Slaapproblemen In de huisartsenpraktijk Eddy Reinders & Dick Walstock

Quiz over slapen: Hoeveel % van de volwassenen: Slaapt af en toe slecht? Slaapt 3 nachten per week slecht, meer dan 6 maanden en heeft klachten overdag? Valt overdag in slaap? Hoeveel % vd mensen met slaapprobl. gaan naar de HA? Hoeveel % krijgt vd HA een slaapmiddel? Quiz over slapen:

Quiz 2 over slapen: Er zijn ochtend- en avond-mensen. Van een goeie slaap wordt je slimmer! Een warm bad ‘savonds laat helpt. Sporten helpt. Wakker worden is makkelijker dan inslapen. Verslaving slaapmiddelen is slecht te behandelen. Hoeveel slaapstoornissen staan er in de International classification of sleep disorders? Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van slecht slapen? Quiz 2 over slapen:

Wat cijfers over slapen: Slaapproblemen komen veel voor: 30% vd bevolking Slechts 10-15% daarvan komt bij de HA . . . . Wat zegt dat over de mensen die wél komen?? Ernstigere problemen? Comorbiditeit? Minder zelfredzaam? Externe ‘locus of control’? Zorgelijke, angstige patiënten? 2/3 vd pat. krijgt slaaptabl. en ½ ook een herhaalrecept Best veel….. Wat zegt dat over de HA? Wat cijfers over slapen:

Fysiologie vd slaap: Wat is gewone slaap? Waarom slapen wij? Welke soorten slaap zijn er (en waarom?) Waardoor slapen we in de nacht beter? Biologie van slaap? Fysiologie vd slaap:

Fysiologie vd slaap: 66% slaapt 7-8 uur per nacht 8% heeft < 8 uur nodig 2% heeft > 10 uur nodig Slaapbehoefte neemt met het ouder worden af . . . Tijd en verveling nemen toe, activiteit neemt af . . . Verschillende slaapfasen: REM-slaap, diepe slaap Tekort/verstoring ‘diepe slaap’ => vermoeidheid Fysiologie vd slaap:

Slaapstoornissen: Slapeloosheid vs. ‘vermeende’ slapeloosheid OSAS Vermeende slaapstoornis: slecht slapen zonder problemen overdag. Slapeloosheid: onbedwingbare neiging overdag in slaap te vallen. OSAS Narcolepsie Restless legs & nachtelijke beenkrampen Vertraagde slaapfase-syndroom Jetlag en nachtdiensten Bijwerking medicatie Slaapstoornissen:

Diagnostiek: Door de huisarts: Door POHGGZ: Somatiek uitsluiten, medicatie, reflux, pijn, alcohol Comorbiditeit (depressie, angst, life-event, psychosoc.probl.) Vermeende slaapstoornis => uitleg Door POHGGZ: Slaapanamnese & psycho-educatie: Hoe uitgebreid doe je dat? Slaapdagboek? Of verwijs je naar bv Thuisarts.nl, E-Health, Psychowijzer? Diagnostiek:

Slaapdagboek Gedurende 2 weken. Slapen, dag en nacht, ook slaperigheid rapporteren. Alcohol, koffie, medicatie. Slaapvragenlijst. Slaapdagboek

Behandeling: Behandel zm/zn de oorzaak: Somatische oorzaak: OSAS, restless legs, etc Depressie, angst, overspanning, psychosoc.probl. Restgroep: Goede slaaphygiene (iedereen) (begeleide) zelfhulp, piekerdagboek/piekerstop ‘bedtijdrestrictie’ of ‘stimuluscontrole’ of CGT Behandeling:

Bedtijdrestrictie: Slaapdagboek: Hoelang in bed? Hoe veel slaap? Breng tijd in bed terug tot de geschatte slaaptijd. Ga daarbij láter naar bed en sta ‘normaal’ op. Breid dit geleidelijk per week uit (of krimp in) Probleem: wakker blijven tot je naar bed mag….. Bedtijdrestrictie:

Bedtijdrestrictie:

Stimulus-controle: Het bed is om te slapen, verder nergens voor! Langer dan 15’ wakker => uit bed! Ga iets anders, rustigs doen: Huishoudelijke activiteiten, géén TV-kijken! Liefst iets dat ‘saai’ is . . . Werken? Piekerdagboek? Ga bij slaperig worden weer naar bed . . . Langer dan 15’wakker => etc. Stimulus-controle:

Stimulus-controle:

CGT: Opsporen en behandelen dysfunctionele cognities. Overlap met psycho-educatie Vermeende slapeloosheid er uit filteren Aanpak door/voor POHGGZ CGT:

CGT:

Tegen snurken helpt . . Minder / geen alcohol Niet op rug slapen. Vermageren. Neusobstructie opheffen. Prothese CPAP bij slaapapneu Tegen snurken helpt . .

En nu de praktijk . . . Morgen komt er iemand met slaapproblemen: Wat ga je doen? Wat is kansrijk in je eigen praktijk? => overleg even in tweetallen En nu de praktijk . . .

Meer informatie: www.thuisarts.nl/slaapproblemen www.psychischegezondheid.nl/slaapchallenge www.psychischegezondheid.nl/ontspanningsoefeningen www.educatie.ntr.nl/beterslapen Meer informatie:

Slaapmiddelen: Zoek in HIS op hoeveel gebruikers er zijn. Wat helpt het best om chronisch gebruik te voorkomen? => Niet starten! Wat zijn de nadelen/gevaren van slaapmiddelen? Hoeveel % stopt met chronisch gebruik? Slaapmiddelen:

Minimale interventie: Stopbrief. Consult: diagnose! Gereguleerde dosis reductie. Slaapcursus. Minimale interventie:

Bijwerkingen/Nadelen: Zwakte & vermoeidheid. Kans op vallen! (ouderen…) Suf en slaperig Geheugen stoornissen Vervlakking Tolerantie & abstinentie bij staken. Bijwerkingen/Nadelen: