De nieuwe wet affectieschade

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
“IK KRIJG HET NIET UIT MIJN HOOFD”
Advertisements

De Vrouw Toen God De Vrouw schiep was hij op de zesde dag nog laat aan het werk. Een engel kwam langs en zei: “Waarom duurt het maken van deze zo lang?”
Een vrouw te zijn.
presentatie NPV 10 oktober 2012
De Vrouw Toen God de vrouw schiep was hij nog laat bezig op de 6e dag.
Godsdienst 1.
Dialoogdag Ouderswerking Vlaams-Brabant
Jongeren met visuele beperking: persoonlijk netwerk en welbevinden
Risico’s en gevaren van techniek
Waarde-volle zorg LPZ, 11 oktober Opbouw Voorstellen Ontwikkelingen Ander perspectief In gesprek 2.
NIS-bijeenkomst 13 september 2012
Herstellen & Versterken van Gezond Functioneren
Tips voor een vlotte start!
Ouderen en relaties, hechten en onthechten
Rouw bij de patiënt & Rouw bij de dokter
Bopz Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen
Een haperend geheugen.
MENSELIJKE ONTWIKKELING OUDER-KIND RELATIE 0 – 3 JAAR
Conflicten! Lastig of een kans op ontwikkeling?
Aan de slag met de BETERapp
Gezondheid, basis voor jouw toekomst!
Mindfulness.
Hoofdstuk 19 (9) AOW, ANW, AKW SJM. Wetten  Volksverzekeringen  Richten zich op ALLE INGEZETENEN  Legale verblijfsstatus Opzoek opdracht KG: Waar in.
Psychosociale begeleiding bij kanker
tussen kwetsbaarheid en kracht
Rauw en troosten.
5 belangrijke punten EHBO
Nestkleven in Hotel Mama: Wanneer ouders en bijna-volwassen kinderen samen onder één dak leven ‘Zoals het klokje thuis tikt’ Studiedag 13 mei 2016 Evie.
1 ) PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING IN DE PRAKTIJK Holistische mensvisie.
Wat vinden jongeren belangrijk? Cliëntenraad GGZ Kinderen en Jeugd.
Slimme baasjes hebben een hondenverzekering! Alleen een mens zonder hart kan weerstaan aan een paar grote trouwe hondenogen. Als we in al onze kwetsbaarheid.
VAN HRM NAAR PERSONEELSZORG 7 JUNI 2016SECTORDAG FNV OVERHEID.
Open communicatie na ernstige klachten of calamiteiten
Dienstverlening aan de burger HOE ERVAREN BURGERS MET EEN CHRONISCHE AANDOENING DE OVERHEIDSDIENSTVERLENING?
In raden of commissies van een kerkelijke gemeente, als er conflicten dreigen.
MODULE 3 GESPREKSTECHNIEKEN. INHOUD 1.Soorten open vragen en het belang er van 2.Tips bij het voeren van gesprekken 3.Regels van feedback 4.Valkuilen.
Koffieochtend 3 november 2016 REGELS EN GRENZEN IN DE OPVOEDING
Uitleg bij de vragenlijst Veiligheidsbeleving
Huishoudelijke ondersteuning bij de cliënt met dementie.
POP poli Traumatische partus
Nederlanders en de decentralisaties in het sociale domein
Taal- en Interactievaardigheden in de Kinderopvang
De NOODZAAK van een PARADIGMASHIFT
Het opstellen van wilsverklaringen
Opbrengst Themadiner 6 oktober 2016
LECTORAAT END OF LIFE CARE
Beleving tijdens het sterven
Verlies & Rouw September les 3 Mirjam Enderle.
Trauma sensitief lesgeven
Start Aandacht voor levensvragen en liefdevolle zorg in uw organisatie
Nee Zeggen!.
Jongeren en seks Plaatje.
Eerste Hulp Bij Schade 112contra.nl.
Verhage, H. (2005). Coachend opvoeden. Soest: Uitgeverij Nelissen.
Duurzame inzetbaarheid
Spreken en gesprekken 4.1 en 4.2 Formuleren en stijl 3.3
Samenwerking bij de afwikkeling van letselschade na een medisch incident Just trust! mr Annemiek van Reenen-ten Kate, re.
RÜYA Bijeenkomst 1 Meiden.
Duurzame inzetbaarheid
Goed uit elkaar Gemeente Haaksbergen ( naar voorbeeld van Gemeente Hengelo) 11 april 2018 Karin Dijkman.
Symposium ‘De wet affectieschade’
Arbocatalogus 13 januari 2019.
voor naasten en nabestaanden
Online-moraalpolitie
Gewoon pubergedrag? Over Relaties
Congres ‘Nare jeugdervaringen’
Het vragenuurtje Symposium Provinciale Raad Orde der Artsen te Antwerpen
Herstellend handelen – hergo introductie
Groeihormoon-stoornis..
Transcript van de presentatie:

