Rekenen in groep 1 en 2 Bijeenkomst 2 Karen van Hulten k.v.hulten@ocghadvies.nl

Programma Terugblik bijeenkomst 1 Filmfragment Miertje Maniertje Beknopte beschrijving van de rekendomeinen Betekenisvolle contexten De rekenhoek Organisatie van de rekenactiviteiten in de klas Groepsbezoeken Afsluiting

Terugblik vorige bijeenkomst Handelingsmodel en drieslagmodel: zag je ze terug in de groep? Vragenlijsten Literatuur

Handelingsmodel

Drieslagmodel reflectie aanpak uitvoering context bewerking oplossing Betekenis verlenen aan info Analyseren van info uit context en Omzetten naar rekenwiskundige bewerking Oplossing terug koppelen naar contextprobleem reflectie aanpak bewerking oplossing uitvoering Voor probleemoplossend handelen Uitvoeren van bewerking Komen tot een oplossing Op basis van eigen kennis en vaardigheden (zie handelingsmodel) 5

Filmfragment Miertje Maniertje: de optocht

Rekenen in groep 1-2 Getallen, Bewerkingen en Verhoudingen Tellen, cijfersymbolen en buurgetallen Dobbelsteenstructuur/getalpatronen Herkennen van eenvoudige ritmische patronen (kralenketting, kralenplank etc) Hoeveelheden koppelen aan getallen vergelijken van hoeveelheden en gebruiken van verhoudingentaal (meer, minder, evenveel, dubbel, de helft etc) Volgende bijeenkomst dieper ingaan op de verschillende domeinen en tussendoelen 7

Rekenen in groep 1-2 Meten en Meetkunde Maten verkennen en benoemen (tekenen, knippen, plakken, kleuren, bouwen en construeren) Middels spel gevoel ontwikkelen voor lengte, gewicht en inhoud Ruimtelijke begrippen koppelen aan het positioneren in de ruimte (op, onder, in, tussen etc) Tijdsbesef (ritme van de dag, dagen van de week, klok)

Betekenisvolle context Een betekenisvolle activiteit verhoogd de betrokkenheid van kinderen. Hierdoor leren ze beter en onthouden ze het geleerde beter. Hoe kun je een rekenactiviteit betekenisvol maken? 9

De Rekenhoek Het is belangrijk dat de kinderen in je groep op verschillende manieren in aanraking komen met de rekendomeinen getallen, meten en meetkunde. Een rekenhoek hoeft niet letterlijk een hoek te zijn, zolang materialen maar beschikbaar zijn en overzichtelijk zijn opgesteld. 10

Een rijke rekenhoek Waar moet een betekenisvolle, rijke rekenhoek aan voldoen? 11

Organisatie van de rekenhoek Korte introductie grote groep • Afspraken maken • Hoeveelheid aan materialen niet te groot • Regelmatig een activiteit of materiaal introduceren • Activiteit uitvoeren met kleine groep • Vrije keuze vanuit planbord ? • Materialen laten gebruiken in andere hoeken ? • Evalueren van de activiteiten in de Rekenhoek

Rol van de leerkracht Geef kinderen de ruimte en de tijd om tot ontdekkingen te komen. Neem zelf initiatieven om kinderen in deze hoek te stimuleren, door mee te spelen, voor te doen, interesse op te wekken. Toon interesse tijdens het werken Geef kinderen de gelegenheid uit te leggen hoe ze redeneren Maak opmerkingen over wat kinderen doen en stel stimulerende, open vragen: - Ik zie dat… - Jij zegt dat……. - Is dat wel zo? ( twijfel zaaien) - Ik denk dat… ( opzettelijk een foute opmerking) - Weet je dat zeker? - Hoe kun je dat te weten komen?

Rijke speelleeromgeving en betekenisvolle activiteiten Filmfragmenten Oei, ik groei De brandweer De groentewinkel

Rijke speelleeromgeving en betekenisvolle activiteiten Rekenkastje

Opdracht Maak tweetallen Ontwerp een rijke rekenhoek: Welke leerdoelen staan centraal? Welke activiteiten zijn er te doen? Welke materialen gebruik je? Hoe kun je differentiëren binnen het handelingsmodel? Hoe ga je de hoek introduceren? Hoe evalueer je de activiteiten? Plenair nabespreken 16

Organisatie van de rekenactiviteiten in de klas Tijd voor voorbereidend rekenen Kwaliteit van de instructie

Tijd voor voorbereidend rekenen Kansen grijpen en kansen creëren Richtlijn: Inhoud Tijd Tellen en getalbegrip Dagelijks 5-15 minuten Meten Wekelijks, 2x betekenisvolle hoek Gericht (kring of groepstafel), 1 x per week 10-15 minuten Meetkunde Wekelijks, 2 x 10-15 minuten Wekelijks, 3-5 x 15 minuten

Kwaliteit van de instructie Model voor interactieve gedifferentieerde directe instructie (zie bijlage) Is dit model bruikbaar in de kleutergroepen? Wissel uit in tweetallen

Van belang voor groep 1 en 2: Betekenisvolle startactiviteit Aansluiting bij voorkennis en ontwikkelingsniveau van de kinderen Helder taalgebruik De leerkracht als model Opbouw van de instructie koppeling maken met een hoger of lager niveau in het handelingsmodel drieslagmodel als model voor probleemoplossend handelen Samenhang opstartende activiteit en vervolgactiviteiten Herhaalde instructie voor risicoleerlingen Betekenisvolle verwerking Evaluatie

Groepsbezoeken Uitleg Planning

Praktijkopdracht Ontwerp samen met je collega’s van groep 1-2 een rijke rekenhoek en bedenk een betekenisvolle rekenactiviteit hierbij Beschrijf twee leerervaringen van deze bijeenkomst op het format ‘leerervaringen training rekenen groep 1-2’.

Literatuur Artikel De ijsbergmetafoor Hoofdstuk 3 protocol p. 59-60

Evaluatie