13 november 2018 Een prikkelende ervaring 13 november 2018 Een prikkelende ervaring! Jitske Draijer Jeanet Landsman Foto van Marianne Geboers: ‘Dwang in oogcontact, dan kan ik geen gesprek voeren’
Wat gaan we doen? Laat je verrassen! Er was eens ….. SGL. Over zintuigen en prikkelverwerking. Hoe kleurrijk is onze prikkelverwerking??? Samen op weg: waar staan we en waar willen we heen?
Er was eens Het verhaal van project SGL
Betrokken partijen De Sensatie van een Goed Leven
Het project Doel en aanpak Aanleiding: veel mensen met ASS hebben ook een verstandelijke beperking en problemen met prikkelverwerking Doel: ontwikkelen aanpak voor in kaart brengen van en omgaan met prikkelverwerking bij mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) en een verstandelijke beperking (VB). NB: Aanpak spreekt voor zich (geen opleiding nodig) en is gratis toegankelijk. Doelgroep aanpak: mensen met ASS en VB, hun Begeleiders, Ouders en Leerkrachten. Methode: in breed netwerk met zoveel mogelijk van de denkbare perspectieven.
Het project perspectieven bij elkaar Om onderzoek te kunnen uitvoeren dat bruikbare kennis oplevert voor de praktijk kun je niet anders dan onderzoek uitvoeren in actieve samenwerking met de mensen om wie het gaat, dit zijn vaak professionals (zowel binnen als buiten het ziekenhuis) als ook de gebruikers van de zorg, dus patiënten en naasten.
Prikkelverwerking hoe nemen we waar? Figuur van Hanneke Lamberink en Marret Fortuin Principe van over- en ondergevoeligheid voor bepaalde prikkels in bepaalde situaties, oa. onder invloed van stress
Over/onder prikkeling Prikkelverwerking hoe ontstaat gedrag? Bij ASS/VB geen vanzelfsprekend te voorspellen proces! Over/onder prikkeling Sensaties (zintuigen) Hersenen (verwerking) Verbanden (betekenis) Waarneming (perceptie) Selectie Integratie Interpretatie Ervaringen verleden Sensoren in de zintuigen Gedrag
Prikkelverwerking uitgestelde reactie ‘Ik moet geregeld voor controles naar het ziekenhuis. Aanraken of ingrepen kan ik op dat moment zelf goed verdragen. Eenmaal thuis kan ik niet anders dan de details van het onderzoek helemaal door te denken en te voelen. Voor de omgeving lijkt alles op het moment van onderzoek ‘normaal’. Ik kan echter achteraf behoorlijk ontregeld zijn, wat anderen niet zien. Hoe kunnen we de omgeving leren uitgestelde reacties te zien?’ Marianne Geboers
Prikkelverwerking 10 grootste problemen Hoofdpijn/migraine. Woede aanvallen. (Over)vermoeidheid. Niet of traag reageren. Emotioneel zijn (‘zomaar’ huilen bijv.) Angstig of paniekerig voelen. Druk in het hoofd zijn. Moeite met concentreren. Prikkelbaar. Moeite met slapen.
Het project hoe pakken we het aan Het project hoe pakken we het aan? Adapted Intervention Mapping en Participatief Actie Onderzoek 1. Deelname alle betrokkenen, netwerkactiviteiten 6. Kennis delen, verspreiden, toepassen, impact 2. Kennis verzamelen 3. Strategie/ Doel bepalen 4. Ontwikkeling 5. Testen Wetenschappelijke output: artikelen en proefschrift
Participatie in onderzoek ervaringen Ellis https://youtu.be/SNsPTkBOQ9k
Prikkelverwerking voelen …
Prikkelverwerking ruiken …
Prikkelverwerking proeven …
Prikkelverwerking kijken …
Prikkelverwerking horen …
Prikkelverwerking propriosensoren waar ben ik in de ruimte …
Prikkelverwerking vestibulaire receptoren evenwicht …
Prikkelverwerking interosensoren …
Prikkelverwerking nocisensoren
Prikkelverwerking doen
Resultaten Eerste jaar: posters en rapport Te downloaden op onze website (kennisplein gehandicaptensector) De reis: ons eigen ‘projectverhaal’ Reisgenoten: samen bruggen bouwen! Vraag 1 “hoe je het niet wilt’ Waarom project belangrijk vanuit ervaringen Waarom project belangrijk vanuit wetenschap Vraag 2: ‘Hoe je het wel wilt’ - Waarvoor, wat is een goed leven? Zie ook rapport ‘Goed Leven’! Vraag 3: ‘Wat is je aanpak?’: #hoedan? - ontwikkeling product
Poster waarom volgens de praktijk Hoe werkt het bij mij (persoon met ASS)? Wat zie ik als ouder? Wat zie ik als leerkracht? Wat zie ik als begeleider?
Hoe werkt het bij mij? In schema Karin Berman
Poster wetenschappelijke kennis verzameld Wat is ASS? Wat is VB? Ontwikkelingsleeftijd/IQ Zintuiglijke waarneming; wat gaat er mis? Gevolgen voor functioneren. Overzicht van deze kennis staat in vrij beschikbaar rapport op: www.kennispleingehandicaptensector/ onderzoek/gewoonbijzonder/ netwerk-goed-leven.
Resultaten Tweede jaar: doelen vast stellen Met de data uit bijeenkomsten en rapport discussie over doelen. Analyse uitgewerkt naar een grote tabel (10 pag). Iedereen laten scoren wat de 5 belangrijkste doelen waren. Verwerkt tot schema met doelen. 2 november bijeenkomst: vast stellen en definiëren doelen.
Resultaten Tweede jaar: doelen vast stellen
Waar staan we nu Doelen - product….?
Volgende stap Derde jaar: ontwikkelen Belangrijke thema’s; denk mee! Hoe brengen we die werkelijkheden bij elkaar in een product dat alle betrokkenen gaat helpen en waarin ze elkaar verstaan? Hoe zorgen we ervoor dat in dit product verwerkt wordt dat die werkelijkheden ook nog eens steeds veranderen?
Bedankt! Jeanet Landsman Jitske Draijer j.a.landsman@umcg.nl 050 361 6638 Jitske Draijer Jitske.draijer@philadelphia.nl 06-11366279 Mail: sgl@umcg.nl Website: https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/onderzoek/gewoon-bijzonder/netwerk-goed-leven YouTube: https://www.youtube.com/channel/UChuc1vGKGt_VHMELz_GNCZg Facebook: https://www.facebook.com/SensatievaneenGoedLeven Twitter: sgl_autisme