Modernisering Secundair Onderwijs Marc Van de Meirssche mei 2019

Situering Vorige onderwijshervormingen: Lange voorgeschiedenis: 1970 invoering VSO 1989 invoering eenheidstype Lange voorgeschiedenis: 2003: accent op talent Vlaams Regeerakkoord 2004-2009 2005: de proeftuinen 2009: Verslag commissie Monard Vlaams Regeerakkoord 2009-2014 2010: Oriëntatienota mensen doen schitteren

Situering te veel uitstroom van jongeren zonder kwalificatie Waarom: “Het goede koesteren, versterken waar nodig!” te veel uitstroom van jongeren zonder kwalificatie te veel studierichtingen bieden niet wat ze beloven te veel zittenblijvers te grote invloed socio-economische achtergrond leerling eindtermen (wiskunde, Frans, PAV) worden onvoldoende bereikt in bepaalde richtingen ook resultaat sterkst presterende leerlingen daalt

Situering Alle leerlingen en ouders keuzevaardiger maken doel: “Het best mogelijke onderwijs voor élke leerling!” Masterplan (2013) Alle leerlingen en ouders keuzevaardiger maken Een positieve school- en studiekeuze onafhankelijk van SES Eindtermen van de basisvorming ambitieuzer Aansluiting eindtermen SO bij de startcompetenties HO en omgekeerd Afstemming met arbeidsmarkt Opwaarderen technisch en beroepsgericht onderwijs Voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten

Situering Verhogen kleuterparticipatie Hoe? (krijtlijnen) Verhogen kleuterparticipatie Versterken overgang basis-secundair Versterken oriënterende functie eerste graad Nieuwe indeling studieaanbod tweede en derde graad Versterken basisvorming

Grote principes Structuuropbouw volgens matrix Indeling vanuit studiedomeinen, finaliteiten en behoud van de onderwijsvormen voor de 2de en 3de graad SO 1e graad wordt hervormd

Grote principes Toegang tot SO aangepast Nieuwe programmatieregels en screening studierichtingen uiterlijk om de 5 jaar Scholen kunnen zich organiseren volgens matrix (vrije keuze schoolbestuur)

Grote principes Invoering notie campusschool en domeinschool Mogelijkheid Vlaamse Regering: toekennen van incentives aan domeinscholen en campusscholen Eindtermen worden herbekeken

Grote principes Geen limiet op maximaal aantal gesubsidieerde uren Geleidelijke uitrol vanaf 1 /9/2019

Versterken oriënterende functie 1ste graad Drie sleutelwoorden: versterken, verdiepen en verkennen Structuur   1 A&B 2 A 2 B Basisvorming 27u 25u 20u Differentiatie 5u 2u Basisoptie / 10u

Versterken oriënterende functie 1ste graad Studieaanbod 1e graad: 1A en 1B; 2de leerjaar A -> 11 basisopties en 13 pakketten (voorlopig); 2de leerjaar B -> 7 basisopties en 13 pakketten (voorlopig); Verschil met nu: Invoering pakketten binnen de basisopties Programmatieregels gelden niet voor de pakketten Afschaffen beroepenvelden en vervanging door basisopties Invoering “opstroomoptie” Combinatie van 3 pakketten of opties binnen basisoptie 2 B mogelijk, nu slechts combinatie van 2 beroepenvelden in BVL.

Versterken oriënterende functie 1ste graad Lessenrooster en basisvorming (1e graad) Lessenrooster = weekrooster met vakken of vakkenclusters waarin doelen curriculumdossier + aansluitende leerplan worden gerangschikt Basisvorming 1e graad: 27u 1A en 1B 25u 2A 20u 2B Levensbeschouwelijke vakken zitten in basisvorming

Versterken oriënterende functie 1ste graad Lessenrooster en basisvorming (1e graad) Lessenrooster 2A= 5 u basisoptie (ingevuld via pakket) Lessenrooster 2B= 10 u basisoptie (ingevuld via pakket) Lessenrooster 1 A en 1 B bevat naast basisvorming ook 5 uren differentiatie. In 2 A en 2 B is dat 2 u differentiatie

