Intercultureel Management en Ondernemen Peter Biesmans Minor IMEO Intercultureel Management en Ondernemen Peter Biesmans Deze slideshow staat op: www.janbollen.nl

Intercultural Awareness

Wie ben ik? Peter Biesmans docent Wiskunde & Statistiek p.w.m.biesmans@saxion.nl Ik ben van 1958 tot 1970 op Curacao opgegroeid en regelmatig terug geweest

Waarom Intercultural Awareness? bewust worden van de Nederlandse cultuur bewust worden van de Curaçaose cultuur bewust worden van de invloed die cultuur heeft op management het boek: Intercultureel Management Susan C. Schneider & Jean-Louis Barsoux

je eigen cultuur herkennen Je kunt een cultuur vergelijken met gigantisch, nauwkeurig ingestelde computers. De software werkt prima, zolang je alle handelingen in de juiste volgorde verricht. En dat doe je automatisch, omdat je dat hebt geleerd van vrienden, ouders, school, media, … De omgeving waarin je opgroeit bepaalt wat je denkt, zegt en doet. Dat verandert als je in een andere cultuur terecht komt, niet beter, niet slechter, anders.

de andere cultuur ontdekken Het is een ui pellen, laagje voor laagje naar de kern: de buitenkant: symbolen dat zijn tastbare zaken zoals kleding, haardracht, gebruiksvoorwerpen, muziekinstrumenten en kunst de tweede laag: helden dat zijn personen met eigenschappen die in de cultuur in hoog aanzien staan. Ze fungeren als gedragsmodellen. bv V. van Gogh de derde laag: rituelen dat zijn collectieve activiteiten die in sociaal opzicht erg belangrijk zijn, groeten, verjaardagen, … de kern: waarden dat zijn de geschreven en ongeschreven regels voor correct en gewenst gedrag, respect voor ouderen, op tijd komen voor een afspraak …

interculturele communicatie WAARDEN zijn het moeilijkst waarneembaar en leiden vaak tot interculturele miscommunicatie in interculturele contacten. En dat is nu net waar het om gaat bij interculturele communicatie: bewustwording van de basiswaarden van je eigen cultuur en herkenning van de basiswaarden van andere culturen

Hoe doe je dat? voor je vertrek je goed informeren over de cultuur contacten maken met de lokale bevolking versla je vooroordelen vraag WAAROM mensen iets doen

cultuurschok Het voelt eerst als vakantie, maar dat ebt weg …. Gevoel van onbehagen, de ‘cultuurschok’. Je bent je vertrouwde omgeving en contacten kwijt. En je hebt je de nieuwe cultuur nog niet voldoende eigen gemaakt. Je voelt je in between cultures …. Je wilt weg … Sta jezelf toe dat je deze negatieve gevoelens hebt. Zorg goed voor jezelf en onderneem leuke dingen! Je raakt gewend aan je nieuw leefomgeving, je begrijpt de mensen en je hebt je draai gevonden.

Intercultural Awareness theory A1 Het theoretische deel van Intercultural Awareness bestaat uit workshops waarin een aantal basisbegrippen van het intercultureel management besproken wordt. De opgedane kennis wordt schriftelijk getoetst met, indien nodig, een herkansing op Curaçao.

Intercultural Awareness theory A1 Intercultureel management Suzan C. Schneider en Jean-louis Barsoux ISBN-10; 90-430-0706-4   Hs 1 De culturele onderstroom Hs 2: Cultuur verkennen Hs 3: Culturele sferen in wisselwerking Hs 4: Cultuur en organisatie Hs 5: Cultuur en strategie Hs 6: Cultuur en HRM Hs 7: De “internationale” manager Hs 8: Het multicultureel team

Intercultural Awareness practice A2 A21 slavenmuseum Kura Hulanda (25%) A22 cultuuranalyse (25%) A23 lokale bevolkings-enquête (25%) A24 cultuurverschillen (25%)

A21 Slavenmuseum Kura Hulanda (individueel) een bezoek aan het museum Kura Hulanda (vraag begeleiding) Maak een verslag van het bezoek aan Kura Hulanda en het gaat vooral om de persoonlijke ervaring die je hebt opgedaan. Een paar vragen om je op weg te helpen. Hoe waren de machtsverhoudingen? Wie waren de actoren? Hoe werd de slavernij uitgevoerd? En geef je eigen mening.