De nieuwe wet affectieschade

De nieuwe wet affectieschade Welkomstwoord Voorzitter branchebestuur Personenschade Maarten van der Linden

De nieuwe wet affectieschade Dagvoorzitter Huib Lebbing

De nieuwe wet affectieschade Presentatie Annette Gerritsen “Rouwverwerking in relatie tot de wet affectieschade”

rouwverwerking in relatie tot de wet affectieschade Annette Gerritsen Registerpsycholoog NIP / Arbeid en Gezondheid Letselschadepsycholoog Seminar NIVRE 2 oktober 2018

Vragen! Is geld helpend bij rouw(verwerking)? Op welk moment brengen we geld ter sprake? En op welke wijze doen we dat?

Oss…donderdagochtend, 20 september 2018 even voor half 9… Een begeleidster met vijf kinderen in een elektrische bakfiets nadert een bewaakte spoorovergang… De bakfiets rijdt door de spoorboom heen…en wordt gegrepen door een trein… Vier kinderen (4,4,6 en 8 jaar) komen om het leven, een 11-jarig meisje en de 32-jarige begeleidster raken zwaargewond… De burgemeester van Oss spreekt van ‘een zwarte dag met onbeschrijflijk leed’… Bron: ANP

Doel: € 60.000 Donderdagavond 20-9-2018: Nick Nietveld (vader van een dochter van 3 jaar) opent een doneeractie… Doel: € 60.000 “Dit geld helpt bij een mooi afscheid/uitvaart of waar nodig de aanpassingen in/om het huis van de overlevenden, of andere benodigdheden om verder te kunnen gaan in hun leven. … Ik ken deze mensen niet, maar op het moment dat ik dit hoorde voelde ik mij net zoals vele onder ons erg geschokt.” Zaterdagochtend 22-9-2018 8.397 donaties € 126.920,00 Zaterdagavond 22-9-2018 11.528 donaties € 176.227,00 Maandagochtend 24-9-2018 14.792 donaties € 226.890,00 Dinsdagochtend 25-9-2018 15.265 donaties € 238.017,00 Woensdagmiddag 26-9-2018 15.925 donaties € 255.527,00

“Het doet precies zoveel pijn als het waard is” (Julian Barnes in zijn boek Hoogteverschillen) Top 3 donaties Anoniem € 1.600,00 Zo oneerlijk... heel veel sterkte 16 uur geleden   € 1.500,00 Als vader van 6 staat mijn hart stil. Sterkte..... 20 uur geleden € 1.000,00 Heel veel sterkte! 23 uur geleden

Wat ‘zegt’ dit geld? ‘We leven mee’: duizenden mensen laten merken dat zij er ‘zijn’ voor de slachtoffers, de naasten en nabestaanden ‘We erkennen’: dit is echt heel erg! ‘We ontzorgen’: geen zorgen over geld bij het regelen van wat geregeld moet worden

Behoefte aan vergoeding Meerderheid heeft behoefte aan vergoeding van affectieschade en verwacht een positieve bijdrage aan de verwerking Nog belangrijker: Soepele afwikkeling van de financiële schade De verantwoordelijke partij erkent zijn fout Excuses en medeleven van de dader Aanbevelingen: Zorgvuldige communicatie, persoonlijke toonzetting Symbolisch karakter Binnen een specifieke periode Los van eventuele afwikkeling van financiële schade SLACHTOFFERS EN AANSPRAKELIJKHEID Een onderzoek naar behoeften, verwachtingen en ervaringen van slachtoffers en hun naasten met betrekking tot het civiele aansprakelijkheidsrecht DEEL II: AFFECTIESCHADE, Prof. dr. mr. A.J. Akkermans Mr. L. Hulst, M.Sc. Dr. L. Claassen Drs. A. ten Boom Dr. N.A. Elbers Mr. dr. K.A.P.C. van Wees Dr. D.J. Bruinvels

Verlies = de bewustwording dat een aspect in je leven dat betekenisvol of zinvol was, ten einde is, weg, kwijt, vertrokken, dood, afgelopen, voorbij… Ernstig en blijvend letsel Overlijden Elke dag confrontatie Continue rouw Blijven anticiperen Bijsturen Onzekerheid Levend Verlies Definitief Afscheid Kader Rituelen Levende herinnering Rouw = iemands unieke en persoonlijke antwoord op een verlies

Mensvisie bij rouw Ieder mens is uniek heeft een naam en een persoonlijke mate van veerkracht

Kijken naar iemand die rouwt… …als naar een gezond, uniek, veerkrachtig mens, die in staat is om in zijn of haar eigen tempo betekenis te geven aan zijn of haar verlieservaring. Rouwbegeleiding of behandeling slechts nodig voor 10 – 15% van mensen die rouwen. We spreken dan van gecompliceerde rouw.

