ASSISTENTIE bij leerlingen

3 In de praktijk Assistentie Assistentie bij leerlingen 1 De kern van het preventief systeem van Don Bosco 2 In het opvoedings- project

Assistentie, de kern van het preventief systeem van Don Bosco • Inleidend  Don Bosco ontwikkelde gaandeweg een eigen opvoedingsaanpak: het ‘preventief systeem’  Hij distantieert zich van de repressieve aanpak  Hij kiest voor een voorkomend en promotioneel karakter  “Het preventief systeem berust op de godsdienst, de rede en de hartelijke omgang.”

• Godsdienst, rede en hartelijke omgang  Godsdienst • Don Bosco is in de eerste plaats ‘priester’ • De zorg voor de ‘ziel’ van de jongere • ‘Integrale opvoeding’ als antwoord hierop • Christelijke naastenliefde als uitgangspunt • De christelijke godsdienst stelt uitmuntende instrumenten ten dienste van de opvoeding Assistentie, de kern van het preventief systeem van Don Bosco

• Godsdienst, rede en hartelijke omgang  Rede • Jongeren structuur en grenzen bieden • Gezond verstand gebruiken bij het opstellen en voorhouden van regels • Rekening houden met de beginsituatie van de jongeren, hun wispelturigheid en onstandvastigheid • Jongeren begeleiden bij het naleven van regels • De soms onvermijdelijk geworden straf verantwoorden en beperken Assistentie, de kern van het preventief systeem van Don Bosco

• Godsdienst, rede en hartelijke omgang  Hartelijke omgang • Vriendelijke, minzame en zachtmoedige omgang met de jongeren naar het model van Franciscus van Sales • Aanwezigheid tussen de jongeren • ‘Zorg dat ze je graag zien’ • Opvoeden vanuit de relatie • Hartelijk familiaal klimaat Assistentie, de kern van het preventief systeem van Don Bosco

• Assistentie als kern van zijn preventief systeem  Deze eigen stijl en aanpak die Don Bosco ontwikkelde en de kern vormt van zijn preventief systeem kennen we als assistentie  Assistentie houdt in een constante, fysieke, groeibevorderende, spontane, meelevend geïnteresseerde, warm-menselijke, ondersteunende, bevestigende, stimulerende, vriendelijk bijsturende of correcties aanbrengende aanwezigheid Assistentie, de kern van het preventief systeem van Don Bosco

• Assistentie als kern van zijn preventief systeem  Vraagt veel van de volwassenen  Maar is de meest effectieve en meest menswaardige vorm van opvoeden  Assistentie is een ‘basisattitude’ die je altijd en overal inzet  Don Bosco leefde dit zelf voor Assistentie, de kern van het preventief systeem van Don Bosco

3 In de praktijk Assistentie Assistentie bij leerlingen 1 De kern van het preventief systeem van Don Bosco 2 In het opvoedings- project

Opvoedingsstijl

Assistentie in het opvoedingsproject • Hoofdstuk 4: Opvoedingsstijl en -methode  Communicatieve stijl: voordoen-in-dialoog  Evangelisch bewogen stijl  Assisterende stijl • Een kwalitatieve aanwezigheid • Gedragen door emotionaliteit • Gedragen door rationaliteit

 Assisterende stijl

 Kwalitatieve aanwezigheid

• Een kwalitatieve aanwezigheid (Relatie)  Authenticiteit  Groeiend vertrouwen  Aanspreekbaar en beschikbaar zijn  Betrokken zijn op de wereld van de jongere  Doorleefde interesse voor deze concrete jongere  Speelse aanwezigheid  Onvoorwaardelijke keuze voor de jongere Assistentie beïnvloedt de relatie met de jongeren en wordt door deze relatie bepaald Assistentie in het opvoedingsproject

 Hartelijkheid

• Gedragen door emotionaliteit (Klimaat) • Via het aangaan van relaties en het bieden van structuur een emotioneel veilig klimaat scheppen waarin jongeren zich wagen om zich verder te ontwikkelen • Onthalende sfeer en familiaal klimaat waarbij jongeren zichzelf mogen zijn en zich thuis voelen Assistentie in het opvoedingsproject

 Redelijkheid

• Gedragen door rationaliteit (Structuur) • Jongeren die zich ontwikkelen tasten grenzen af van personen en situaties • De opvoeder functioneert als een stootblok waar jongeren kunnen tegen ingaan • De opvoeder biedt een matrix van waarden waar jongeren zich kunnen tot verhouden • Pedagogisch grenzen stellen is opvoedend als er ontwikkelingskansen worden geboden (redelijkheid i.v.m. regels en afspraken) Assistentie in het opvoedingsproject

3 In de praktijk Assistentie Assistentie bij leerlingen 1 De kern van het preventief systeem van Don Bosco 2 In het opvoedings- project

• Assisterende stijl  Wat assistentie niet is • Zich sympathiek voordoen • Een vrijbrief voor het verschuiven van regels en afspraken • Kers op de taart • Geen doel op zich  Assistentie als: • ervaarbare pedagogische aanwezigheid vanuit een kwalitatieve betrokkenheid op de jongeren waarbij hartelijkheid en redelijkheid samen gaan • Assistentie is meer dan toezicht houden en meer dan aanwezigheid op de speelplaats Assistentie in de praktijk

• De meerwaarde van assistentie voor  de jongeren (persoon en klasgroep)  de leerkrachten  De kwaliteit van het leerproces  het korps  voor de school als geheel

• Assistentie is een bewuste keuze van gans de opvoedingsgemeenschap • Assistentie kan geleerd worden • Voor assistentie (zoals voor heel het opvoedings- gebeuren) ben je je eigen instrument • Assistentie is een basisattitude Assistentie in de praktijk

• Hoe assisteren in de klas?  Leefwereld van de jongere kennen en waarderen  Aanspreekbaar – bereikbaar zijn  Positieve relaties opbouwen  Authentiek en consequent zijn  Kleur bekennen en voordoen in dialoog  Veiligheid en acceptatie  Structuur en grenzen  Opvoedend straffen, met gezond verstand Assistentie in de klaspraktijk

• Hoe assisteren in de klas?  Véél bevestigen  Uitdagen tot groei  Variatie in werkvormen  Differentiatie  Soepelheid en afstemming  Assistentie bij taken en toetsen (evaluatie)  Assistentie veronderstelt niet altijd de aanwezigheid van de jongeren  Zelfreflectie/Feedback  Inspiratie Assistentie in de klaspraktijk

Doe al het goede dat je kunt, met de middelen die je hebt, op de manier die je gewoon bent, op de plaats waar je staat, in de tijd die je gegeven is, voor de mensen die je zijn toevertrouwd, zolang als het nodig is