Algemene Muziekleer Hoofdstuk 8 Uitvoeringspraktijk
Articulatie Onder articulatie verstaan we de manier waarop de tonen elkaar opvolgen, gebonden of gescheiden; de speelmanier. Legato = gebonden Staccato = kort zingen of spelen Portato = breed, maar niet gebonden https://www.youtube.com/watch?v=gJKXMbxNIcQ
Frasering De articulatie bij muzikale zinnen of zinsdelen. De muzikale zinsbouw goed laten uitkomen d.m.v. articulatie. Door de frasering leeft en 'ademt' de muziek Een legatoboog en een fraseringsboog kan men tegelijkertijd gebruiken
Fermate Muziekteken tot onbepaalde verlenging van de duur van een noot of rust. De uitvoerder mag bepalen hoe lang de noot, het akkoord of de rust aangehouden wordt. Dit is meestal langer dan de feitelijk voorgeschreven notenwaarde
Dirty Intonation Blue note Rappen Het opzettelijk iets te hoog of te laag spelen of het vervormen van de toon. Een in de jazz en pop gebruikelijke expressiemogelijkheid Blue note Te laag geïntoneerde toon, meestal de terts Rappen Het spreken van teksten op een ritmische ondergrond https://www.youtube.com/watch?v=-PfdXt5uKd4 https://www.youtube.com/watch?v=h_iAwwTSk9I
Scratchen het ritmisch heen en weer bewegen van een vinylplaat door de dj, waardoor een geluid ontstaat dat klinkt alsof de plaat gekrast (in het Engels scratched) wordt. Slappen Bij het slappen wordt met de duim op de snaren van de basgitaar geslagen Dit geeft een sterk ritmisch, funky effect. https://www.youtube.com/watch?v=8l9FU6nvqps https://www.youtube.com/watch?v=DfXiycoPha4
Pizzicato De term wordt doorgaans gebruikt bij strijkinstrumenten om aan te geven dat de snaren met de vingers moeten worden bespeeld in plaats van met de strijkstok. https://www.youtube.com/watch?v=yu0AuFgvme4
Vibrato (afgeleid van het Italiaanse vibrare: trillen) is een muzikaal effect dat wordt veroorzaakt door het periodiek variëren van de hoogte van een toon Saxofoon: https://www.youtube.com/watch?v=ZxjkdMU4kQo
Scat Vocal Zingen op betekenisloze lettergrepen Ella Fitzgerald : One note Samba (scat singing) 1969 https://www.youtube.com/watch?v=PbL9vr4Q2LU
Versiering Het toevoegen van niet genoteerde tonen en ritmes (triller, voorslag, dubbelslag)
Partituur De gehele notatie van de verschillende partijen van een muziekstuk
Octaveren 8 boven of onder de sleutel Octaveren. Het één of twee octaven hoger of lager spelen van muziek dan er genoteerd staat. 8va (ottava) en 8va (ottava bassa) (Het einde van een ottava passage wordt aangegeven met loco)
Arrangement Cover De verschillen: Andere toonhoogte Herschrijven van een bestaande compositie voor een andere bezetting Cover Bestaande song uitgevoerd in een andere sound De verschillen: Andere toonhoogte Andere stem (man/vrouw) Andere drum ritme (heviger bij Trijntje) Bij Trijntje, minder duidelijk aanwezige piano/synthesizer Bij Wonder is er nog een orkest(je) en een koor aanwezig, bij Trijntje alleen wat blazers en een klein koortje. Bij het origineel (rond 1m29) is er een solo, bij Trijntje mm-mm-mm-t ze alleen een beetje. Het tempo blijft ongeveer gelijk. Ook moet nog rekening gehouden met dat de cover een live-uitvoering is, en dus in een keer goed moet gaan, en dat Stevie het nummer waarschijnlijk wel dertig keer heeft kunnen inspelen. For once in my life Stevie Wonder https://www.youtube.com/watch?v=3oZClso_yUQ Trijntje Oosterhuis https://www.youtube.com/watch?v=VpkSXdHQx2o
Herhaling Notatie Da capo al fine: van het begin tot fine Dal segno al fine: vanaf het segno-teken tot aan fine De herhalingstekens.
Glissando Een glijdend verloop van toonhoogte De Rhapsody in Bluevan George Gershwin begint met een glissando van een klarinet https://www.youtube.com/watch?v=epa5hB5SeHY ABBA's Dancing Queen begint eveneens met een glissando op de piano https://www.youtube.com/watch?v=y62OlGvC-bk
Tutti Allen
A capella Vocale uitvoering zonder begeleiding
Hoofdstuk 8: Uitvoeringspraktijk Luistervaardigheid en voorstellingsvermogen Herkennen en benoemen van: - speeltechnieken en effecten articulatiewijzen uitvoeringswijzen Herkennen en toepassen van versieringen
begrippen die bij dit item van de stofomschrijving horen Articulatie: staccato, portato, legato, Frasering Speeltechnieken en effecten: Aanslaan/tokkelen (gitaar) Aanslaan/raspen/schudden (slaginstrument) Distortion Glissando Pizzicato Roffel Scratchen Slappen (basgitaar) Uitvoeringswijzen: 8 boven of onder de sleutel . A capella. Akoestisch Arrangement Blue note. Call-and-response/ vraag en antwoord Cover Da capo al fine, dal segno. Coda Dirty intonation Elektronische Scat vocal. Fermate. De herhalingstekens. Melismatisch/melisme partituur Slaggitaar en sologitaar (leadgitaar) Stemgebruik: human beatbox, rap en scat vocal Tutti - Solo Unplugged Versiering. Vibrato.