Eigen verlieservaringen metafoor van de vaas U bent zo geschokt, dat u de scherven laat liggen waar ze liggen en er alleen maar naar kunt kijken. U haalt stoffer en blik, veegt de stukken op, doet ze in een doos om ze te bewaren. U haalt stoffer en blik, veegt de stukken op en gooit ze in de vuilnisbak. Met liefde en aandacht lijmt u de stukken aan elkaar tot de vaas weer ‘heel’ is. Met liefde en aandacht maakt u een mozaïek van de stukken en hangt het op in de kamer.

Het ene verdriet werpt geen licht op het andere… Geen verliesconcurrentie Geen rouwconcurrentie

Marc Op 14 juli 2016 is Marc (58 jaar) betrokken bij een verkeersongeval. Op zijn racefiets is hij onderweg van zijn werk naar huis als hij met 35 km/u een tegemoetkomende fietser raakt, die in de bocht op de verkeerde weghelft terecht is gekomen. Marc valt en raakt met zijn hoofd een stoeprand. Ondanks zijn helm heeft hij een forse hoofdwond en wordt buiten bewustzijn naar het ziekenhuis overgebracht. Daar blijkt dat er sprake is van een schedelbasisfractuur. Als Marc weer bijkomt, heeft hij moeite met praten en is er sprake van uitval in zijn rechterarm en –been. Na 4 weken in het ziekenhuis en 4 maanden revalidatie waarbij het fysieke herstel wonderbaarlijk snel gaat, maar het mentale herstel sterk achterblijft, mag Marc naar huis. Hij krijgt de diagnose NAH mee, maar ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Marc is getrouwd met Anna. Voor het ongeluk runde Marc met zijn tweelingzus Paulien een succesvol bedrijf dat evenementen organiseert. Vol enthousiasme wil hij het werk weer oppakken, maar na 3 maanden blijkt dat hij eigenlijk niet meer kan werken, hij vergeet afspraken, heeft moeite met het voeren van telefoongesprekken en is niet in staat om te ordenen.

Anna Anna (45 jaar) is een actieve vrouw, zij werkt fulltime bij een accountantskantoor waar zij leiding geeft aan zes medewerkers. Ze is sterk in organiseren en regelen. In de dagen na het ongeluk informeert ze de familie en vriendenkring, initieert een Whats-app groep, waarop ze regelmatig nieuwe ontwikkelingen doorgeeft. Hiermee voorkomt ze dat ze overspoeld wordt met telefoontjes. Verder regelt ze op het werk dat iemand taken van haar kan overnemen, zodat ze zo veel mogelijk bij Marc kan zijn. Ze onderhoudt de contacten met artsen en andere specialisten en zorgt ervoor dat thuis alles blijft lopen zoals altijd. (de schoorsteenveger, de belastingaangifte, de verwarmingsmonteur, de tuinman…en o ja, het wordt herfst en er moet hout gehaald worden voor de open haard) Na een jaar merkt Anna dat ze doodmoe is van het regelen. Er zijn elke dag wel dingen die ze ‘recht’ moet zetten, want Marc is nu thuis en regelt op zijn eigen manier het huishouden. Maar waar ze nog meer last van heeft, is dat de man met wie ze getrouwd is, niet meer dezelfde is. Er is geen gelijkwaardigheid meer en dat maakt haar erg verdrietig.

Paulien Paulien heeft een hechte band met haar broer Marc. Met elkaar hebben ze een mooi bedrijf opgezet en werken intensief samen. Ook toen Marc met Anna trouwde, kwam daar geen verandering in. Paulien en Anna kunnen goed met elkaar opschieten. Voor Paulien is het ongeluk een grote schok en ze leeft enorm mee. Tegelijk voelt ze een grote verantwoordelijkheid voor het bedrijf. Als Marc na zijn revalidatie weer wil beginnen met werken, heeft zij al snel door dat het heel lastig voor hem is. Door zijn toedoen raken ze een aantal klanten kwijt en Paulien raakt steeds meer gefrustreerd door het chaotische gedrag van Marc. Ze wil niet nog meer schade lijden. Na een paar maanden voeren ze een moeilijk, maar eerlijk gesprek met elkaar. Ze besluiten samen dat Marc zal stoppen met werken in hun bedrijf en dat Paulien op zoek gaat naar iemand die hem kan vervangen.