A22 Cultuuranalyse (individueel) Voor de cultuuranalyse (om dieper de cultuur in te duiken’ kies je 2 onderwerpen. Eén kies je uit een lijst van 10 en één cultuuronderwerp (dus niet het mooie weer ….) kies je zelf. In de lijst staat bij elk onderwerp een aantal vragen om je op weg te helpen, maar je moet zelf meer informatie opzoeken. Dit kan literatuur zijn, maar mag ook van internet worden gehaald (betrouwbare bronnen). Vermeld van je gekozen onderwerp de typische aspecten die horen bij de cultuur op Curaçao.

A22 Cultuuranalyse (individueel) enkele onderwerpen van die lijst: muziek kolonialisme 30 mei 1969 landhuizen onderwijs Papiamentu toerisme En ook hier: Wat is JOUW mening?

A23 lokale bevolkings-enquête (groepsopdracht) Je werkt nu in groepen van drie studenten Achterhaal hoe Curaçaoënaars tegen Nederland en Nederlanders aankijken. Stel een enquête op met minimaal 15 vragen. Een tip: Stel geen sturende vragen. Waarom denken de Nederlanders negatief over de Antillianen? Dan ga je er van uit dat ze al negatief denken …….. Leg de enquête aan zes Curaçaoënaars (per student) voor. Niet per email, maar d.m.v. een interview.

A23 lokale bevolkings-enquête (groepsopdracht) In deze analyse betrekken jullie in ieder geval historie met Nederland politiek op Curaçao pers op Curaçao de verhouding Curaçao-Nederland (de status aparte van Curaçao in het koninkrijk)

A23 Lokale bevolkings-enquête (groepsopdracht) Jullie gaan de resultaten verzamelen en rubriceren. Per onderwerp geven jullie een analyse en daarbij kunnen jullie het makkelijkst grafieken maken in Excel met percentages. Aan het eind geef je een persoonlijke conclusie hoe de Curaçaoënaar denkt over de Nederlander.

A24 Culturele verschillen (individueel) In deze opdracht gaat het over cultuurverschillen. Je gaat jouw ervaringen geven met culturele verschillen op Curaçao.   Hier staan 9 cultuurverschillen: Monochroom- polychroom Sterke context – zwakke context Kleine machtsafstand – grote machtsafstand Individualistische cultuur- collectivistische cultuur Mannelijke cultuur – vrouwelijke cultuur Korte termijn focus – lange termijn focus Lage onzekerheid – hoge onzekerheid universalistische cultuur - particularistische cultuur artefacten

A24 Culturele verschillen (individueel) Kies uit de lijst hierboven vijf verschillen en bedenk er zelf een bij die niet in de lijst staat. Dus je kiest 6 verschillen. Geef van de cultuurtermen een duidelijke definitie (die kun je vinden in het boek Intercultureel Management of in de Reader) en beschrijf het verschil tussen Curaçao en Nederland. Schrijf vervolgens een verhandeling over je persoonlijke ervaringen (hoe ben je daar mee omgegaan) met cultuurverschillen.

