Ernstig Depressief ? Hogeschool Windesheim CALO, NV-PMT, 1999 I. Otten en L.Luijerink Ga er niet bij zitten

Samenvattingsdia §Richtlijnen voor PMT behandeling voor ernstig depressie op een PAAZ

Richtlijnen voor PMT behandeling voor ernstig depressie op een PAAZ

procesbeschrijving Stemming stoornissen DSM-IV Éénmalige depressieve episode Bipolaire stoornissen Dysthyme stoornissen Aanvulling Geagiteerde vorm Passieve vorm Categorisering ernstig Categorisering matig Categorisering licht PMT richt- lijnen

procesbeschrijving Stemming stoornissen DSM-IV Éénmalige depressieve episode Bipolaire stoornissen Dysthyme stoornissen Aanvulling Geagiteerde vorm Passieve vorm Categorisering ernstig Categorisering matig Categorisering licht PMT richt- lijnen

procesbeschrijving Stemming stoornissen DSM-IV Éénmalige depressieve episode Bipolaire stoornissen Dysthyme stoornissen Aanvulling Geagiteerde vorm Passieve vorm Categorisering ernstig Categorisering matig Categorisering licht PMT richt- lijnen

procesbeschrijving Stemming stoornissen DSM-IV Éénmalige depressieve episode Bipolaire stoornissen Dysthyme stoornissen Aanvulling Geagiteerde vorm Passieve vormCategorisering ernstig Categorisering matig Categorisering licht PMT richt- lijnen

procesbeschrijving Stemming stoornissen DSM-IV Éénmalige depressieve episode Bipolaire stoornissen Dysthyme stoornissen Aanvulling Geagiteerde vorm Passieve vorm Categorisering ernstig Categorisering matig Categorisering licht PMT richt- lijnen

Waarom dit onderwerp? §Onze werkplekken op de PAAZ §Deelname NV-PMT modulegroep stemmingstoornissen

Vraagstelling Welke mogelijkheden heb je als psychomotorisch therapeut op het moment dat er sprake is van gebrek aan hoop en energie. Welke interventies, strategieën en attitude kun je als therapeut het best in deze situatie aanwenden

Theorieën/ visies op een éénmalige depressie

Theorieën §Hoofdstromingen; §theorieën met oorsprong uit een of meer hoofdstromingen en relevantie m.b.t. de psychomotorische therapie.

Theorieën (hoofdstromingen) §Psychoanalytische benadering; §Biologische benadering; §gedrags-cognitieve benadering (operante, cognitieve en interactionele model);

Theorieën (relevantie PMT) §Integratieve bewegingstherapie; §bio-energetica; §Pesso Psychomotor Therapie; §Runningtherapie;

Brug tussen theorie en praktijk Probleem: hoe kunnen we de door ons genoemde theorieën integreren in één model ?

Het Dorts strategisch model

Discussie Het Dortse model wordt normaal gesproken gebruikt voor patiënten. Is het geoorloofd het model te gebruiken voor patiënten groepen?

Werkhypothesen

Werkhypothesen Niveau 1: Sociale aspecten Patiënt is depressief door maatschappelijke problemen of uitzichtloosheid. Sociale vaardigheden en/ of sociale interactie zijn verminderd waardoor een sociaal isolement bestaat

Werkhypothesen Niveau 2: gezinssysteem aspecten problemen en pathologische interactie in de thuissituatie hebben geleid tot een destructieve manier van problemen hanteren en oplossen (handhavingstrategie), deze veroorzaken en/ of houden depressie in stand

Werkhypothesen Niveau 3: gedragsmatige en cognitieve aspecten Depressie wordt veroorzaakt door depressogene schemata, structurele ‘denkfouten’ en het toeschrijven van tegenslagen aan interne, globale en stabiele oorzaken (= negatieve attributie)

Werkhypothesen Niveau 4: psychodynamische aspecten Depressie wordt veroorzaakt door het afweren van rouw om het verlies van een liefdesobject of verlies van eigenwaarde door een ernstige krenking. Doordat geen normale rouw plaatsvindt ontstaat een langdurig intrapsychisch conflict die gepaard gaat met naar binnen gekeerde woede, spierspanning en energieblokkade resulterend in een depressie

Werkhypothesen Niveau 5: Ontwikkelings aspecten/ persoonlijkheid aspecten Persoonlijkheidsstoornissen en met name borderline, narcistische, ontwijkende en afhankelijke persoonlijkheidstoornissen, vormen een verhoogde kwetsbaarheid voor het instant houden van een depressie

Werkhypothesen Niveau 6: Biologische aspecten Depressie wordt veroorzaakt door disregulatie van bio-fysiologische processen, met name neurotransmitters in de hersenen. Gebrek aan lichamelijke activiteiten beïnvloed de depressie negatief. Er ontstaat een vicieuze cirkel; conditieverlies- daling neurotransmitters- depressie vermeerdering- inactiviteit- conditieverlies- enz.

