Bijzondere Didactiek Haarzorg www.centrumartvorming.be

Inhoudsopgave 1 Schema: organisatie opleiding haarzorg over verschillende graden 2 Tweede graad haarzorg (1e en 2e jaar) 2.1 Overzicht leerinhouden 2e graad 2.2 Didactische wenken 2.3 Beroepsethiek en sociale vaardigheden 2.4 Geschiedenis van de opschik 3 Derde graad haarzorg 3.1 Eerste en Tweede Jaar Overzicht leerinhouden 3e graad Doelstellingen De geïntegreerde proef 3.2 Derde jaar (haarstilist) Competentiegerichte aanpak met als context: het kapsalon Zie www.vvkso.be (publicaties/leerplannen/in voege)

1 Organisatie opleiding haarzorg 1e graad beroepsvoor- bereidend jaar 2e graad (1-2) 3e graad (3) haarzorg haarstilist Beroepenveld Haarzorg Voorbereiding op salonwerk van de 3e gr Praktijk didactisch salon stages Competentie gerichte aanpak context= kapsalon GIP diploma

Tweede graad Haarzorg = voorbereiding op salonwerk 3e graad 2.1 Overzicht leerinhouden 2e graad Dames/herenkappen (TV/PV) vaktechnologie/basistechnolgie Praktijk bio-esthetiek dameskappen Handverzorging (fundamenteel en complement) Gelaatsverzorging (complementair) Beroepsethiek en sociale vaardigheden Geschiedenis opschik

2.2 Dames/herenkappen: didactische tips Lln uit 1e gr (beroepenveld haarzorg) kennen een aantal motorische vaardigheden en hebben een minimale theoretische basis: daarop voortbouwen Technieken beheersen op oefenhoofd, inoefenen op mekaar, modellen meebrengen (snit, brushing, watergolf, permanent, kleuren en handverzorging) Praktijklessen ondersteunen met oefenhoofden te tonen in de klas: basissnitten, permanentverdelingen, permanentoprollingen, enz Werk aanschouwelijk: schetsen, foto’s, transparanten en dia’s verduidelijken de technieken Basisvaardigheden inoefenen voor spiegel; alzo oogcontact met klant, lln ziet de vormen en volumes

Vervolg dames/herenkappen: didactische tips Documap laten aanleggen om leerinhouden te ondersteunen Aandacht voor tekeningenlezen en tekenvaardigheid in P.O. Technisch tekenen als apart vak vervalt GAS-methode aanwenden bij demonstratie: Globaal beeld Analyse technieken en bewegingen Structureel beeld Portfolio bijhouden om leervorderingen bij te houden en als reflectiemoment door leerling Procesportfolio: verduidelijkt leerproces (kladjes, taken, toetsen) Bestwerkportfolio (verzameling beste werken lln: met zelfreflectie) Attitudes evalueren (zie schaal van O tot U) en naar een assessmentcultuur overgaan

Ik ben een leerling kapster en wil wel wat. Dit portfolio is bedoeld om mij eraan te herinneren hoeveel ik al heb gedaan. Ik vul het op geregelde tijdstippen aan, bewaar het zorgvuldig en gebruik het om mezelf beter in te schatten. Leren is als een flipperkast. Mijn leraar zet de palletjes uit, ik ben de flipperbal. Ik volg mijn eigen leerroute. Af en toe probeert de leraar met de machine te schudden om mij een hoog scorend palletje te laten raken. Elke hit betekent iets dat ik bijgeleerd heb. Dit portfolio helpt mij om mijn voltreffers bij te houden en mij te laten nagenieten van mijn successen.

Evalueren van attitudes Beslistheid Doorzetting Inzicht Motivatie Nauwkeurigheid Netheid en ordelijkheid Verantwoordelijkheidszin Werkmethodiek Zelfstandigheid Productiviteit Objectiviteit Relativering Initiatief Kritische zin Sociale houding (samenwerking)

Evalueren van attitudes (SAM-schaal) onvoldoende matig goed Uitstekend beslistheid onbeslist verandert gemakkelijk van mening neemt beslissingen met motivatie doorzetting geeft snel op werkt door, mits onder-steuning werkt een planning af binnen de tijd extra werk of inspanning is geen probleem inzicht blijft het antwoord meestal schuldig verwerft inzicht, mits ondersteuning geeft blijk van is een vol-waardig mede-werker motivatie is niet gemotiveerd het werk mag niet te veel inspanning vragen heeft belang-stelling voor het werk nieuwigheden zijn unieke kansen nauwkeurig-heid werkt onnauwkeurig werkt nauw-keurig onder toezicht nauwkeurig onberispelijk