WAT verliezen mensen bij letselschade Zichtbaar Onzichtbaar Gezondheid Bewegingsvrijheid Hobby’s Werk Inkomen Sociale contacten Partner Privacy Autonomie Vertrouwen Bestaanszekerheid Macht Veiligheid Hoop Moed Zingeving

WELKE soorten verliezen zijn er? De aard van het verlies bij letselschade is: Onverwacht / schok Permanent bij b.v. NAH of amputatie Gelegen in de toekomst Ten dele zichtbaar Ten dele vervangbaar Reactief, eigen aandeel nihil Primair vaak gevolgd door secundair Definitief bij overlijden

Copingstrategieën Coping is de manier waarop mensen een verlieservaring en de impact ervan onder controle krijgen, kunnen verdragen, de pijnlijke symptomen en klachten kunnen reduceren om zich zo aan te passen aan de nieuwe situatie. (Stroebe en Schut) Voorbeelden van coping (UCL): Actief aanpakken van problemen Afleiding zoeken Vermijden Sociale steun zoeken Passief zijn Emotionele expressie Geruststellende en troostende gedachten creëren

Het Duale Procesmodel gezonde rouw Stroebe & Schut (2001) Gericht op het verlies Gericht op het ‘nieuwe’ leven

Risicofactoren complexe rouw Gebeurtenis buiten de gewone menselijke ervaring Eigen (onveilige) hechting in vroege jeugd Coping in de vorm van negatieve cognities en vermijden Onverwacht verlies Traumatiserende omstandigheden (gevaar, doodsangst) Overweldigend (veel indrukken) Niet weten wat er precies gebeurd is

Rouw en trauma bij letselschade Complexe rouw (persisterende complexe rouwgerelateerde stoornis, DSM V) Goede diagnose van belang (overlap met depressie en PTSS) Behandeling complexe rouw wezenlijk anders Niet te vroeg behandelen Eerst eigen veerkracht het werk laten doen Richtlijn minstens 6 maanden wachten (watchful waiting) Wel zo snel mogelijk: praktische hulp en stimuleren sociale steun

In gesprek met rouwenden Erkenning; elk verlies is uniek en rouw is persoonlijk Naam noemen Betekenis verlies Vragen om ruimte voor eigen inbreng Check of informatie is binnengekomen Herhaal informatie en/of geef die schriftelijk Cliënten eigen antwoord op het verlies laten vinden Zelfreflectie; eigen verliezen vs verliezen van cliënten

Wanneer brengen we geld ter sprake? Eerste woorden/zinnen in het gesprek vaak bepalend Van verschijningsvorm naar essentie Vraag achter de vraag Behoefte cliënt volgen Aansluiten bij dat wat speelt

Hoe dan? Wel doen Niet doen Vertrouwensrelatie Open en eerlijk “Hoe gaat het nu?” Aangrijpingspunten benutten (‘kan ik hier blijven wonen’) Expliciet vragen om ruimte voor moeilijke onderwerpen Vergelijken met verlies van anderen Oordelen of waarde toekennen aan verlies Suggesties doen voor besteding van vergoeding Rouw (te snel) herleiden tot een stoornis

Manier van aanbieden Aandacht voor het verhaal Alert op aangrijpingszinnen of -woorden Meebewegen in het tempo van de cliënt Tijd geven, maar ook op tijd faciliteren Rituelen Benadrukken symbolische waarde van de vergoeding

Relevante websites www.rouwhulp.nl voor kinderen en jongeren in rouw www.steunbijverlies.nl over praktische steun en alles wat geregeld moet worden https://www.in-de-wolken.nl/ boeken en materialen voor bij verliessituaties

Pauze

De nieuwe wet affectieschade Presentatie Siewert Lindenbergh “Het recht op vergoeding van affectieschade”

Het recht op vergoeding van affectieschade www.professorlindenbergh.nl

Wat gaat de wet ons brengen? Eén van de meest uitgebreide en royale stelsels in Europa: bij overlijden en bij ernstig en blijvend letsel Eigen recht naasten/nabestaanden, maar wel afgeleide vordering Bij overlijden en ernstig en blijvend letsel Kring gerechtigden: opsomming met opening Omvang van de bedragen in besluit vastgelegd Verhouding tot ‘shockschade’ ‘Anti-cumulatie’ Overgangsrecht

