Nut en noodzaak van evaluatieonderzoek Jurriaan Omlo

Opbouw Alledaags vs. wetenschappelijk evalueren Nut en noodzaak van evalueren Evidence based practice

Alledaags evalueren “Evalueren is niets bijzonders. We doen het altijd en overal in de waarneming en in ons denken; ons dagelijks gedrag is er op gebaseerd. Als de wekker onze ochtendrust verstoort, zijn we geneigd meteen uit bed te springen dan wel nog even rustig te blijven liggen, al naar gelang onze evaluatie van de situatie: we voelen ons fris of nog slaperig, we moeten tijdig ergens zijn of we kunnen ons permitteren te blijven liggen.”

Wetenschappelijk evalueren Evaluatieonderzoek is gebonden aan criteria en er is sprake van: een duidelijk geformuleerde probleemstelling; een doordacht ontwerp voor een onderzoek; een systematische dataverzameling en - analyse; een rapportage van de resultaten van een evaluatie.

Politiek-maatschappelijke context Onvrede over projectencarrousel Stevige kritiek over prestaties van uitvoeringsinstanties Schaarste van publieke middelen

Maatschappelijk relevante kennis Inzicht in of, hoe en onder welke voorwaarden interventies werken Inzicht in onvoorziene effecten (schadelijke effecten & bijvangsten) Explicitering van praktijkkennis

Iedereen is gebaat bij kennis over wat werkt Burger wil zo goed mogelijk geholpen worden Professionals voelen zich vanuit beroepsethiek geroepen om professioneel te ondersteunen Managers moeten gekozen interventies naar opdrachtgever verantwoorden Bestuurder moet kunnen laten zien dat geld goed wordt besteed. Professionele uitstraling van de sector en het werk legitimeren.

Direct praktisch nut Evaluatie kan leerprocessen en verbeteringen direct stimuleren. Doelstelling aanscherpen en tot consensus komen. Daagt uit tot kritische reflectie op eigen vooronderstellingen Helpt beslissen over voortzetten, verbeteren of beëindigen interventie

Weinig onderzoek beschikbaar Grote kennisleemtes Te vaak gebaseerd op gezond verstand, goed gevoel en gewoonten Groeiende belangstelling voor evaluatieonderzoek Spanning tussen evidence based werken en community based werken?

Evidence Based Practice Smalle benadering EBP Kritiek Brede benadering EBP

Tot slot: Evalueren gaat niet alleen over effectiviteit! Effectiviteitsvraag ‘werkt het?’ (instrumentele doelmatigheid) Morele vraag ‘hoort het?’ (maatschappelijke aanvaardbaarheid) Uitvoeringsvraag ‘past het?’ (institutionele haalbaarheid en uitvoerbaarheid) Juridische vraag ‘mag het?’ (constitutionele rechtmatigheid)