Naar een (peer-)assessmentcultuur toe Wat? Verzamelen en beoordelen van gegevens over de prestaties van leerlingen Voorwaarden Doelmatig Validiteit: weet wat de gebruiker ermee bedoeld heeft Betrouwbaar (van de resultaten) Efficiënt (evaluatie kunnen ontwerpen door leraars) Billijk en rechtvaardig Objectiviteit van de beoordelaar Doorzichtigheid normering

Voorbeeld zelf- en “peer” evaluatie: rond opdracht Stap 1. Kennismaking Voldoende interesse voor de opdracht? Stap 2. Inspiratie Waar inspiratie opgedaan Hoe info en documentatie verwerkt? Stap 3. Uitvoering Met deze opdracht kon ik moeilijk/gemakkelijk starten Verklaar waarom? Beschrijf in volgorde je werkwijze Stap 4. Zelfevaluatie Ben ik authentiek (persoonlijk, origineel geweest? Verklaar Uiteindelijk ben ik tevreden over het eindresultaat, omdat… Welk ander werk van je medeleerlingen sprak je aan en waarom? Heb ik goed zelfstandig of in groep kunnen werken? Wat heb ik van deze oefening onthouden?

Evaluatie: verwerking van opdracht op een technologiebeurs voor haartooi Reflectieverslag: leren nadenken over je eigen leeractiviteit (over het bezoek, de opdrachten, het groepswerk en over jezelf) Bezoek Hoe heb je deze manier van werken ervaren? Wat is de meerwaarde of minwaarde van deze manier van leren in vergelijking met lessen in de klas? Opdrachten Wat vond je van de opdrachten in het algemeen? De allerleukste? Waarom? Andere leuke opdrachten? En waarom? Welke vond je niet tof? Waarom? Bedenk zelf een opdracht die wij vandaag hadden kunnen doen.

Groepswerk Naam A B C 1 2 3 4 Vervolg verwerking Hoe was het klasoverschrijdend werken binnen je groepje? Geef elke leerling van je groep een cijfer tussen 1=onvoldoende en 5=uitblinkend A=samenwerken in je groep B=actief zoeken naar antwoorden/oplossingen C=creativiteit/inventiviteit Naam A B C 1 2 3 4

Noteer op twee lijntjes van elke leerling: Vervolg verwerking Noteer op twee lijntjes van elke leerling: Kwaliteit: iets waarin hij/zij uitblonk tijdens het samenwerken Leerpunt: waarin kan hij/zij zich in het groepswerk nog verbeteren, waar volgende keer meer aandacht geven? Naam kwaliteit leerpunt 1 2 3

Over jezelf Hoe voelde je jezelf binnen de groep? Vervolg verwerking Over jezelf Hoe voelde je jezelf binnen de groep? Hoe kwam je over bij je medeleerlingen? Geef jezelf een cijfer van 1 tot 5 Samenwerking Actief zoeken naar oplossingen/antwoorden Creativiteit Wat heb je geleerd van jezelf als lerende? Als functionerende in groep? Als kunstliefhebber?

2.3 Beroepsethiek en sociale vaardigheden Instroom 1e gr beroepsvoorbereidend jaar Kenmerken Verbaal minder begaafd Gebrekkig uitdrukken in conflictsituaties

Doelen van het leerplan Belang van goede communicatie en voorwaarden goed menselijk contact Belang van correcte omgangsvormen in het kappersberoep Belang persoonlijke verzorging/hygiëne in functie van het beroep Kledij, opmaak(ook in school), houding Benoemen van ≠ klantentypes: verwoorden van reactie in bep. Situaties Aangepast taalgebruik t.o.v. andere personen zoals klanten, collega’s en werkgevers Belang sociale vaardigheden (in gesprek met klant); ook telefoongesprek

Didactische tips Las rollen- en simulatiespel in met goede nabespreking Toon video-opnames met goede en slechte voorbeelden Geef leef-/werksituaties lln moeten erop reageren en antwoorden motiveren Onderwerpen laten noteren door lln Waarover met klant praten en inoefenen (model) Lln zich laten voorstellen Lln luisteren aandachtig en noteren info Via goed gekozen vragen krijgen lln info over elkaar Lln maken lijstje op met sterke en zwakke kanten i.v.m. sociale vaardigheden