A24 Culturele verschillen (individueel) Geef verder aan of jij culturele verschillen tussen Curaçao en Nederland als voordeel of nadeel hebt ervaren. Beantwoord aan het eind de volgende vraag: Welke facetten van de Curaçaose cultuur zou je mee terug willen nemen naar Nederland en welke niet?

de Curaçaose cultuur Tamara Nivillac

‘Zwarte’ Piet

truck di pan, marche bieu, snek

Carnaval en Seu

kuminda krioyo (=Caraïbisch creools)

wachten, geduld, veeeeeel geduld …

domino, goud

muziek, tumba

tralies

uniformen

slavernij

Dit kom je ook tegen …..

arm en rijk

rommel

wegen, regen

vervoer Het makkelijkste is de auto, maar OV kan ook!

handig om te weten…

Blue Curaçao, dividivi-boom, leguaan

Cost of living zuivel, groente en fruit: duurder vlees, kip: goedkoper chips: erg duur toilet artikelen: erg duur soms prepaid stroom: Nafl 0,5649 per kWh. (airco kost veel stroom) Nederland: € 0,28 benzine: €0,80 per liter! (februari 2015) water: Nafl 13,7150 (€6,84) per kubieke meter Nederland: €0,90

van goedkoop naar duur: toko’s Mangusa Vreugdenhil Centrum Supermarkt Mahaai Van den Tweel (=Albert Heijn)

armoede op Curaçao ouderen dropouts verslaafden tienermoeders 10% van de eenoudergezinnen is tussen de 13 -19 jaar oud immigranten (Dominicaanse Republiek, Jamaica en Haïti) in achterstandswijken: Seru Fortuna, Wishi, Montaña, Soto, Berg Altena…. 15,6% eenoudergezinnen Armoedegrens Nafl 586,00 ≈ €275,00 (alleenstaand) huishouden 2 volwassenenen en 2 kinderen Nafl 1230,00 ≈€578,00

tips DE MEESTE TIPS KUN JE ZELF BEDENKEN …. Curaçao is geen paradijs en de criminaliteit is er niet meer dan in grote steden in Nederland. Het is alleen een kleine gemeenschap en duidelijker zichtbaar. En veel jongeren groeien op in een ghetto-cultuur.

om te weten … ze zijn minder direct haast is niet populair byside uitdagende kleding, maar preuts meerdere kinderen bij verschillende vrouwen sociale controle erg groot familie is zeer belangrijk! (vooral de moeders) moeders kostwinners (uit tijd slavernij) kurà = vroeger hofje voor de hele familie dushi = schatje = lekker = mooi = … weinig analfabetisme water en elektriciteit duur

ervaringen van eerdere groepen Wij raden aan om in eerste instantie vrij formeel gekleed naar de stageplek te gaan: Maar het kwam bij de vorige groep dikwijls voor dat zij ook wel ‘iets’ informeler naar het werk mochten komen. Antilianen zien qua werkkleding vooral graag (deels) bedekte armen, nette schoenen en een nette broek/rok. Naar school moeten jullie (zodra de lessen voor de overige scholieren starten) gepast gekleed komen: dus geen slippers, geen hempjes, geen korte broeken!

Stageplekken zijn bijna allemaal bij kleine organisaties: er wordt van je verwacht dat ‘alles’ aanpakt, ook de klussen die misschien ‘onder je niveau’ zijn… Dat doen zij zelf ook allemaal en verwachten ze dus ook van jou! De meeste mensen werken misschien op een lager tempo, maar dat betekent niet dat ze onverschillig zijn: Jullie stagebegeleiders hebben hoge verwachtingen van jullie, van jullie kwaliteiten. Probeer vooral in het begin niet overal meteen commentaar op te leveren: “In Nederland doen we dat heel anders…” Leer enkele woorden papiamentu; dat wordt zeer gewaardeerd!

Je bent NIET in Nederland. zeer belangrijk Je bent NIET in Nederland.

Kids for Coral

Cleanup Klein Curaçao Wij organiseren een grote clean-up op Klein Curaçao. En hebben voor die dag vrijwilligers nodig. Misschien vinden ze dit Leuk? Het is wel een aantal uren hard werken in de volle zon. Maar er is ook ontspanning bij en ze zijn gratis op Klein Curaçao!

Seaturtle Conservation Curaçao

Zorg goed voor jezelf!