Waarom veranderen - ook bij slaapproblemen – meestal mislukt Martin Appelo www.martinappelo.nl

Herkent u dit?

Of dit?

Gedragsverandering: leefstijl 1 op de 4 (25%) mensen geeft het binnen een week op Slechts 1 op de 5 (20%) houdt het langer dan een jaar vol Slechts 1 op de 10 (10%) houdt het langer dan anderhalf jaar vol

Kunnen we de mensen bij wie het echt duurzaam gaat werken, van te voren identificeren om onze kostbare energie vervolgens alleen aan hen te besteden?

JA, dat kan! dΔ = F(iD x D x iA)

gestaltswitch Iedereen heeft realiteitszin niet iedereen heeft zin in dezelfde realiteit

De 4 belangrijkste redenen waarom mensen NIET veranderen: Cultuur / Verzorgingsmaatschappij: ‘het wordt voor je gedaan’ Ziektewinst Gelaagde brein: automatisering Neocorticale mindfucks: ‘self serving bias’ Sociale druk

Wat is er nodig voor duurzame verandering samenvatting: De formule voor duurzame gedragsverandering d∆ = F (iD x D x iA) d∆ = duurzame verandering iD = innerlijke drang (lijdensdruk en een alternatief zien) D = discipline (om automatismen, sociale druk en ziektewinst te weerstaan) iA = interne attributie (fouten en tegenslagen aan jezelf toeschrijven)

Wat is het probleem. 1. Heb ik veel last van dit probleem. 2 0. Wat is het probleem? 1. Heb ik veel last van dit probleem? 2. Kan ik echt niet langer wachten om ermee aan het werk te gaan? 3. Is er voor mij (met of zonder hulp) een haalbare oplossing of alternatief voor dit probleem? 4. Ben ik (al of niet met hulp) in staat de gewoontes te onderdrukken die bij dit probleem horen? 5. Als andere mensen willen dat ik doorga met het gedrag dat bij dit probleem hoort, ben ik dan in staat dit te weigeren? 6. Ben ik bereid de voordelen (ziektewinst) op te geven die bij dit probleem horen? 7. Ben ik bereid de oorzaak van het probleem bij mezelf te leggen? 8. Kan, wil en ga ik iets aan het probleem doen? 9. Ga ik extra mijn best doen als het tegenzit?

Kunnen we de mensen bij wie het echt duurzaam gaat werken, van te voren identificeren om onze kostbare energie vervolgens alleen aan hen te besteden? d∆ = F (iD x D x iA) 9 x ‘JA’

Maar pas op…. De score boven 0 brengen vraagt om: - opvoeren lijdensdruk bij de ‘patiënt’ - wegnemen ziektewinst van de ‘patiënt’ - weerstaan van zijn/haar externe attributies

Slaapproblemen in Nederland CBS 2018: 1 op de 5 (> 12 jr) meldt slaapproblemen < 2wk geleden 10% chronisch + 50% van de problematische slapers ervaart hierdoor problemen in het dagelijks functioneren Meer problemen bij: Vrouwen Hogere leeftijd Lager inkomen Slechtere gezondheid, vooral psychisch (piekeren)

Slaapproblemen: belangrijkste reden Slechte slaaphygiëne / discipline / regelmaat

Slaapproblemen: aanpak met medicatie m.n. benzodiazepines: 10% van de bevolking 25-50% in verzorgingstehuizen Verslavend Bijwerkingen Beperkt effect Geen strenge houding huisarts Patiënt is niet kritisch Klaasen G, Helsen C, Klaasen B, Van Nuland M. Afbouwen van chronisch benzodiazepinegebruik. Resultaten van een interactieve en patiëntgerichte webmodule. Huisarts Nu 2015;44:186-91.

Slaapproblemen: aanpak Stimulus Controle Slechte slaaphygiëne / gebrekkige discipline  verstoring associatie bed // slapen Herstellen is kwestie van conditioneren bioritme (stimulus controle) Regels: Naar bed als je omvalt van de slaap Geen andere activiteiten behalve seksueel Max. 20 minuten wakker? Er uit! Herhaal 1-3 (eventueel i.c.m. – aversieve - activiteit) Overdag geen dutje doen Vaste tijd opstaan