Eigen ‘standing’ Smartengeld voor naasten en nabestaanden uitdrukkelijk opgenomen in art. 6:107 en 108 Het grootst denkbare immateriele verlies werd niet erkend, en gaf dus geen juridische standing Vb. verlies van een kind waarbij de begrafeniskosten verzekerd zijn Zuiver emotioneel belang was onvoldoende (Jeffrey); nu financieel belang Meestal: meeliften in dossier primaire slachtoffer/overlijdensschade, maar wellicht wel bijzondere behandeling Maar: nu dus ook (veel) groter financieel belang in bijv. medische aansprakelijkheids- en beroepsziektezaken

Maar wel afgeleide vordering Plaatsing in 6:107 en 6:108 (schade van derden) Bouwt voort op aansprakelijkheid jegens primair gekwetste of overledene Dus aangesprokene kan ‘hetzelfde verweer’ voeren (lid 6) Vb. proportionele aansprakelijkheid of eigen schuld Hetzelfde verweer: dus eigenschuldaandeel primair gekwetste beslissend voor vordering naasten/nabestaanden ongemotoriseerde < 14 jaar: 100% behoudens opzet en roekeloosheid ongemotoriseerde > 13 jaar: ten minste 50% behoudens opzet of daaraan grenzende roekeloosheid

Intermezzo: first partyverzekeringen en goed werkgeverschap SVI: ook dekking schade van derden? Zie de polis. ‘volgens het schadevergoedingsrecht’/’geen schade van derden’ 7:611 (goed werkgeverschap): wkg moet voorzien in behoorlijke verzekering voor schade die wkn in verkeer oploopt Hoge Raad: dekking afhankelijk van ‘heersende maatschappelijke opvattingen omtrent de vraag voor welke schade (zowel naar aard als naar omvang) een behoorlijke verzekering dekking dient te verlenen’ Ook smartengeld? Ook immateriele schade naasten/nabestaanden? Wat biedt de Wegampolis? Maar: de Hoge Raad beslist…

Overlijden ernstig en blijvend letsel ‘Ruime variant’: overlijden en ernstig en blijvend letsel Ernstig letsel = zeer ernstig letsel Toelichting: 70% f.i. (denk aan: hoge dwarslaesie, ernstig traumatisch hersenletsel, algehele blindheid) Ook: ratio: andere zeer ernstige letsels die blijvende invloed hebben op de relatie Denk aan: ernstige karakter- en gedragsveranderingen, verlies vermogen tot spreken, ernstige aantasting van geheugenfunctie, ernstige verstoring mogelijkheid tot lichamelijk contact (ernstige brandwonden/littekens) Ook: zeer ernstig en blijvend medisch objectiveerbaar psychisch letsel 6:107 lid 3 (AMvB) nog niet gebruikt; rechter aan zet Puzzeltjes: cumulatie van letsels; eigen schuld aan ernst

Kring gerechtigden: gekozen model Zelfde kring bij letsel en overlijden Bepaalde gerechtigden (partners, ouders, kinderen, duurzame zorgrelaties) in wet omschreven ‘Hardheidsclausule’: personen met een vergelijkbare affectieve relatie, maar: ‘niet lichtvaardig toepassen’ Derogerende werking redelijkheid en billijkheid: bij onaanvaardbare gevolgen van toepassing. Vb. ‘met Noorderzon vertrokken’, maar: ‘People grieve for bad husbands as well as for good.’ Durf en volwassenheid: ‘confectie’ en ‘maatwerk’

Partners Formeel: gehuwd/geregistreerd Materieel: ‘levensgezel’: duurzame gemeenschappelijke huishouding Geen vaste termijn, maar aan de hand van aard van de relatie moet worden vastgesteld of impact duurzaam karakter heeft ‘LAT’ niet, maar mogelijk (lang en hecht) onder hardheidsclausule

Kring gerechtigden: ‘ouders’ en ‘kinderen’ Ouder = ‘degene die ten tijde van de gebeurtenis de ouder van de gekwetste is’ Uit of binnen huwelijk of geregistreerd partnerschap geboren kind (1:198 lid 1, a & b; 1:199 lid 1, a & b) Erkenning, adoptie, gerechtelijke vaststelling ouderschap (1:198 lid 1 onder c, d & e; 1:199 lid 1 onder c, d & e) ‘Ten tijde van de gebeurtenis’? erkenning, adoptie ongeboren vrucht?