Versterken oriënterende functie 1ste graad Differentiatie en remediëring Differentiatie mogelijk als verdieping (evt. klassieke talen) of remediëring. In 2A en 2 B kiest leerling één of meer verdiepende differentiatiepakketten; Remediërende differentiatiepakketten verplicht aanbieden en ten minste 2 verdiepende per school. Lln kunnen remediëring worden opgelegd. Remediëring = recht & plicht Gaat om beperkt aantal uren in lessenrooster

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO Horizontale studiedomeinen en verticale finaliteiten Transparant studieaanbod Rationeel studieaanbod

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO 3 finaliteiten Doorstroom: studiedomeinoverschrijdend (ASO) of - gebonden (TSO/KSO) Studierichtingen: abstract-theoretisch Doorstroom: academische en professionele bacheloropleidingen Dubbel: studiedomeingebonden (TSO/KSO) Studierichtingen: theoretisch en praktijkgericht Doorstroom: professionele bacheloropleidingen, HBO5-opleidingen en de arbeidsmarkt Arbeidsmarkt: studiedomeingebonden ((D)BSO/BuSO OV3) Studierichtingen: praktijkgericht Doorstroom: HBO5-opleidingen en de arbeidsmarkt Gekoppeld aan organisatiemodel school

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO Organisatiemodel: Schoolbestuur kiest vrij het organisatiemodel gebaseerd op de matrix, zowel verticaal (alleen doorstroomrichtingen of alleen studierichtingen met dubbele finaliteit of alleen arbeidsmarktgerichte studierichtingen) als horizontaal als een combinatie van beide mogelijk zijn. Domeinschool Een school wordt als een domeinschool beschouwd als ze in elk ingericht studiedomein van elke graad, met uitzondering van de eerste graad, ten minste één studierichting uit elke finaliteit organiseert. Campusschool Een school wordt als een campusschool beschouwd als ze in ten minste twee studiedomeinen samen per graad, met uitzondering van de eerste graad, ten minste één studierichting uit elke finaliteit organiseert.

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO Verticale school (vb. enkel ASO aanbieden) Een school wordt als een verticale school beschouwd als ze studierichtingen binnen eenzelfde finaliteit en onderwijsvorm in zowel tweede als derde graad organiseert; Een vierde groep (niet domein, campus of verticale school) Organiseren = ten minste één regelmatige leerling hebben ingeschreven op de eerste lesdag van oktober. Bij notie campus- en domeinschool komen voor de finaliteit doorstroom in 2e en 3e graad zowel domeinoverschrijdende als domeingebonden studierichtingen in aanmerking. Scholen die behoren tot eenzelfde schoolbestuur en vestigingsplaats(en) delen worden als een geheel beschouwd

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO Studieaanbod 2e en 3e graad: Reductie aantal studierichtingen Invoering van 8 studiedomeinen i.p.v. de huidige studiegebieden Drie finaliteiten + behoud onderwijsvormen Se-n-se Invoering se-n-se dat toegang verleent tot een bacheloropleiding (voorbereiding op HO) naast de beroepsgerichte se-n-se (3e leerjaar 3e graad = sense) Kan uit 1, 2 of 3 semesters bestaan Bij se-n-se samenwerking met andere scholen SO, Hogescholen of CVO alsook organisaties en bedrijven uit private of publieke sector.

Nieuwe indeling studieaanbod 2de & 3de graad SO Se-n-Se-opleidingen 3de leerjaar 3de graad secundair onderwijs Twee types Beroepsgerichte specialisatie inhoud: geen algemene vorming, enkel beroepsgerichte vorming (beroepskwalificatie niveau 3 of 4) duurtijd: variabel (1, 2 of 3 semesters) Voorbereiding hoger onderwijs inhoud: algemene vorming (onderwijskwalificatie niveau 4) duurtijd: 1 schooljaar of 2 semesters Bij se-n-se samenwerking met andere scholen SO, Hogescholen of CVO alsook organisaties en bedrijven uit private of publieke sector.

Programmatie en concordantie Concordanties Een concordantie kan volgende vormen aannemen: een structuuronderdeel wordt opgeheven zonder omzetting; één structuuronderdeel wordt omgezet in één basisoptie of structuuronderdeel; verschillende structuuronderdelen worden omgezet in één basisoptie of structuuronderdeel; één structuuronderdeel wordt omgezet in verschillende basisopties of structuuronderdelen.

