Drie mythen over flexibele werknemers Gastcollege SZW Congres Den Haag, 25 maart 2013 Arjan Heyma

Drie mythen over flexibele werknemers  Het vaste contract verdwijnt ten gunste van tijdelijke en flexibele contracten  Werknemers die (langdurig) in de flexibele schil verblijven zijn vaak werkende armen  Tijdelijke en flexibele werknemers volgen minder scholing dan vaste werknemers

Definities  Flexibele schil bestaat uit werknemers met:  tijdelijk contract  uitzendwerk  oproep- of nulurencontract  Verblijfsduur in flexibele schil duurt vanaf instroom in tijdelijke of flexibele baan tot uitstroom naar:  vast contract  langdurige uitkeringsafhankelijkheid (langer dan 1 jaar)  terugtrekking van arbeidsmarkt (langer dan 3 maanden)  Dus verblijf in flexibele schil is inclusief ‘korte’ perioden van werkloosheid en inactiviteit

Mythe 1 Het vaste contract verdwijnt ten gunste van tijdelijke en flexibele contracten

Aantal vaste dienstverbanden daalt al jaren ten gunste van tijdelijke en flexibele banen

Aandeel tijdelijke/flexibele werknemers stijgt

Vooral verblijfsduur in flexibele schil stijgt 1999 – – 2010 Aandeel werknemers met minstens één periode in de flexibele schil 40%41% Aandeel werknemers in de flexibele schil (jaargemiddelde) 14%17% Aandeel flexwerkers dat langer dan 3 jaar in de flexibele schil verblijft 13%31% Aandeel werknemers dat langer dan 3 jaar in de flexibele schil verblijft op een vaste peildatum 6%9%

Doorstroom flex naar vast blijft substantieel (gemiddelde over )

Doorstroom flex naar vast weliswaar gedaald…

…maar vooral als gevolg van conjunctuur

Conclusies omvang flexibele schil  Omvang flexibele schil groeit:  Vooral door tijdelijke contracten (o.a. uitzicht op vast)  (en natuurlijk zzp-ers)  Belangrijkste oorzaken:  Wet flexibiliteit en zekerheid (Flexwet)  Kredietcrisis heeft doorstroom naar vast verminderd  Vaste contracten blijven belangrijk:  Doorstroom flex naar vast substantieel  Behoefte aan zekerheid, zowel bij werknemers als bij werkgevers (investeringen in bedrijfsspecifieke kennis)

Mythe 2 Werknemers die (langdurig) in de flexibele schil verblijven zijn vaak werkende armen

Jaarloon flexwerkers aanzienlijk lager…

…maar huishoudinkomen nauwelijks lager…

…zeker na correctie persoonskenmerken

Zeer beperkt deel flex onder bijstandsnorm

Huishoudinkomen niet-werkenden veel lager

Conclusies inkomen in flexibele schil  Onder werknemers die (langdurig) in de flexibele schil zitten bevinden zich nauwelijks werkende armen  Relatief lage looninkomen van flexwerkers wordt vaak aangevuld door inkomen partner, uitkering of inkomen uit eigen bedrijf  Echt lage inkomens komen veel vaker voor onder huishoudens van niet-werkenden, mogelijk gecompenseerd door eigen vermogen (b.v. gepensioneerden)

Mythe 3 Tijdelijke en flexibele werknemers volgen minder scholing dan vaste werknemers

Eerder onderzoek: Flexwerkers krijgen minder bedrijfstraining, investeren meer zelf Bron: Fouarge, de Grip, Smits en de Vries (2012)

Recent onderzoek: Achterstand flexwerkers (bedrijfs)training wordt langzaam ingehaald Bron: Opleidingsmonitor Flexbranche 2012 (ITS – STOOF)

Nieuw onderzoek: Werknemers in flexibele schil volgen juist vaker (bedrijfs)training…

…ook na correctie voor o.a. leeftijd en opleidingsniveau

Uitzendkrachten krijgen minder vaak bedrijfstraining van de werkgever

Conclusies scholing flexwerkers  Werknemers in flexibele schil volgen minstens zo vaak scholing en bedrijfstraining als vaste werknemers  Ook na correctie voor achtergrondkenmerken (m.n. leeftijd en opleidingsniveau)  Verklaring voor verschil met eerder onderzoek:  Toename in scholing van tijdelijke en flexibele werknemers  Personen in de flexibele schil volgen vaker scholing dan tijdelijke en flexibele werknemers  Personen in flexibele schil wisselen banen af met werkloosheid en inactiviteit, dan volgen zij ook vaak scholing (niet meegenomen in eerder onderzoek)