Reflectie reflecteren is een vorm van oriëntering achteraf, dat wil zeggen, nadat een handeling (of reeks van handelingen) voltrokken is, bezint de handelende persoon zich op die handeling(en) en de resultaten daarvan, om daardoor in het vervolg beter beslagen ten ijs te komen
reflectie Het is een manier om ervaringen te begrijpen en te analyseren en er betekenis aan te geven. Reflectie is het proces waarbij informatie wordt omgezet in betekenis. Reflecteren betekent dat je jezelf een spiegel voorhoudt om zo stil te staan bij hoe je bijvoorbeeld werkt, welke keuzes je daarbinnen maakt, welke vaardigheden je inzet en hoe dat voelt.
Wanneer Omdat iemand dat vraagt Vanuit jezelf, bewust of onbewust
Nieuwe praktijkervaring Praktijkervaring opdoen Terugblikken op de praktijk en concretiseren Analyseren = inzicht krijgen, samenhang zoeken Vooruit blikken Alternatieven formuleren praktijksituatie Reflectieve situatie
Schema Fase 1: handelen (=fase 5 vorige cyclus) Wat wilde ik bereiken? Waar wilde ik op letten? Wat wilde ik uitproberen? Fase 2: Terugblikken op het handelen Wat gebeurde er concreet? Leerlingenperspectief Wat wilde ik? Wat deed ik? Wat dacht ik? Wat voelde ik?
Schema Fase 3: Bewust worden van essentiële aspecten Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen? Wat is daarbij de invloed van de context/de school als geheel? Wat betekent dit nu voor mij? Wat is dus het probleem (of de positieve ontdekking)? Fase 4: Formuleren van handelingsalternatieven Welke alternatieven zie ik? Welke voor- en nadelen hebben die? Wat neem ik mee nu voor de volgende keer?
Te vermijden valkuilen Voor elk van de reflectiefasen zijn naast de vermelde vragen specifieke begeleidingsvaardigheden aangewezen waarbij fouten moeten vermeden worden. Valkuilen in verband met de vorm van reflectie bij het doorlopen van de cyclus Bij het doorlopen van de cyclus kan de lesgever de fout maken om bepaalde fasen te minimaliseren of gewoon helemaal over te slaan.
Te vermijden valkuilen Valkuilen in verband met verschillende meningen tussen reflectiepartners De leraar kan een meningsverschil tussen de reflectiepartners (begeleider en mentor) niet plaatsen en misbruikt dit om het eigen optreden te rechtvaardigen.
Te vermijden valkuilen Valkuilen in verband met algemene basishoudingen die van belang zijn bij reflectie Bij het reflectiegesprek kan de leraar de fout maken door op de opmerkingen van de mentor defensief te reageren. Anders gezegd de persoon in kwestie is niet ontvankelijk genoeg om andermans inbreng constructief te beluisteren.
Te vermijden valkuilen Een bekende valkuil is dat de reflectie oppervlakkig blijft. Dat komt vaak omdat de persoonlijke kant van de reflecteerder onvoldoende bij de reflectie betrokken wordt. De reflectie blijft dan 'buitenkantelijk'.
links http://www.score.hva.nl/s_reflectieopdracht.html http://www.carrieretijger.nl/functioneren/ontwikkelen/jezelf-ontwikkelen/reflectie
opdracht Lever om 12:15 uur op vrijdag 21 september één voorbeeld reflectieverslag in van een haldag. Besteed niet te veel tijd aan het uiterlijk, maar meer aan de inhoud.