Profielschets § Waarom categorieën; § Komen tot categorieën die bruikbaar zijn voor de PMT, uitgaande van de DSM IV; §categorieën omzetten naar patiëntenschetsen gebaseerd op een aantal items.

procesbeschrijving Stemming stoornissen DSM-IV Éénmalige depressieve episode Bipolaire stoornissen Dysthyme stoornissen Aanvulling Geagiteerde vorm Passieve vorm Categorisering ernstig Categorisering matig Categorisering licht PMT richt- lijnen

Items voor profielschetsen § Expressie van emoties; § Sociale interactie; § Beleving/ ervaring van de patiën’t; § Houdingsbeeld; § Bewegingsbeeld.

Profielschets ‘ernstig’ §Weinig tot geen expressie van emoties; §indien expressie getoond wordt, is dit de ervaren somberheid; §expressie of ervaring van onderliggende emoties ontbreekt; §hoge mate van passiviteit, deze is slechts met veel moeite en stimulatie van de ander te doorbreken; §energieniveau is laag; §weinig tot geen interactie met anderen (zowel verbaal als non-verbaal); §interactie waar mogelijk vermeden; §positieve toekomstverwachtingen niet of nauwelijks aanwezig; §lage zelfwaardering; §weinig tot geen hoop op verbetering;

Profielschets ‘ernstig’ §Houdingsbeeld; naar binnen gericht, hoofd en schouders hangen naar voren, rug gekromd, knieën aan elkaar gedrukt of over elkaar geslagen, voeten weinig/ instabiel contact, ogen naar beneden; §Bewegingsbeeld; nagenoeg geen initiatief tot bewegen, bewegingen zijn sterk verminderd, vertraagd, weinig krachtig tot slap, motoriek gericht op interactie nauwelijks of niet waarneembaar, ademhaling oppervlakkig, weinig zichtbaar, tempo van ademhalen vertraagd, geen spontane motoriek, spraak is vertraagd, monotoom en zacht

Praktijk §Formuleren van doelstellingen m.b.t. Dorts Strategisch Model; §Komen tot twee blokken; §Komen tot hoofdrationale.

Behandeldoelen §Patiënt kan met de therapeut komen tot een therapeutisch contact (niveau 1); §Patiënt doet positieve lichaams- en bewegingservaringen op (niveau 3); §Patiënt exploreert irrationele cognities en gedachten (niveau 3); §Patiënt kan onderliggende emoties als woede, verdriet of angst herkennen (niveau 4); §Patiënt wordt zich bewust van spierspanning (niveau 4); §Patiënt is bereid tot lichamelijke activiteit (niveau 6); §Algehele conditie c.q. energieniveau van patiënt is gestegen (niveau 6).

Algemene richtlijnen §Individuele start; §zo snel als mogelijk in een groep §Observatie;

Hoofdrationale §Verkooppraatje; §afhankelijk van de beleving van de patiënt;

Hoofdrationale §De depressie wordt in stand gehouden door een vermindering van activiteiten. Bewegingsactiviteiten kunnen bijdragen aan een verhoging van het energieniveau, daarnaast kunnen ze de sociale interactie bevorderen en de patiënt aanzetten tot expressie van emoties, ons inziens een positief effect hebbend op de depressie

Blok 1 §Stimuleren / activeren; §contact; §zicht op beleving patiënt; §komen tot werkrationale;

Blok 1:Attitude §Uitnodigend en hoop gevend; §geen zelfonthulling t.a.v. negatieve gevoelens t.o.v. de patiënt; §positief bekrachtigen van gezond gedrag en ondernomen stappen; §steunend; §progressie herleiden als gevolg van eigen handelen.

Blok 1: Activiteiten §Aansluiten bij de patiënt; §bij voorkeur actief; §grote kans van slagen; §naar boven gericht; §voorkeur voor samen; §enige mate van rekening houden met de ander.

Blok 2 §Zo snel als mogelijk in de groep; §groep qua motorisch niveau enigszins aansluiten; §gebruik maken van de voordelen van het functioneren in een groep; §oog krijgen voor de ander; §veiligheid; §waken voor uitzonderingspositie.

Blok 2: interventies

Blok 2: activiteiten

Discussie In hoeverre mag je als PMTer uit verschillende stromingen en visies putten en hiermee werken, ondanks dat je hiervoor niet een specifieke opleiding gevolgd hebt?