Basistraining groepsmaatschappelijk werk Ontwikkelen van expertise in het werken met groepen: Van intuïtief doen naar bewust methodisch handelen! September 2013

Programma 13.00 Welkom + kennismaken 14.30 Pauze 14.45 Kracht van de groep 15.30 Groepsontwikkeling/voorfase

Vragen Van welke groepen ben je momenteel lid? Wat betekenen die groepen voor jou? Wat zou er gebeuren als deze groepen voor je wegvallen? Wat kun je vanuit bovenstaande vragen leren over de kracht van groepswerk?

De kracht van groepswerk Uitbreiding sociaal netwerk Efficiënte informatieoverdracht Positioneel gelijkwaardiger Preventief Emanciperend Vragen van cliënten Problematiek in ruimer kader Helperprincipe Minder individualiserend Leren van elkaar/ veilig leerklimaat Anonimiteit

De groep komt in zijn kracht wanneer(1): de positieve krachten in de groep worden benut; overeenstemming over het doel is ontstaan; de activiteiten en werkwijze de deelnemers aanspreken; deelnemers iets voor elkaar kunnen betekenen en elkaar iets te bieden hebben;

De groep komt in zijn kracht wanneer(2): Individualisering wordt verminderd en herkenning wordt bevorderd; er interactief leren plaatsvindt; gezamenlijke belangen en solidariteit wordt ervaren. ………………………….. ……………………………

Groepsmaatschappelijk werk Type groepen: Hoofd- groepen: Cognitief Georiënteerde groepen (voorlichtings/thema-avonden) Hart-groepen: Beleving en Ervaringsgeoriënteerde groepen Handen-groepen: Gedrag en vaardigheid georiënteerde groepen

Processen in groepen Model Integrale Procesbegeleiding van Groepen (IPG) zoekt een samenhang tussen: Groepsontwikkeling (fases) Niveaus Leiderschap De context van de groep

Leiderschapsstijl Context Groepsontwikkeling Niveaus

Leiderschapsstijlen

Niveaus in groepen: 1. Inhoudsniveau = WAT 2. Procedureniveau = HOE 3. Interactieniveau = Tussen de deelnemers 4. Bestaansniveau = Binnenwereld deelnemers 5. Contextniveau = Invloed omgeving

Fases in groepen / groepsontwikkeling: Voorfase Oriëntatiefase Machtsfase Affectiefase Autonome groep Afsluitingsfase

Fenomenen in de voorfase van de groepsontwikkeling: zoeken naar gezamenlijk belang, vraag of probleem aangesproken worden door doelen, activiteiten of deelnemers van de groep invulling van niet vervulde behoefte in de eigen context ontwikkelen voorlopig groepsimago/groepsontwerp creëren “wensenpakket m.b.t. persoonlijke verwachtingen, doelstellingen en activiteiten onderzoeken randvoorwaarden voor deelname c.q. voorbereidingen bewegen in de polariteit hoop en vrees inclusievragen: wil ik bij deze groep horen of niet?

Beginfasen van groepsontwikkeling: 1. VOORFASE – vragen van de deelnemers: Aangesproken door doelen en activiteiten Kosten en batenanalyse maken Provisorisch beeld maken van de deelnemers én van de begeleiders Hoop en vrees Confrontatie met vorige groepservaringen en andere groepswerkers

Beginfasen van groepsontwikkeling: 1. VOORFASE – vragen van de werker: Wie is de doelgroep? Wat zijn de doelen? Welke type groep wil ik ontwikkelen? Vormaspecten: waar, wanneer, hoe vaak? Programma: inhoud, opbouw, werkwijze etc.

Fenomenen in de oriëntatiefase van de groepsontwikkeling: afhankelijkheid van de leiding behoefte aan externe sturing ontwikkeling van een eigen taakstructuur onzekerheden naar de eigen positie helder krijgen van ieders taak en bijdrage discussies/ strijd over de doelen nuanceren van stereotypen en vooroordelen Schutz: inclusie ---> lidmaatschap

Beginfasen van groepsontwikkeling: 2. Oriëntatiefase Wie nam de leiding? Wie keek de kat uit de boom? Welk interactiepatroon is ingezet? Welke verhouding is er met de begeleiders gecreëerd ? Welke fenomenen en kenmerken zijn er waargenomen?

De start van bijeenkomst 1 Hoe introduceer ik mijzelf? Hoe maak ik de doelstelling duidelijk? Hoe werkt de werkvorm die ik gebruik voor de kennismaking? Hoe bouw ik aan een klimaat van veiligheid en vertrouwen?

Niveaus in groepen: 1. Inhoudsniveau = WAT 2. Procedureniveau = HOE 3. Interactieniveau = Tussen de deelnemers 4. Bestaansniveau = Binnenwereld deelnemers 5. Contextniveau = Invloed omgeving

Reflectieopdracht Wat heb ik geleerd over groepsprocessen en dynamieken? Wat heb ik geleerd over het vak van de groepswerker? Wat heb ik geleerd over mezelf als groepswerker?