Nationale projectoproep 2019 Infosessie 05 november 2018

Overzicht van de presentatie Inleiding Nationale projectoproep 2019: Algemeen Nationale projectoproep 2019 : Prioriteiten Nationale projectoproep 2019 : Selectieproces

1 Inleiding

Over Fedasil

Onze missie Fedasil is verantwoordelijk voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming en van andere doelgroepen in België Fedasil zorgt voor de kwaliteit van de opvang in het volledige opvangnetwerk. Fedasil coördineert de vrijwillige terugkeer vanuit België tot in hun land van herkomst.

Onze activiteiten Wij kennen materiële hulp toe (bed, bad, brood en begeleiding) aan de verzoekers om internationale bescherming en andere vreemdelingen die recht hebben op opvang. Wij zijn verantwoordelijk voor de observatie en oriëntatie van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) We informeren onze bewoners over hun rechten en plichten en bereiden hen voor op een zelfstandig leven na de opvang, in België of in hun land van herkomst Samen met onze partners organiseren we een flexibele en kwaliteitsvolle opvang met bijzondere aandacht voor de kwetsbare doelgroepen en de personen met specifieke behoeften

Onze activiteiten We coördineren het programma voor vrijwillige terugkeer vanuit België, met de hulp van onze terugkeerpartners. We nemen onze verantwoordelijkheid op internationaal vlak, meer bepaald door de Europese engagementen uit te voeren voor de herplaatsing van verzoekers en de hervestiging van vluchtelingen. We ondersteunen de initiatieven die de lokale integratie van onze opvangcentra aanmoedigen We adviseren de overheid bij het uitstippelen, voorbereiden en uitvoeren van het opvangbeleid

Kerncijfers

Huidige toename van verzoekers om internationale bescherming sinds juni 2018 # verz. / demandeurs

Verhoogde aankomsten van NBMV in het netwerk

Bezettingsgraad 18/10/2018 Coll: 89,97% Indv: 80,75%

Type opvangplaatsen op 01/07/18 Aandeel opvangpartners

Profiel opgevangen personen juni 2018 Leeftijd Nationaliteiten

Profiel opgevangen personen juni 2018 Geslacht Gezinssamenstelling

Stand van de procedure van opvangpersonen juin 2018

Onze huidige uitdagingen

1. Het openen van een aanmeldcentrum Start: 3 december 2018 Doelstellingen: Alle organisaties op één plaats Volledige opvang vanaf aankomst Een uniform aankomsttraject voor iedereen Door identificatie van behoeften (psycho-medisch-sociaal) kan er worden toegewezen naar een aangepaste plaats waardoor een betere opvolging mogelijk is in de tweede fase

2. L’accompagnement des MENA – trajet d’accueil Transitie 3e fase: individuele opvang Semi-autonome opvang voor jongeren met een verblijfsvergunning. Van hieruit wordt de transitie naar financiële steun georganiseerd. Observatie en oriëntatie 1e fase : OOC Observatie van behoeften en kwetsbaarheden. Eerste psychosociaal profiel van de jongere? Oriëntatie in functie van behoeften. Tussen 15 dagen en één maand Stabilisatie 2e fase: Collectieve opvang Stabilisatie, scholing en empowerment tijdens de procedure Toename van kwetsbare jongeren die het netwerk moeten verlaten Aanhoudende schooluitval Uitdaging: jongeren voorbereiden om het opvangnetwerk te verlaten en zich te integreren in de samenleving De laatste 6 maanden 35% van de aankomsten door onderschepping politie 40% van de NBMV’s verlaten het OOC korte tijd na aankomst Toename van jongeren met kwetsbare profielen Toename van transfert in een context van langverblijf Voortijdig schoolverlaten is een belangrijk actiepunt Uitdaging: innovatieve en inclusieve pedagogische benadering

3. De opvang en begeleiding van kwetsbare profielen De identificatie van behoeften wordt verdergezet (vanaf aankomst, gedurende het hele verblijf) Algemeen traject geharmoniseerd en gericht op preventie van psychosociale risico’s Specifiek traject ontwikkeld in functie van de gedetecteerde behoeften (VGV, verslaving, enz.) Aangepaste plaatsen wanneer niet aan de behoeften kan voldaan worden in collectieve opvang (medische transfer, alleenstaande vrouwen, kwetsbare profielen + LOI’s)