2.4 Geschiedenis van de opschik Lln interesse: mode/haartooi/schoonheidsverzor-ging Beeld geven ven een periode in de geschiedenis Vertrekkende van actualisering (heden naar verleden) Vertrek vanuit een totaalbeeld van de mode (geen kapsel alleen) met veel beeldmateriaal Via duidelijke voorbeelden leerinhoud vastzetten Documentatiemap aanleggen i.s.m. met P.O en maatschappelijke vorming

Uitwerking Barok: de eerste mannelijke dameskapper Rococo: het rijke Franse hofleven (Louis XV en Mme de Pompadour Classicisme: Louis XVI en Marie-Antoinette; haarkapper Léonard Empire: stijl met toonaangevende dames De Romantiek: opkomst van de modehuizen Periode 1870-1900: revolutie door Marcel Grateau; tentoonstelling van historische kapsels te Parijs La Belle Epoque 1900-1910: Jugendstil, de eerste permanent Periode rond WO I: tijdelijke stilstand in de modewereld; rol van de vrouw in de oorlog

De jaren twintig: democratisering van de schoonheidsindustrie; Coco Chanel; uitgaansleven; Charleston De jaren dertig: economische crisis; invloed van de filmwereld De jaren veertig: tewerkstelling vrouw in de WO II; besparingen op stoffen en materialen; Christian Dior; New Look De jaren vijftig: glamourcultuur; nieuwe jongerencultuur (rock ‘n rollstijl); gebruik van nieuwe weefsels; vrijetijdsbesteding De jaren zestig: Mary Quant; minimode; invloed van pop-art De jaren zeventig: intrede van de Looks; belangstelling voor vreemde culturen; teruggrijpen naar vroegere periodes De jaren tachtig: modeontwerpers en hun karakteristieke modestijl; retromode door de jaren 80; invloed uit de film- en muziekwereld; doorbraak van Belgische modeontwerps De jaren negentig: evolutie in de modewereld

3 Derde graad haarzorg Praktijkstages dames/herenkappen 3.1 Eerste en tweede leerjaar Praktijkstages dames/herenkappen Didactisch salon (klantendienst), stage (2e j) Groepswerk, oefenfirma, leerbedrijf, mini-onderneming Praktijk bio-esthetiek (dameskappen) Hand- en gelaatsverzorging De geïntegreerde proef (GIP) Vaktechnologie (dames/herenkappen) Geschiedenis van de opschik

Uitgangspunten Verschaffen van degelijke basiskennis van handelingen en bijhorende theoretische ondersteuning Ruimte voor stimuleren creativiteit Training van sociale en communicatieve vaardigheden

3.2 Derde jaar: haarstilist Concept De leerdoelen zijn een vertaling van competenties competenties: samenspel van kennis, vaardigheden,attitudes en persoonlijkheidskenmerken, dat een persoon oproept in een bepaalde situatie om een probleem op te lossen Competentieontwikkeld denken:vorming van de competenties is het uitgangspunt (niet de vakken of weinig vakopdeling

Leerplan: aanpak gericht op competentiegericht leren mogelijk maken Dwz: organisatie zo opgezet dat de doelen van het studierichtingsprofiel als een samenhangend geheel in een bepaalde context bereikt worden→context: kapsalon Doel: afgestudeerden zijn in staat de taken van een beginnend kapper-salonbeheerder uit te voeren (zie beroepsprofiel kapper-salonbeheerder SERV 2003 Beheerskennis verwerven: basiskennis bedrijfsbeheer via lessen bedrijfbeheer verwerven

Hoe competenties verwerven? Niet de vakken maar de competenties staan centraal Kennis, vaardigheden en attitudes vormen een geheel Competenties te realiseren via Persoonlijke- en groepsopdrachten Didactisch kapsalon (klantendienst) Groepswerk en projecten Leerbedrijf Mini-onderneming en stages

Hoe nieuwe leerplan lezen ? (p 8) Competenties van de studierichting Als medewerker van het kappersteam klanten op een professionele manier service bieden Als verantwoordelijke van het kappersteam de werkzaamheden in een kapsalon organiseren, coördineren, toezien op de uitvoering ervan en daar verslag van uitbrengen Linkerkolom: opgedeelde competentie of complexe vaardigheden Middenkolom: leerinhouden (omschrijft de kennis, vaardigheden en attitudes → nodig om competenties te verwerven) Rechterkolom: wat wordt geëvalueerd

En dan is er is nog koffie! En nu aan jullie om aan de slag te gaan