determinanten jeugd & overgewicht Flitspresentatie determinanten jeugd & overgewicht Expertmeeting ‘jeugd en overgewicht’ 28 april 2010

Opzet flitspresentatie Generation R (Lenie van Rossem, Johan Mackenbach, Hein Raat) Opzet cohort Inzichten Endorse (Klazine van der Horst, Rick Prins, Hans Brug, Anke Oenema) Opzet studie

Generation R - doel Algemeen doel: “Onderzoeken waarom het ene kind zich optimaal ontwikkelt en het andere kind niet. Door factoren te onderzoeken die deze ontwikkeling kunnen bevorderen, levert Generation R een belangrijke bijdrage aan de gezondheid en de zorg voor alle kinderen en hun ouders in Nederland.” Vraagstelling van dit project: Waarom hebben kinderen uit gezinnen met een laag sociaal-economische status en niet-Nederlandse etniciteit vaker overgewicht?

Generation R - opzet Alle vrouwen in Rotterdam met een verwachte bevallingsdatum tussen april 2002 en januari 2006 zijn benaderd tijdens het eerste bezoek aan de verloskundige. Metingen tijdens de zwangerschap: 3 echo’s 4 vragenlijsten lengte/gewicht

Generation R - opzet Vragenlijsten - 2 maanden na de geboorte - Half-jaarlijks van 6 maanden tot 36 maanden - Daarna jaarlijks Consultatiebureaugegevens Even kort doorlopen (max 20 seconden: message = stapsgewijze ontwikkeling based on theory and evidence) 5

Generation R – inzichten Sociaal-economische status/etniciteit en overgewicht: Er waren nog geen opleidingsverschillen of inkomensverschillen in overgewicht aanwezig bij kinderen van 2 tot 3 jaar. Kinderen met een Marokkaanse en Turkse achtergrond hadden vaker overgewicht op de leeftijd van 2 en 3 jaar dan Nederlandse kinderen.

Generation R – inzichten Sociaal-economische status/etniciteit en risicofactoren voor overgewicht Moeders met een lager opleidingsniveau starten minder vaak met het geven van borstvoeding, en gaan ook minder lang door. Dit kon gedeeltelijk verklaard worden doordat moeders met een laag opleidingsniveau vaker rookten en overgewicht hadden. Moeders met een niet-Nederlandse etniciteit starten juist vaker met het geven van borstvoeding, maar stoppen er wel sneller mee dan Nederlandse moeders.

Endorse Environmental Determinants of Obesity in Rotterdam’s SchoolchildrEn 1. Identificeren van gedragingen die samenhangen met overgewicht/obesitas 2. Identificeren van individuele en omgevingsdeterminanten van gedragingen die samenhangen met obesitas bij jongeren 3. Aanbevelingen geven voor interventies gericht op de preventie van overgewicht, die zijn toegespitst op de belangrijke individuele en omgevingsdeterminanten van de relevante gedragingen bij adolescenten in de totale populatie en voor achtergestelde groepen 4. Bijdragen aan theorie ontwikkeling, door inzicht te geven in het relatieve belang en de interrelaties tussen individuele en omgevingsdeterminanten voor de verschillende gedragingen.

Endorse – opzet Adolescenten 12-15 jaar oud Scholen benaderd, daarna adolescenten, ouders via adolescenten. Cross-sectioneel (baseline 2005/2006) en follow-up (2007/2008)

Vragenlijst adolescent Endorse – opzet Gerapporteerd Objectieve metingen Vragenlijst adolescent Vragenlijst ouders Interview Observaties Census data Individueel X Fysieke omgeving Sociaal-culturele omgeving Economische omgeving Politieke omgeving

Endorse – inzichten Risicogroepen: Jongeren met een laag sociaal-economische status, jongeren van niet-westerse afkomst en meisjes vertonen het meeste risicogedrag. Ook ontwikkelt dit gedrag zich het meest ongunstig over de tijd, zoals bij sportparticipatie

Endorse – inzichten Individuele factoren: Individuele cognities zijn belangrijke voorspellers van risicogedrag: Intentie en gewoonte (passief transport bij jongeren met niet-Westerse achtergrond) Intentie en attitude (bij sporten) Attitude, subjectieve norm, waargenomen gedragscontrole, intentie (bij tv kijken)

Endorse – inzichten Omgeving: Invloed van ouders is belangrijk voor de gedragingen ontbijten en tv-kijken Er is geen invloed van de fysieke omgeving op obesitas-gerelateerde gedragingen. Bij de associatie tussen obesitas-gerelateerde gedragingen en omgeving zijn de individuele cognities van de adolescenten een belangrijke voorspeller.