4. Voorbereiding op integratie Rol van Fedasil Integratie is strikt gezien geen bevoegdheid van Fedasil maar van de gemeenten Toch kan Fedasil een belangrijke voorbereidende rol spelen door: De transitie faciliteren door een begeleidingstraject dat aangepast en geharmoniseerd is, de implementering van het nieuwe opvangmodel en door samenwerkingsovereenkomsten met organisaties bevoegd voor integratiematerie (« warme overdracht ») Participatie in het sociale leven stimuleren tijdens het verblijf in de opvangstructuur (via sport, jeugdbeweging, werk, alfabetisering, enz.) Concrete acties Ontwikkeling van een politiek kader over tewerkstelling (verschillende aspecten: werk, opvang, educatie, vorming, taallessen, vrijwilligerswerk) Accent op tewerkstelling Via samenwerkingsakkoorden met tewerkstellingsorganisaties (VDAB, Forem – Actiris) + operationalisering Projecten/initiatieven: - Vroegtijdige arbeidsintegratie (via ESF Vlaanderen) - Employer Tailored Chain Cooperation (via AMIF Europe) - Your Global Future (via ESF Vlaanderen) - Nationale projecten 2018 (VOKA, Etion) Uitwisseling op Europees niveau

Nationale projectoproep: Algemeen 2 Nationale projectoproep: Algemeen

Algemeen Financiering van de projecten Doelgroep Om zijn missie waar de maken kan Fedasil verschillende soorten conventies afsluiten (opvang, vrijwillige terugkeer, specifieke behoeften) Projectfinanciering: Nationale finaciering: elk jaar Europese finaciering (AMIF): per cyclus van twee jaar =>Nationale projectoproep: elk jaar stelt het agentschap een budget ter beschikking (533.01) voor het sluiten van overeenkomsten die aan de huidige behoeften van het opvangnetwerk voldoen (prioriteiten): - Innovatieve benadering Approche innovante, mogelijk pilootprojecten - Projecten die gelimiteerd zijn in tijd (1 jaar met mogelijkheid tot verlenging  maximum drie jaar): * Vernieuwing via nieuwe selectie/nieuwe projectoproep (principe) * Vernieuwing via verlengingsprocedure (uitzonderlijk) Budget 2019 : ± 800.000 € Doelgroep = Begunstigden van de opvang en/of veldwerkers (uitzondering: « sensibilisering van gezondheidswerkers »)

Nationale projectoproep: Prioriteiten 3 Nationale projectoproep: Prioriteiten

Prioriteit 1: Voorbereiding op integratie A. Opzetten van projecten die competentieverwerving bij begunstigden van de opvang stimuleren/ faciliteren met focus op TOELEIDING NAAR WERK:

Specifiek peter-meterschap Context Vroegtijdige integratie op de arbeidsmarkt is niet vanzelfsprekend De begunstigden van de opvang hebben niet altijd een duidelijk beeld van de specifieke kenmerken van elke professionele sector in België Toegang tot de arbeidsmarkt: 4 maand na registratie verzoek om internationale bescherming Doelstelling Een ondersteunend netwerk opzetten (buddies) tussen begunstigden van de opvang en belgische burgers die een zelfde professionele activiteit / opleiding delen Voorwaarden Voortbouwen op bestaande praktijken Projecten gericht op het ontwikkelen van een methodologie (duurzaamheid, reproduceren, generaliseren) / geen exclusieve focus op individuele gevallen

Toegang tot werk/opleiding Context De mogelijkheden voor kinderopvang zijn erg beperkt voor alleenstaande ouders Moeilijk om hun kinderen toe te vertrouwen aan onbekende personen Genderongelijkheid Doelstellingen Door middel van een bevraging aanbevelingen ontwikkelen om de toegang tot opleiding / werk voor vrouwen (en meer in het bijzonder alleenstaande moeders) te vergemakkelijken Genderongelijkheid overbruggen Voorwaarden Aanbevelingen : Concreet en aangepast aan de specifieke kenmerken van het opvangcentrum Rekening houdend met de voorwaarden van de kinderopvang (Kind&Gezin/ONE) Kan van toepassing zijn op het volledige opvangnetwerk

Vrijwilligerswerk Context Doelstellingen Voorwaarden Integratie – belangrijke uitdaging Focus op tewerkstelling; vrijwilligerswerk als methode om daartoe te komen (valoriseren en verwerven van competenties) Nood aan een zinvolle dagbesteding voor bewoners (voor tijdens het wachten op procedure) Specifieke aandacht voor het uitrollen in regio Noord, in harmonie met reeds bestaande initiatieven. Doelstellingen Ontwikkelen en uitrollen van een methodologie die vrijwilligerswerk door begunstigden van de opvang stimuleert en/of die een concreet aanbod aan vrijwilligerswerk voor bewoners voorziet. Beste matching vraag/aanbod => De medewerkers van de structuren kennen het aanbod en weten hoe ze bewoners kunnen oriënteren Voorwaarden Het project moet beogen het aantal bewoners die vrijwilligerswerk doen te verhogen Vertrekken vanuit bestaande praktijken Relevante partners betrekken Het project moet minimaal één regio omvatten Een duidelijk plan om het project te consolideren in het opvangnetwerk (duurzaamheid)

