1 Opening Presentatie Symposium ZRN 11 juni 2010 mr. N.A. de Leeuw

2 Even voorstellen: •Afgestudeerd : Jurist Konsumenten Kontakt : Lid Reclame Code Commissie •Advocaat sedert : lid Geschillencommissie Reizen :juridisch adviseur vereniging van ANVR reisagenten heden: huisadvocaat ANVR heden: commissaris Travel Net heden: lid diverse werkgroepen ANVR (bv. Agentuurvoorwaarden, reis- en boekingsvoorwaarden, internet gedragsprotocollen enz.) •Naast reisrecht: - secretaris Arbitrage commissie KNVB - arbeidsrecht/automotive •- lid Vereniging van Arbeidsrecht Advocaten Nederland (VAAN)

4 Onderwerpen  Hoe staat ANVR tegenover de mobiele reisadviseur (MRA)?  Juridische basis uitoefening functie van mobiele reisadviseur  Verhouding MRA t.o.v. reiziger  Verhouding MRA t.o.v. reisagent (franchisegever)  Valkuilen: - Dynamic Packaging - Reclame Code Reisaanbiedingen  Actualiteit  Enkele voorbeelden  Vragen

5 Eisen ANVR Artikel 4 lid 10 ANVR statuten: Activiteiten buiten kantoor: “Leden zullen, wanneer zij buiten hun kantoor commerciële activiteiten ontplooien steeds op duidelijke en niet misleidende wijze aangeven onder wiens verantwoordelijkheid deze activiteiten plaatsvinden.”

6 Uitgangspunten ANVR •MRA is goede ontwikkeling want MRA speelt in op wens van klant; •MRA geeft mogelijkheid om kennis en ervaring voor branche te behouden; •MRA moet professionele uitstraling hebben; •ANVR lidmaatschapseisen te ‘zwaar’ voor MRA; daarom facilitering van MRA onder de hoede van een reisbureau.

7 Uitgangspunten ANVR •MRA werkt op ANVR-nummer van Reisbureau; •Reisbureau kan filiaal met apart ANVR-nr. hebben op naam van Reisbureau op adres van MRA: MRA moet zich als filiaal presenteren; •MRA moet in naam en uitingen duidelijk maken met wie de klant zaken doet; •Alle activiteiten MRA vallen onder verantwoordelijkheid van Reisbureau. Touroperator, SGR, ANVR en consument kan het Reisbureau hierop aanspreken.

8 Juridische basis uitoefening functie mobiele reisadviseur Verschillende mogelijkheden: 1)Arbeidsovereenkomst met een reisbureau (artikel 7:610 e.v. BW) 2)ZZP’er (met VAR verklaring): - overeenkomst van opdracht met een reisbureau - overeenkomst van opdracht met de reiziger/consument Betaling door de consument uitsluitend aan het reisbureau (franchisegever). Geen eigen activiteiten van de MRA.

9 Verhouding MRA t.o.v. reiziger Verschil reisagent versus reisorganisator: -(mobiele) reisagent/boekingskantoor: degene die tussen de reiziger en de reisorganisator bemiddelt bij het sluiten van de reisovereenkomst. -Reisorganisator: degene die in de uitoefening van zijn bedrijf, op eigen naam aan het publiek of aan een groep personen van te voren georganiseerde reizen aanbiedt.

10 Verhouding MRA t.o.v. reiziger De MRA handelt namens de reisagent en niet namens zichzelf of namens de reisorganisator! De MRA sluit dus nooit een reisovereenkomst tussen hem/haar en de reiziger --> reisovereenkomst komt tot stand tussen de reisorganisator en de reiziger. De MRA is bemiddelaar tussen de reiziger en de reisorganisator. Dus: Tussen de MRA en de reiziger bestaat geen reisovereenkomst, maar slechts een bemiddelingsovereenkomst. Let hier op bij communicatie naar reiziger toe (zie ‘valkuilen’).

11 Verhouding MRA t.o.v. reisagent Overeenkomst van opdracht (art. 7:400 Burgerlijk Wetboek): “De overeenkomst waarbij de opdrachtnemer (= MRA) zich jegens de opdrachtgever (reisagent of de reiziger) verbindt anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten”

12 Verhouding MRA t.o.v. reisagent •Wie is opdrachtgever? Reisagent of de klant/reiziger? •Wie betaalt de vergoeding? Reisagent of de klant/reiziger? •Wie sluit met wie een overeenkomst? De reisagent met de klant of de MRA met de klant? Antwoord: •Hangt af van de contracten tussen de MRA en de reisagent (franchisegever).

