Verbeteren van de Kwaliteit van reflectie van studenten Kariene Mittendorff 23 november 2011 Congres ‘Wiens verhaal telt?’

Zin en Onzin van reflectie ‘Er is sprake van reflectiemoeheid’ (Luken, 2010) ‘Studenten hebben een hekel hebben aan reflecteren en voeren het slechts uit omdat het moet’ (Zijlstra & Meijers, 2006) ‘Reflectie kan leiden tot negatieve gevolgen als piekeren en depressie’ (Luken, 2010) ‘Veel studenten leggen bij reflecteren niet de verbinding met zichzelf en reflectie wordt ervaren als een verplicht nummer. Er sprake is van ‘reflectiemoeheid’ (Kinkhorst, 2010) ‘Kunnen studenten al wel reflecteren op die leeftijd?’ (Luken, 2010)

De werkelijke vraag is… ‘Wat is reflectie precies?’ ‘Wanneer is reflectie effectief? (of wanneer vinden we het effectief?) ‘Hoe kunnen we kwalitatief goede reflectie meten?’ ‘Hoe kunnen we een dergelijk reflectieproces stimuleren?’ ‘Welke leeromgevingen zijn van belang?’

Onderwerp van reflectie Voor reflectie binnen (studie)loopbaanbegeleiding kijken we (ook!) naar het persoonlijke niveau… (Hattie & Timperley, 2007)

Proces van loopbaanreflectie

STIMULERENDE Leeromgeving

Resultaten onderzoek hbo Onderzoek uitgevoerd binnen 5 HBO opleidingen van Saxion Onderzocht:  Hoe de SLB programma’s in elkaar zitten (praktijkgerichtheid, vraaggerichtheid, loopbaandialoog, organisatie reflectie)  Hoe de studenten reflecteren (eigen beleving en m.b.v. instrumenten: op papier)

Resultaten onderzoek HBO Wat vaak wordt gemist: Ingaan op echte betekenisvolle ervaringen (uit de praktijk) Interne ÉN externe dialoog gebruiken voor verwerkingsproces Het reflectieproces ‘netjes’ afmaken met toepasselijke doelen of actiepunten Geen enkele opleiding baseert het reflectieproces precies op alle vier belangrijke elementen (beginnen met betekenisvolle ervaring, verwerking, inzicht opdoen, dat verwerken tot acties) en voert dat gestructureerd uit

Resultaten onderzoek hbo De opleidingen waar het meeste met die vier elementen (in logische volgorde) wordt gedaan, vertonen ook de meeste kenmerken van: praktijkgerichtheid vraaggerichtheid loopbaandialoog (verwerking door externe dialoog) organisatie reflectie (goede doelstellingen, goede instrumenten voor verwerking door interne dialoog)

Resultaten onderzoek MBO

Opdracht Bespreek met je buurvrouw/ buurman jouw eigen ‘SLB-praktijk’ Kijk op welke punten jouw SLB-praktijk (of jouw opleiding) waarschijnlijk positief of negatief zal scoren als het gaat om het reflectieproces van studenten

Reflectieproces van studenten

Opdracht Bedenk voor elk punt uit de leeromgeving in hoeverre deze een extra stimulans zou kunnen gebruiken, en welke verbeteringen mogelijk zouden zijn.

Leeromgeving

Opdracht Welke creatieve ideeën of suggesties kunnen we met elkaar delen ?  Workshop Peter den Boer vanmiddag: Welk docentgedrag is bevorderlijk voor reflectie, tijdens reflectiegesprekken met leerlingen?

Voor vragen, publicaties of informatie: Voor vragen, publicaties of informatie: kariene@mittendorffonderwijsadvies.nl of www.mittendorffonderwijsadvies.nl