De Generatie Einstein over Herontwerp Rini Weststrate © M&I/PARTNERS

Doel van het onderzoek: Na twee jaar experimenten is het tijd om de balans op te maken: Zitten de scholen op de goede weg? Worden de goede dingen wel gedaan? Is de vernieuwing van het MBO wel een succes? Werkt competentiegericht onderwijs? Wat vinden de leerlingen ervan? © M&I/PARTNERS

Leerlingen over competenties: Competenties zijn vaardigheden die je nodig hebt om je werk, studie goed te doen. Maar ook in je priveleven zijn ze belangrijk. Competenties zijn vaardigheden als samenwerken, communiceren, feedback geven en ontvangen, gedisciplineerd werken, plannen en organiseren, etc.

De competenties: Het belangrijkste wat we leren zijn competenties: leren wie je bent, wat je kan, waar je goed of slecht in bent Competenties zijn belangrijk voor alles: voor sollicaties, in ons werk, op school, in de omgang met andere mensen binnen en buiten school De belangrijkste competenties zijn: communiceren, samenwerken, zelfstandig werken, problemen oplossen, plannen en organiseren, zelfvertrouwen © M&I/PARTNERS

Competenties De competenties die we leren, gebruiken we niet alleen op school - het zijn levenscompetenties: als we eenmaal bepaalde competenties hebben geleerd gebruiken we die overal. Onze leraren en onze school niet: die hebben zelf niet die competenties: zij kunnen niet communiceren, zij kunnen niet plannen en organiseren. Zij zien competenties als schoolcompetenties: iets wat je alleen doet en leert op school, verder niet. Wij snappen dat niet: je gebruikt ze toch overal? © M&I/PARTNERS 5

Reacties van leerlingen…… Zoals het nu gaat, hebben leerlingen het gevoel dat ze te weinig leren. Ze willen meer structuur, meer begeleiding, meer vakken, meer les, meer helderheid en duidelijkheid.

Reacties van leerlingen….. Ze hebben heel veel kritiek Maar ondanks alles wil niemand terug naar het oude systeem van alleen maar les voor de klas, zonder projecten, zonder het leren van competenties. © M&I/PARTNERS

De kritiek: Het gebrek aan structuur: geen roosters, steeds veranderende roosters, onduidelijke of geen afspraken, chaos, uitvallende lessen, onduidelijke invulling van de lessen. Het gebrek aan content: te weinig theorie, te weinig talen, geen boeken. De onzekerheid over alles wat er gebeurt, nog gaat gebeuren, over dat wat van ze verwacht wordt door de docenten, de opleiding maar ook door de stages. Het gebrek aan begeleiding: geen goede begeleiding van mentoren, docenten die zich niet laten zien, geen tijd voor ze hebben of het zelf ook niet weten. Het gebrek aan beloning voor individuele prestaties: door het continu moeten werken in groepen en de bijbehorende groepsbeoordelingen is er maar weinig ruimte voor individuele prestaties en beoordelingen. Het gebrek aan faciliteiten: geen of te weinig computers; boeken die veelal wel aangeschaft moeten worden maar niet gebruikt worden.

De ideale school Leerlingen willen de school niet afschaffen, het is de plek waar je je vrienden ontmoet en waar je dat leert wat je zou moeten leren (ook al heb je daar geen zin in) 4 schooltypes getest: de klassieke school, de arbeidsmarktschool, de digitale school, de school als theater Geen van de vier types voldoet volledig aan de wensen van de leerlingen: school als theater het meest, de klassieke school het minst De leerlingen bedachten er een vijfde type bij: de Balansschool

De ideale school De ideale school is de BALANS-school met balans tussen: theorie en praktijk structuur en flexibiliteit begeleiding en vrijheid projecten, stages en lessen collectieve en individuele beoordeling

Kenmerken van de BALANS-school volgens de leerlingen: sociaal maar streng bepaald aantal dagen naar school nog wel lessen op school, toch nog veel via internet, meer beweging, en lekker sociaal gericht op wat jij wil leren en hoe jou dat het beste lukt vast lesrooster en projecturen zowel theorie als praktijkmodules samenwerking en individueel werken evaluatiegesprekken vrijheid, maar ook stabiliteit achter de computer werken, stage en sociale contacten veel stage en praktijk maar ook theoretische delen zijn van belang

Conclusies: Er mankeert erg veel aan de organisatie, structuur, faciliteiten van de opleidingen. De leerlingen willen: meer content: met name bij vakken als Nederlands en moderne vreemde talen duidelijkheid: weten wat er nu, morgen, komende week en komend jaar gaat gebeuren. Een eind aan de chaos! begeleiding: docenten die van wanten weten, die zelf competenties bezitten en daardoor het goede voorbeeld geven, die tijd voor hen maken en heb helpen in het leerproces. Al is het maar een kwartier per week. ruimte voor hun eigen prestaties: biedt weer ruimte voor individuele prestaties, het staat nergens geschreven of vastgelegd dat het individu volledig vervangen moet worden door de groep, er zijn en blijven nu eenmaal prestatiegerichte individuen en ook die moeten hun ei kwijt kunnen binnen het mbo.

Het advies van leerlingen……. De schoolleiding: organiseer onze opleidingen goed! Geef ons meer structuur en duidelijkheid. Zorg voor goede faciliteiten zodat wij onze projecten kunnen doen. Ga door met competentiegericht onderwijs en de vernieuwing maar zorg voor de goede balans. De leraren: geef ons goede begeleiding. Leer zelf ook die competenties en communiceer met ons. Laat ons niet zwemmen, maar praat met ons, als is het maar 5 minuten per week. Ook hier willen we balans tussen les en projecten, begeleiding en flexibiliteit. De minister: kom eens langs op onze school en kijk hoe het er aan toe gaat! Het nieuwe MBO verdient een kans, maar in de uitvoering gaat van alles mis. Geef scholen de ruimte en de middelen om die balans te creëren.

Advies aan de scholen: Van de leerlingen uit het onderzoek: ‘Ga door met het competentiegerichte onderwijs. Maar doe het wel gestructureerd. Want we mogen dan graag zelfstandig zijn, we hebben beslist structuur nodig. Net als theorie. Ook is het zo dat veel leraren maar een beetje rond lopen en ons eigenlijk niet kunnen helpen met onze opdrachten, waardoor we soms ernstig kunnen vastlopen. Leraren moeten dus inhoudelijk meer kennis hebben om ons beter te kunnen begeleiden.’

Voorlopige conclusie: JA: Competentiegericht onderwijs werkt … MAAR: Er valt nog heel veel in de organisatie te verbeteren! © M&I/PARTNERS

Voor meer informatie: www.herontwerpmbo.nl © M&I/PARTNERS