Gevolgen van partnergeweld op kinderen en jongeren Hilde Genetello
Kind : betrokken in de ruzies Het zorgende kind Het moeilijke kind Het zich terugtrekkende kind Het kind in coalitie met het slachtoffer Het kind in coalitie met de pleger Het kind kan uit zichzelf in deze positie gaan of kan door een ouder in een positie gebracht worden
Kind betrokken in het geweld Ooggetuige Oorgetuige Getuige van de gevolgen Actief betrokken in afschermen van het slachtoffer Actief betrokken in geweld plegen Zelf slachtoffer worden
Gevolgen van geweld Emotionele en gedragsproblemen die qua aard en ernst vergelijkbaar zijn met die van kinderen die zelf slachtoffer zijn geweest van kindermishandeling Bij baby’s : Ontwikkelingsachterstand Lusteloosheid Gespannen lichaamshouding Afweer tegenover contact en intimiteit Angst voor harde geluiden Slaapproblemen eetproblemen
Bij peuters en kleuters Verminderde taalontwikkeling Vertraagd zindelijkheidsproces Somatische klachten Onrust Agressiviteit Minder spelen Angstreacties hechtingsproblemen
Bij lagereschoolkinderen Internaliserende gevolgen Depressie Negatief zelfbeeld Verdriet Verlegenheid Faalangst Externaliserende gevolgen Agressie Vernielzucht Pesten Verzet tegen autoriteit
Bij adolescenten Internaliserend Externaliserend Zich terugtrekken Depressiviteit Negatief zelfbeeld Externaliserend Agressie Verzet tegen autoriteit Drugsproblemen Schoolverzuim
Beïnvloedende factoren Leeftijd van het kind Ernst van de feiten Duur van de feiten De betekenis die het kind geeft aan de feiten Plicht tot geheimhouding Weerbaarheid van het kind
Beschermende factoren Aanwezigheid van goed zorgende volwassenen Een goede school Deelnemen aan goedgeorganiseerde, veilige jeugdactiviteiten Goed contact met leeftijdsgenoten Goede intelligentie Hulp krijgen en steun ervaren vanuit de dichte omgeving Herstel van de veiligheid in het gezin
Het creëren van veiligheid Het geweld stoppen = 1e en belangrijkste taak Durven geweld bespreekbaar stellen met de ouders Slachtoffer en pleger aanspreken op hun hulpvraag Hulpverleningsaanbod rond het geweld aanreiken
Aandacht voor de ki’en in begeleiding van slachtoffer en pleger Psycho-educatie over de effecten van getuige zijn van geweld op kinderen : Verdriet Angst Kwaadheid loyauteitsconflict Ouders laten stilstaan bij de effecten op hun kind(eren) Waar waren de kinderen ? Kwamen zij tussen ? Raken zij zelf slachtoffer ? Worden zij mee pleger ? Gedragen zij zich anders door het geweld ? Kunnen zij de zorg aan ?
Coaching van de ouders zodat zij komen tot : erkenning geven aan de kinderen voor verdriet, kwaadheid, angst, … erkenning geven voor zorg van de kinderen bijsturen van gevoelens, gedachten en gedrag van de kinderen ten gevolge van het geweld Parentificatiepatronen doorbreken Coalitiepatronen doorbreken
Begeleiden van het kind /jongere
Bespreekbaar maken van geweld met het kind Leg uit wie u bent Leg uit hoe u bij hem/haar terecht kwam Leg uit wat de bedoeling is van je gesprek met hem/haar Leg uit hoe de ouders hier tegenover staan Als u maar de toestemming van één ouder hebt, bespreek dit met het kind en bekijk of het angst heeft dit te bespreken zonder toestemming van de andere ouder. Zo ja, zorg dat je eerst de toestemming verkrijgt. Leg de spelregels van het gesprek uit en in het bijzonder die rond doorgeven van informatie naar de ouders (bv.huiswerkblaadje)
Pas uw taal, stijl en methodiek aan aan de ontwikkelingsleeftijd van het kind Hou het gesprek open : laat het kind het ook over andere dingen hebben Luister echt : denk niet te rap dat je het weet, begrijpt Gebruik spel, verhalen, knutselmateriaal, … en doe actief mee Bij spel : blijf in het spel
Wat bespreek je met het kind Wat is er gebeurd ? Beleving van het kind Gedachten van het kind Hanteringsgedrag Behoeftes
Enkele methodieken Gedichtje bv. vechten, angst Kort verhaal bv. problemen Langer verhaal bv. boos als een draak, Kamil Tekenen, knutselen van gevoelens Reconstructie van verhaal (playmobil) Invulblaadje bv. gevoelensblad
Uit : Mijn eerste Van Dale, voorleeswoordenboek, 2005, Van Dale
Uit : Ik geef je een zoen, Montse Gisbert, Hillen/De Eenhoorn, 2004