Kinderen met opvallend gedrag Bijeenkomst Roermond 11 december 2013 Joke Meijers en Ida Hansen

Programma (globaal) Startactiviteit: wat is opvallend gedrag Powerpoint opvallend gedrag (deel 1) Videofragmenten: o.a. Max, Tessa, Ray, Jeroen Pauze Puzzelen Powerpoint (deel 2) Videofragmenten: Kors, jongen met Asperger Casussen Afsluitend…….

Kinderen met opvallend gedrag - Wat is opvallend gedrag? - Wat verstaan jullie daaronder?

Vormen van opvallend gedrag - agressief gedrag - hyperactief gedrag - angstig gedrag - depressief gedrag - spraak- en/of taalmoeilijkheden - doof, slechtziend - kinderen met een verstandelijke beperking - kinderen met een lichamelijke beperking - kinderen met een zintuiglijke beperking - kinderen met epilepsie

Stoornissen in het autistisch spectrum - Kernautisme of klassiek autisme - Syndroom van Asperger - PDD-NOS

Drie hoofdkenmerken van autisme 1. Moeite met het sociale verkeer (bijvoorbeeld moeite met samenspel) 2. Moeite met communicatie (letterlijk nemen van de taal) 3. Problemen met de verbeelding (weinig of veel fantasie, fascinatie, specifieke interesse) 4. Moeite met informatieverwerking (boom in stukjes)

Bijkomende problemen - Overgevoelig voor zintuiglijke prikkels - Opvallende motoriek (onhandig) - Angsten

PDD-NOS Pervasive Development Disorder Not Otherwise Specified Een pervasieve (= diep doordringende) ontwikkelingsstoornis, niet nader omschreven.

PAUZE

Puzzelen

Kinderen voor kinderen

ADHD   Waar denken jullie aan bij kinderen met ADHD?

ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder Populair: Alle Dagen Heel Druk

Kenmerken van ADHD - Aandachts- en concentratiestoornis - Impulsiviteit - Hyperactiviteit

ADHD uit zich door: Aandacht- en concentratiestoornis: - zich moeilijk op een taak kunnen richten - gevoelig zijn voor prikkels uit de omgeving - zich niet afsluiten voor dingen om zich heen – dit kan problemen geven bij het organiseren en plannen van activiteiten (vb. Een puzzel maken, beginnen, gericht bezig blijven en de puzzel afmaken)

ADHD uit zich door: Hyperactiviteit: - moeilijk kunnen blijven zitten - voortdurend in beweging, vooral op jonge leeftijd – vb. kriebelbeestjes in mijn billen

ADHD uit zich door: Impulsiviteit: - antwoord geven voordat de vraag gesteld is, op de stoel gaan staan, klimmen overal op, doen voordat ze denken - niet goed op hun beurt kunnen wachten, weinig controle over de remfunctie - veel kwijtraken, of vaak iets verliezen - moeilijk instructie opvolgen - van de ene naar de andere activiteit

Uitingen van ADHD zijn dus o.a.: - Moeilijk kunnen blijven zitten - Snel afgeleid - Wiebelen, draaien en veel friemelen - Antwoord geven voordat de vraag gesteld is - Veel kwijt raken of vaak iets verliezen - Moeilijk instructie kunnen volgen - Van de ene naar de andere activiteit

Maar ze kunnen ook - Spontaan en open zijn - Creatief zijn - Energiek en enthousiast zijn - Humor hebben - Gezellig en zorgzaam zijn

Verschillende factoren m.b.t. druk gedrag - de aanleg van het kind - de omgeving of situatie van het kind een combinatie van bovenstaande factoren

De aanleg van het kind Ontwikkelingsfase: - De kenmerken van druk gedrag kunnen ook te maken hebben met een bepaalde ontwikkelingsfase – bewegingsdrang. - Ze kunnen heel impulsief zijn in hun reacties - Motorische ontwikkeling gaat in een snel tempo - Vanaf drie jaar neemt normaliter de bewegingsdrang wat af – maar bij sommige kinderen niet. Op deze leeftijd is nog moeilijk vast te stellen of gaat om een enthousiaste peuter of om hyperactiviteit

De aanleg van het kind Temperament: - Moeilijk temperament – aangeboren aanleg - Sommige kinderen zijn heel gelijkmatig in hun gedrag (kat uit de boom kijken) - Vanaf de geboorte zijn er al temperamentverschillen waar te nemen, o.a. In de beweeglijkheid van kinderen, alertheid en slaapgedrag - Soms zie je eenzelfde temperament bij familieleden Temperament is een blijvende factor die je niet kunt veranderen

De aanleg van het kind Hersenfunctie: Soms kan druk gedrag te maken hebben met de werking van bepaalde hersenfunctie. Men denkt dan aan een neurobiologische afwijking in de hersenen, een bepaalde chemische stof (neurotransmitter) die onvoldoende wordt aangemaakt. Het is geen hersenbeschadiging (zoals men vroeger dacht), maar een een stoornis in het functioneren Een kinderpsychiater zei: de centrale meld- en regelkamer werkt niet goed

De aanleg van het kind Voedselallergie: Bij sommige kinderen bestaat het vermoeden dat ze overgevoelig zijn voor bepaalde stoffen in voedsel en dat zich uiten in druk en beweeglijk gedrag. Binnen de medische wereld is nogal wat scepsis over de invloed van voedingsstoffen op gedrag. Er zijn onderzoeken die geen verband aantonen en andere die dat wel doen. Ouders melden soms een opmerkelijke gedragsverbetering nadat zij hun kind op dieet hebben gezet.

De omgeving van het kind - Manier van opvoeden (chaotische, rommelige opvoeding, weinig regels en grenzen, te hoge eisen of te weinig eisen) - Ouders missen de vaardigheid om met druk gedrag om te gaan - Er is of weinig steun of begrip van familie en bekenden van ouders en kind - Te veel prikkels vanuit de omgeving - Een woonomgeving waar het kind weinig energie kwijt kan (flat) - Stress, spanning of onveilige omgeving - Spannende gebeurtenissen, Sinterklaas, verjaardag

Combinatie van factoren In de praktijk is er bij druk gedrag vaak sprake van een combinatie van factoren. Een temperamentvol kind dat opgroeit in een gezin met weinig structuur zal eerdere reageren met druk gedrag. Het uiteindelijke gedrag is bijna altijd een combinatie van aanleg en omgevingsfactoren.

Casussen

Enkele tips en adviezen - Accepteer de stoornis en verdiep je er in - Zie de leuke kanten van het kind - Benader het kind positief - Bied structuur: dagindeling, rituelen, niet teveel speelgoed, tv uit - Bedenk en zie of er sprake is van onwil of onmacht - Werk met pictogrammen - Zeg wat het kind wel moet doen en niet wat het niet moet doen - Maak gebruik van prijzen en belonen

Enkele nuttige websites www.balansdigitaal.nl www.adhd.nl www.mee.nl www.autisme.nl www.pgb.nl www.uitgeverijpica.nl/autisme