Schade aan de ongeboren vrucht? 1:2: Kind waarvan de vrouw zwanger is wordt als geboren aangemerkt zo zijn belang dit vordert. Komt het dood ter wereld, dan heeft het nooit bestaan. ?? Ratio: verlies (overlijden) of leven met naaste met ernstig en blijvend letsel M.i.: ouder vanaf bekendheid met de zwangerschap (bij ernstig en blijvend letsel: vanaf de conceptie)

Kring gerechtigden: zorgrelaties Kunnen natuurlijk al onder ‘partner’, ‘ouder’ of ‘kind’ vallen Toelichting: vb. zorg voor kleinkind vindt duurzaam plaats in gezin van grootouder; duurzame zorg voor kind door pleegouders Toelichting: ook hier geen vaste termijn ‘zorg’ en ‘gezinsverband’: inspiratie in allerlei familierechtelijke bepalingen M.i. niet alleen duur zorgperiode, maar ook intensiteit: full time, inwonend (‘oppas oma’ niet) wel wat ruimte voor interpretatie (en hardheidsclausule)

Kring gerechtigden: hardheidsclausule Brusjes vallen niet onder vaste kring (ratio?) wel onder Schadefonds Geweldsmisdrijven (bloedverwanten tot in de tweede graad in de zijlijn) Toelichting: voorbeeld langdurige zorg voor broer (maar dan al zorgrelatie) dus: in beginsel niet (Schadefonds blijft voor hen relevant) Stiefjes genoemde relaties: relatie tussen ‘ouders’: partnerschap ouder/kind: stiefouderadoptie duurzame zorg: ook parttime? M.i.: helft van de tijd of meer. hardheidsclausule (bijv. stiefbrusjes)

Omvang bedragen Ratio: niet werkelijk geleden schade compenseren, maar bijdrage aan erkenning en zekere genoegdoening Getrapt model: 12.500-20.000 euro Variatie van telkens 2.500 euro: overlijden of letsel, zeer of minder naaste (zorgrelaties ‘opgetrokken’), misdrijf of niet Past bij doel: substantieel, maar niet exorbitant Sluit ongeveer aan bij omringende landen ‘Misdrijf’ kan lastig zijn voor civiele rechter als er geen strafrechterlijk oordeel is

Relatie tot ‘shockschade’ NJ 2002/240 niet alleen onrechtmatig jegens…, maar ook jegens… waarnemen of directe confrontatie m.n. bij getroffen naaste in de psychiatrie erkend ziektebeeld maar ook dan: geen vergoeding van verdriet om naaste praktijk: smartengeld (10-40.000 euro) & enige vermogensschade Per 1/1/19: toevoeging recht op smartengeld aan 6:107/108 vaste kring, vast bedrag dus: cumulatie maar: rechter voorzichtiger? civiel: nu koninklijke weg, dus strikte leer straf: eerder onevenredige belasting?

Veder niet teveel cumulatie 108 lid 6: eerst ernstig en blijvend letsel en dan overlijden: eenmaal vergoeden 6:95 lid 2 (voorheen 106 lid 2): alleen vererving als mededeling van vordering is gedaan (ratio: zelf wens uiten en moet aan hemzelf toekomen) Stel: A overlijdt, B loopt ernstig & blijvend letsel op en overlijdt vervolgens Nabestaande C heeft dan recht op smartengeld wegens overlijden A en wegens overlijden B Als B tijdens leven mededeling deed, heeft C daarnaast recht op: vererfde smartengeldvordering van B wegens eigen letsel vererfde smartengeldvordering van B wegens overlijden van A Druk op ‘mededeling’ zal toenemen

Overgangsrecht Art. 68 en 69 Overgangswet: onmiddellijke, maar eerbiedigende werking: dus pas voor gevallen waarin alle samenstellende feiten na 1 /1/19 zijn voltooid. 173 lid 2 Ow: als voor 1/1/19 al letsel, dan wordt nieuwe wet niet toegepast Mesothelioom? Bedoeling: wet pas toepassen als schadeveroorzakende gebeurtenis plaatsvond na 1/1/19 Rechter niet bereid tot anticipatie

Dus Een principiele stap, een royaal stelsel Gedurfd en volwassen, confectie en maatwerk Ook: een opdracht aan de rechtspraktijk

De nieuwe wet affectieschade Presentatie Marjoleine van der Zwan “Van schade naar vergoeding”

Introductie Wet Affectieschade Introductie Wet Affectieschade ‘van schade naar vergoeding’ Marjoleine van der Zwan MSc MBA algemeen directeur PIV 2 oktober 2018 Dank voor de uitnodiging om te spreken tijdens dit seminar over de Wet Affectieschade. Vandaag weer heel wat geleerd over rouwverwerking in relatie tot de wet affectieschade. Ook de puzzels van Siewert laten mij wederom beseffen waarom aandacht en zorgvuldigheid bij dit onderwerp zo belangrijk is. Sluit erg goed aan bij de drijfveer van het Personenschade Instituut van Verzekeraars.