13 Valkuilen •Dynamic Packaging •Reclame Code Reisaanbiedingen

14 1. Dynamic Packaging Wat is DP? Als een reis op initiatief van de klant wordt samengesteld uit reis- en verblijfselementen van verschillende leveranciers. Risico’s: • Reisagent wordt gezien als reisorganisator; • Risicodragende omzet SGR (dus hogere garanties)

15 Dynamic Packaging Europees Recht: - Richtlijn Pakketreizen; - Europees Hof inzake Garrido. •Nederlands recht: - Wet op de reisovereenkomst; - opgewekte schijn/vertegenwoordiging; - Nederlandse jurisprudentie.

16 Dynamic Packaging Garrido-zaak •Begrip “pakketreis” moet aldus worden uitgelegd dat het ook betrekking heeft op reizen die op verzoek en overeenkomstig de specificaties van de consument worden vastgelegd. •Begrip “van te voren georganiseerd”, omvat de combinatie van toeristische diensten die worden vastgelegd op moment van sluiten van de overeenkomst.

17 Nederlands recht Wet op de reisovereenkomst (art. 7:500 BW) -Reisorganisator is degene die in de uitoefening van zijn bedrijf op eigen naam aan het publiek pakketreizen aanbiedt. -De reisagent die een buitenlandse pakketreis verkoopt wordt krachtens wetsduiding gelijkgesteld met een reisorganisator t.a.v. aansprakelijkheid.

18 Dynamic Packaging Is het eigennaamcriterium nog relevant? •Nee, volgens de Geschillencommissie Reizen (Prof. Jongbloed). •Ja, volgens de Nederlandse rechter, die bindend advies van Geschillencommissie (SGC) vernietigde. •Ja, volgens het Gerechtshof Arnhem in de procedure ANVR/SGR. •Hoge Raad?

19 Dynamic Packaging Nederlandse situatie: •Het “eigennaamcriterium” is geldig en niet in strijd met de Richtlijn Pakketreizen. •Als er meervoudige reisdiensten worden vastgelegd of modulen van twee verschillende touroperators worden verkocht, leidt dat er niet automatisch toe dat de reisagent mede reisorganisator wordt. •Als de reisagent onvoldoende duidelijk heeft gemaakt dat hij de diensten niet zelf – op eigen naam – aanbiedt, mag de reiziger de reisagent als verantwoordelijke reisorganisator aanspreken.

20 DP Beperking risico’s •Geef in het reisaanbod bij iedere component duidelijk aan wie de leverancier is; •Geef duidelijk aan welke voorwaarden van toepassing zijn; •Informeer de klant waar mogelijk over de risico’s.

21 DP beperking risico`s •Volg de advies teksten zoals te vinden op (onder “Op reis” boeken van een reis) •Wees in alle uitingen duidelijk over je hoedanigheid en vermeldt de verantwoordelijke leveranciers duidelijk

22 Reclame Code Reisaanbiedingen •Sedert april 2009 nieuwe code onder de vlag van de Stichting Reclame Code. •Prijs inclusief alle vaste en onvermijdbare kosten. •Op internet: vermelden of de aanbieding inclusief of exclusief boekingskosten is.

23 Reclame Code Reisaanbiedingen Vaste onvermijdbare kosten, bijvoorbeeld: • Luchthavenbelasting; • Brandstofheffing; • Toeslagen voor gebruik creditcard; • Schoonmaakkosten (mits verplicht). Misleidend = het gebruik van het woord “tax” of “belasting” voor kosten die niet aan de overheid (al dan niet via een derde) moeten worden afgedragen.

24 Code Reisaanbiedingen Bij overtreding mogelijke sancties via Wet Ongeoorloofde Handelspraktijken door de Consumentenautoriteit. Let op: Verordening 1008/2008. Artikel 23 lijkt strenger te zijn dan de Code Reisaanbiedingen.

25 Aswolk schade Uitgangspunt: Het is overmacht (act of god) Bij overmacht draagt ieder der partijen de eigen schade, maar let op: • Ontbinding van de overeenkomst • Wat betaald is, moet terug

26 Aswolk schade (2) Reisovereenkomst: •Reissom moet terug; volledig c.q. voor niet uitgevoerd deel •Geen verdere verplichting tot schadevergoeding •Wel verplichting hulp en bijstand (kosten hulp en bijstand voor reiziger c.q. airline) •Airline verplicht tot vergoeden kosten verzorging. Hoe lang?

27 Aswolk schade (3) Positie reisorganisator: De Reisorganisator zit in een beknelde positie: • Moet klant terug betalen • Moet veelal ook hotellier betalen

28 Voorbeelden

39 Vragen?