Programmatie en concordantie Een omzetting van een basisoptie of structuuronderdeel (concordantie) is een recht en geen programmatie maar Bij verschillende omzettingsmogelijkheden kiest de school er één. De andere mogelijkheid is wel een programmatie als dit ook zou worden ingericht; Rekening houden met de beperkingen/macrodoelmatigheid; Indien dit ertoe zou leiden dat het contingent voor de scholen samen zou worden overschreden dan is omzetting maar mogelijk voor zover een school afziet van haar recht tot omzetting. De betrokken school mag dan twee andere richtingen oprichten die niet-niche zijn.

Programmatie en concordantie Eerst overgangsmaatregelen nadien definitieve maatregelen Definitieve maatregelen: Programmatie: 2 types Vrij programmeerbare structuuronderdelen; Programmatie via “zware procedure”. Vrij programmeerbaar: 1 A, 1B, de niet-niche basisopties, niet-nicherichtingen binnen bestaand studiedomein of wat strikt noodzakelijk is om domeinschool te worden (plus naamloos leerjaar); een domeinoverschrijdende studierichting binnen de finaliteit doorstroom, georganiseerd door een domeinschool of campusschool. Via melding 1/04 voorafgaand schooljaar (standaardformulier, PV scholengemeenschap en verslag loc/boc/aboc.

Programmatie en concordantie Art. 177 codex so. De programmatie van de volgende structuuronderdelen is vrij: 1° het eerste leerjaar A; 2° het eerste leerjaar B; 3° een basisoptie van het tweede leerjaar A, onder de volgende voorwaarde: de basisoptie is geen niche-basisoptie; 4° een basisoptie van het tweede leerjaar B, onder de volgende voorwaarde: de basisoptie is geen niche-basisoptie; 5° een studierichting van een studiedomein, georganiseerd door een domeinschool, onder de volgende voorwaarde: de studierichting is geen niche-studierichting; 6° een of meer studierichtingen van een of meer studiedomeinen, onder de volgende voorwaarden: a) de studierichtingen zijn geen niche-studierichtingen; b) de programmatie is beperkt tot het strikt noodzakelijke om in een of meer studiedomeinen een domeinschool te worden; c) de programmatie wordt door middel van één geïntegreerd dossier ingediend; d) de programmatie kan in de verschillende leerjaren, graden of studierichtingen gelijktijdig dan wel progressief worden doorgevoerd; 7° een domeinoverschrijdende studierichting binnen de finaliteit doorstroom, georganiseerd door een domeinschool of campusschool.

Programmatie en concordantie Zware procedure programmatie: Voor alle richtingen die niet onder vrij programmeerbaar vallen (dus zeker alle niche-richtingen). Beslissing VR op advies Vlor/ AGODI en inspectie / SERV (enkel bij dubbele finaliteit en arbeidsmarktgerichte finaliteit); Aan de hand van 6 criteria; Aanvragen indienen tegen 30/11 voorafgaand schooljaar (via standaardformulier, PV scholengemeenschap, verslag loc/boc/aboc. Opgelet: datum is een vervaltermijn

Programmatie en concordantie Zware programmatieprocedure aan de hand van 6 criteria nl: 1° de eventuele beperkingen of voorwaarden (zoals frequentie, geografische inplanting ……) die vanuit macrodoelmatigheid aan het aanbod van het structuuronderdeel zijn gekoppeld; 2° de kwantitatieve en kwalitatieve behoeften voor het aanbod van secundair onderwijs in de onderwijszone in kwestie met het oog op vervolgonderwijs of toetreding tot de arbeidsmarkt; 3° de keuzevrijheid van ouders en leerlingen; 4° de studiecontinuïteit van leerlingen binnen de school of binnen de scholengemeenschap; 5° als het structuuronderdeel (ook) arbeidsmarktgericht is: a) de getroffen voorbereidingen op het vlak van materiële infrastructuur en leermiddelen die voldoende en gepast zijn met het oog op de te verwerven competenties van het geprogrammeerde structuuronderdeel; b) de aantoonbare samenwerkingsmogelijkheden met lokale arbeidsmarktactoren en de bedrijfswereld; 6° de afspraken die met andere lokale onderwijsinrichters, binnen en buiten de scholengemeenschap in kwestie, zijn gemaakt over een rationeel en transparant studieaanbod.