Ambitie Personenschade Instituut van Verzekeraars Het PIV wil samen met haar deelnemers het leed door letsel voor slachtoffers en hun naasten zoveel mogelijk beperken. Waarom is dit belangrijk? Slachtoffers van letsel en hun naasten hebben het al moeilijk genoeg. Hoe beter en sneller slachtoffers en naasten geholpen worden, hoe beter dit voor alle betrokkenen is. Dit kan alleen maar als krachten gebundeld worden en de sector haar kennis en expertise met elkaar deelt.

- Van affectieschade naar –vergoeding - Van buiten naar binnen “Op zorgvuldige wijze het beoogde positieve effect van de wet bereiken” Vertrekpunten: - Van affectieschade naar –vergoeding - Van buiten naar binnen - Van gefragmenteerd naar gezamenlijk Voor WAM, AVP, AVB (beroepsziekten) en Medische Aansprakelijkheid Niet alleen manier en moment van aanbieden Toelichten naamswijziging van Affectieschade naar Affectievergoeding. Het bedrag dat wegens affectieschade wordt toegekend, is geen schadevergoeding, maar is een symbolisch bedrag voor erkenning en genoegdoening. Toen ik het overgedragen kreeg, kreeg ik de opdracht ‘volgens mij moeten er twee brieven geschreven worden’. Ik ga u meenemen waarom het zo eenvoudig lijkt, maar in de dagelijkse praktijk toch veel meer aandacht behoeft.

Samen met alle partijen wordt de intro voorbereid - Inhoud - Wat houdt de wet in? - Voor wie? - Welke vragen rijzen er? - Op welke wijze en hoe te organiseren? - Communicatie - Financiën - In kaart brengen maat en getal Zoals jullie hebben meegekregen in voorgaande presentaties, biedt de toelichting op de wet op sommige aspecten nog ruimte voor nadere invulling. Er zal marge blijven. Het is lastig om alles al heel concreet te maken, want soms zal de tijd het ons moeten leren

De kracht van samen

In maat en getal (benadering) Benadering aantal overleden slachtoffers en slachtoffers met ‘ernstig en blijvend letsel’ waarvoor derde aansprakelijk is Overleden slachtoffers WAM (motorrijtuigen) 325   AVB 50 AVP 2 Medische aansprakelijkheid 100 - 150 Totaal: 477 - 527 Slachtoffers met ‘ernstig en blijvend letsel’ 100 - 200 5 50 - 75 205 - 330 Totaal aantal slachtoffers (schatting) 682 - 857 Kring der gerechtigden (schatting) : 4,5 per slachtoffer Totaal aantal gerechtigden (schatting): 857 x 4,5 = 3.857 gerechtigden Totaal bedrag aan affectievergoeding (schatting): 3.857 x € 15.000 (gemiddeld) = € 57.855.000 Best guess. Bron: PIV Werkgroep Data-analyse

Dilemma: Hoe om te gaan met inhoudelijke definitiekwesties Dilemma: Hoe om te gaan met inhoudelijke definitiekwesties? Bijvoorbeeld: Wat wordt verstaan onder ‘ernstig en blijvend letsel’? Wie vallen onder sub g ‘overige nauwe persoonlijke relaties’? Nu moeten we de kwaliteit van de persoonlijke relatie met elkaar gaan beoordelen.

Dilemma: Hoe zorgvuldig om te gaan met de manier en het moment van benaderen van naasten? * Leren van onderzoek prof. mr. A.J. Akkermans * In samenwerking met relevante organisaties (o.a. Slachtofferhulp, Schadefonds Geweldsmisdrijven, België en Duitsland)

Waarom is wijze van benaderen zo moeilijk? Bron: presentatie tijdens Symposium Affectieschade 20-9-2018 door prof. mr. A.J. Akkermans, Vrije Universiteit Amsterdam

Dilemma: Kring van gerechtigden Wet Affectieschade Kring van gerechtigden Schadefonds Geweldsmisdrijven Broers en zussen zijn niet in de kring van gerechtigden wet affectieschade benoemd. Zoals toegelicht door prof. mr. S.D. Lindenbergh, zal voor de vergoeding van broers en zussen in gevallen van misdrijven en dood door schuld ook in de toekomst een rol voor het Schadefonds Geweldsmisdrijven blijven. Er vindt daarom ook afstemming plaats met het Schadefonds Geweldsmisdrijven om ‘kastje-muur’ situaties waar mogelijk te voorkomen.

