vooral ook eigen praktijkervaringen en interessante methodieken of aanpakken uit literatuur, congressen, workshops, … • Actieve deelname aan debat en discussies rond inhoudelijke thema’s. • Actief meedenken voor ontwikkeling van vernieuwende aanpakken • Indien mogelijk en sterk aangemoedigd: uitproberen van nieuwe aanpakken in eigen praktijk en delen van ervaringen • Werkmomenten CoP zijn thematisch – afwisseling is mogelijk

Kick-off • Voor wie? alle stakeholders waaronder ook alle STEM-experten van het interENW. • Wanneer? 27 mei 2014 (9.30 – 16.30u) • Waar? Het Pand, Gent • Uitnodiging? Breed communiceren maar vooral duidelijk afbakenen om wat het gaat en toch ook promotie voeren voor deelname aan de CoP (een kans voor professionalisering). • Wat? Centraal op die dag staat visie uitbouwen rond STEM- educatie in basisonderwijs. Relevante inzichten uit onderzoeken worden op deze dag naar voor gebracht en de eerste discussie/themagroepen worden opgestart op basis van eigen praktijken en onderzoeks/literatuurgegevens. • Online? • Uitnodiging? Deze week worden uitnodigingen verstuurd.

Kick-off • Programma? 9u – 9.30uOnthaal met koffie 9.30u – 10.30u Inleiding en visie op STEM educatie STEM- reflectie-instrument 10.30u – 11.50u Enkele thema’s belicht door onderzoekers en lerarenopleiders uit verschillende instellingen - Nature of Science - Big Ideas - Onderzoekende aanpak/Onderzoekend leren - Engineering – Ontwerp? 11.50u – 12.15uCommunity of Practice in de kijker 12.15u – 13.30uMiddagpauze met mogelijkheid tot verkenning van verschillende projecten 13.30u – 15.30uDebatgroepen rond STEM-didactiek en STEM-thema’s 15.30u – 16.00uPlenaire afsluiting