Programmatie en concordantie Overgangsmaatregelen programmaties (drie soorten aanvankelijk) Eerste groep: voor structuuronderdelen 2e graad (t.e.m. schooljaar 2020-2021 ) en voor structuuronderdelen van de 3e graad behalve de 3e leerjaren (t.e.m. schooljaar 2022-2023); vanaf het tweede schooljaar volgend op het schooljaar waarin de Se-n-Se in de matrix worden opgenomen (plus concordantie) en tot en met het schooljaar 2024-2025. (opm: se-n-se worden thans toegevoegd aan een nieuw verzamel-BVR) Programmatie opgevat als voorbereiding op de lokale invulling modernisering

Programmatie en concordantie Aanvraag moet verplicht vermelden hoe structuuronderdeel zal worden geconcordeerd. Per concordantie kan het schoolbestuur voor een school maar één programmatieaanvraag indienen. Via zware procedure tegen 30 november voorafgaande schooljaar op basis van 6 criteria.

Tweede groep op basis van studiecontinuïteit Voor structuuronderdelen 3e graad behalve 3e leerjaren (t.e.m. het schooljaar 2022-2023 ) Voor structuuronderdelen van het 3e leerjaar van de 3e graad BSO (t.e.m. het schooljaar 2024-2025) De programmatie noodzakelijk om, na verleende programmatie van een structuuronderdeel van de tweede graad of – doch enkel voor het bso – de derde graad, de studiecontinuïteit van de leerlingen te garanderen binnen de school of scholengemeenschap. Dit vanaf het schooljaar dat onmiddellijk volgt op de volledige uitbouw van het eerder geprogrammeerd structuuronderdeel. Via zware procedure tegen 30 november voorafgaande schooljaar

Derde groep (is niet meer mogelijk want de se-n-se worden opgenomen in de matrix) De vrij programmeerbare Se-n-se en 7e jaren BSO (enkel het 7e naamloos leerjaar is nog mogelijk); Via melding

Toelatingsvoorwaarden Toelatingsvoorwaarden (zie schema) Verschil met nu: Instroom vanuit basisonderwijs is strikt afgelijnd. Alleen met getuigschrift basisonderwijs naar A-stroom Geen mogelijkheid om tijdens schooljaar van 1 B naar 1 A te gaan Instroom vanuit de opstroomoptie naar de 2e graad van de A-stroom (doorstroom en dubbele finaliteit) – zonder TKR Instroom vanuit 2 B naar de 2e graad van de A-stroom (met TKR)

Toelatingsvoorwaarden

Studiebekrachtiging A, B en C-attest blijven bestaan Invoering met het A-attest met verplichte remediëring op het einde van 1 A en 1 B – remediëring is een recht en plicht ongeacht school van inschrijving Invoering van een A-attest met beperkingen naar basisopties en/of pakketten op einde van 1A en 1B Geen B-attest in het eerste jaar A en B C-attest alleen in “uitzonderlijk” gevallen in het eerste jaar A en B Uitgestelde beslissing mogelijk maar “ondersteuning” door de school.

Overzitten Overzitten als regelmatige leerling kan in volgende gevallen: Opteren voor 1 A na geslaagd te zijn voor 1 B Opteren voor 1 A/1B na niet geslaagd daarvoor geweest te zijn Opteren voor dezelfde of andere onderverdeling na niet geslaagd te zijn Opteren voor een andere onderverdeling na hetzelfde leerjaar met vrucht zonder beperkingen te hebben beëindigd (na advies CLB) Opteren voor dezelfde of een andere onderverdeling na geslaagd met beperkingen (gunstige advies delibererende klassenraad en advies CLB).

Overzitten Samengevat vanaf 2020-2021 in alle leerjaren: Overzitten na A- attest onder voorwaarde niet-bindend CLB- advies Overzitten na B-attest onder voorwaarde bindend klassenraad- advies + niet-bindend CLB-advies D.w.z. bij toekenning B-attest vanaf 2019-2020: systematisch klassenraad-advies

Communicatie Vanaf aanloop naar 2019-2020 en gedurende uitrol modernisering   Expliciete informatieplicht voor schoolbestuur t.a.v. ouders en leerlingen Quid modernisering en quid effecten ervan op het onderwijs- aanbod in de school?

En verder… Nog heel wat werk aan de verdere uitrol ... B.v. invoering nieuw financierings- en omkaderingssysteem voor de 2e en 3e graad SO Toelatingsvoorwaarden 2e en 3e graad SO