Dilemma: Hoe om te gaan met verschillen in gevolgen voor verzekeraars van WAM en AVP èn verzekeraars van AVB (beroepsziekten) en Medische Aansprakelijkheid? Wat is het verschil? Geen onderscheid in wet Vorig jaar waren er 613 verkeersdoden. In 2015 stierven er 4100 mensen aan beroepsziekten, waarvan 3200 gepensioneerden. In ziekenhuizen overlijden enkele tienduizenden per jaar. De meeste door ziekte, complicaties of ouderdom; Een klein deel zo raamt professor Wagner van het NIVEL is vermijdbaar; zo’n 1035 doden. Waar een op geld gewaardeerde vergoeding gering is, heeft het twee effecten. Vanuit financieel perspectief is het niet beslist noodzakelijk een claim in te dienen en anderzijds is het vanuit eenzelfde perspectief weinig zinvol om de aansprakelijkheids- of causaliteitsdiscussie in extenso te voeren. Wanneer een claim wordt ingediend, blijken dergelijke claims vaak verrassend vlot en soepel geregeld te kunnen worden. Of dat straks na de invoering van de wet nog zo zal zijn is de vraag. De omvang van dergelijke schades neemt met de wet affectieschade enorm toe. Immers met 4,5 rechthebbenden komt er 80.000 euro bovenop het huidig recht nog geringe schade; de kosten van de begrafenis. De omvang kan dus zomaar in omvang vertienvoudigen. Wat dat voor invloed zal hebben op het aantal claims is de vraag.

Dilemma: Hoe kunnen we geschillen/rechtszaken zo veel mogelijk voorkomen? Niet in belang van naasten Bedoeling van de wet is geweest een tegemoetkoming te geven voor affectieschade. Je kunt leed niet afkopen, dat doet geen recht. Deze wet is op bepaalde punten wat ruimer te interpreteren. Aanwijzingen zijn hiervoor zojuist door prof. mr. Lindenbergh toegelicht. Wij willen ernaar streven geschillen en rechtszaken zo veel mogelijk te voorkomen. Want dat is niet de intentie van de wet.

Onze Ambitie: Zorgvuldige introductie per 1-1-2019 We zijn al ver gevorderd met de voorbereidingen. De betrokkenheid van alle deelnemende partijen is heel hoog. We streven naar een zorgvuldige introductie per 1 januari 2019. Wij zullen er klaar voor zijn, u ook?

vragen? stichtingpiv@verzekeraars.nl 070-3338864 We zijn al ver gevorderd met de voorbereidingen. De betrokkenheid van alle deelnemende partijen is heel hoog. We streven naar een zorgvuldige introductie per 1 januari 2019. Wij zullen er klaar voor zijn, u ook?

De nieuwe wet affectieschade Plenaire discussie

Dilemma Is het bij naasten en nabestaanden die aangeven het financieel heel krap te hebben, verstandig om meteen een mogelijke vergoeding vanuit de Wet Affectieschade ter sprake te brengen, of is het beter om te wachten tot een later moment? AG

Dilemma Wat moet ik precies doen om naasten of nabestaanden het gevoel te geven dat ik echt met ze mee leef? AG

Stelling De verzekeraar/schaderegelaar speelt een belangrijke rol in de rouwverwerking van de naasten en nabestaanden van het slachtoffer. AG

Stelling De veroorzaker/dader zou meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor zijn/haar gedrag. AG

Geld en rouw hebben niets met elkaar te maken. Stelling Geld en rouw hebben niets met elkaar te maken. AG

Dilemma: Hoe kunnen we geschillen/rechtszaken zo veel mogelijk voorkomen? Zorgvuldige voorbereiding. Een helder kader creëren d.m.v. FAQ, ‘kennisteam’

Dilemma Is whiplash aan te merken als ernstig en blijvend letsel in de zin van de wet? SL

Moeten broers en zusters standaard onder de hardheidsclausule vallen? Dilemma Moeten broers en zusters standaard onder de hardheidsclausule vallen? SL

Dilemma Gescheiden partners kunnen per definitie geen aanspraak maken op een vergoeding ter zake van het overlijden van de ander. SL

De nieuwe wet affectieschade Afronding door dagvoorzitter Huib Lebbing

De nieuwe wet affectieschade Afsluiting door branchevoorzitter Maarten van der Linden