Analfabetisme Context Doelstelling Voorwaarden Analfabetisme bij opvangbegunstiden is nog niet volledig in kaart gebracht Context gelinkt aan de prioriteit voorbereiding op integratie alsook aan onze studie over kwetsbaarheden Belang van (digitale) geletterdheid in onze samenleving Doelstelling Een grootschalige onderzoek =>Stand van zaken: kwantitatief: schaal, profiel van risicogroepen, etc. en kwalitatief: ervaren moeilijkheden, factoren die leren aanmoedigen of ontmoedigen, enz. Voorwaarden Universiteiten, onderzoekcentra (met methodologische expertise/betrouwbare technieken), of gelijkaardig Onderzoek over het hele land Onderzoek te realiseren in nauwe samenwerking met onze dienst Studie en Beleid

Prioriteit 1: Voorbereiding op integratie B. Opzetten van projecten die de nodige randvoorwaarden creëren voor deelname aan het maatschappelijk leven met focus op HUISVESTING

Huisvesting Context Doelstellingen Voorwaarden Fedasil is verantwoordelijk voor de transitieperiode (LOI) Ernstig gebrek aan degelijke huisvesting tegen betaalbare prijzen De transitieperiode is (te) kort => focus op het zoeken naar een woning Als gevolg hiervan is het moeilijk het netwerk te verlaten tijdens de transitieperiode Doelstellingen Ontwikkeling van informatiesessies voor bewoners en/of innovatieve woonformules, waaronder bijvoorbeeld "overgangsformules" (gedeelde huisvesting, gastgezin, enz.) Toegang tot de woningmarkt faciliteren (bijv. Housing cafés, ...) Operationele ondersteuning aan LOI's voor het vinden van huisvesting voor elke begunstigde Voorwaarden Besteed aandacht aan het wettelijke kader en aan de fiscale impact Reproduceerbaar en/of verreikkend

A. Psychosociaal welzijn Prioriteit 2: Beantwoorden aan de specifieke (opvang)behoeften van bepaalde doelgroepen A. Psychosociaal welzijn

Psycho-educatie en gemeenschaps-gerichte mobilisatie Context Psychische problemen in verband met het vluchtverhaal, maar ook met het leven in een collectieve opvangstructuur Vaststelling: noodzaak om niveau 1 en 2 van de piramide voor geestelijke gezondheid te versterken (basisvoorzieningen, veiligheid, gemeenschaps- en gezinsondersteuning) Doelstellingen Tools bieden voor maatschappelijk werkers om psycho-educatieve activiteiten in de praktijk te brengen De begunstigden van de opvang toestaan om controle over hun leven terug te krijgen en hun leven terug betekenis te geven Voorwaarden Reproduceerbaar en/of verreikend

Sensibilisering van de gezondheidsexperts Context Bepaalde beroepengroepen zijn erg betrokken bij onze doelgroep (bv.: psychologen en psychiaters ) maar hebben vaak een beperkte kennis van onze doelgroep. Doelstelling Betere kennis over de doelgroep via het organiseren van info of-sensibiliseringssessies (bv. netwerkevents) gericht op gezondheidswerkers => Betere samenwerking tussen de centra en de externe diensten Voorwaarden Het project moet uitgevoerd worden in minstens één Regio

B. Verslavingsproblematiek Prioriteit 2: Beantwoorden aan de specifieke (opvang)behoeften van bepaalde doelgroepen B. Verslavingsproblematiek

Strategie rond alcohol en drugs (algemeen) Context Verhoging aankomsten van personen met een verslavingsproblematiek Vraagstuk van aangepaste begeleiding voor deze personen in de opvang Doelstelling Ondersteunen van de sociaal werkers om deze doelgroep zo goed mogelijk te begeleiden (ontwikkelen van hun competenties en expertise in het kader van meer preventief werken via de ontwikkeling van: Een aanpak, Een toolbox En een opleiding gericht aan de begeleiders van de opvangcentra Voorwaarden De aanpak dient uitgerold te worden in regio Zuid (harmonisatie met Noord!) Over voldoende expertise beschikken over dit thema

Strategie rond alcohol en drugs (specifiek) Context Vaststelling: de noodzaak voor een specifieke begeleiding voor minderjarigen ( incl. NBMV) die reeds verschillende jaren verslaafd zijn en bereid zijn om een einde te maken aan deze verslaving Doelstelling Ontwikkelen van een aanpak die gebaseerd is op diagnostiek/eerste hulp, op de verspreiding in het netwerk en de toegang tot een aangepaste ondersteuning in de nabije omgeving van de opvangstructuur en op een opvolging in een aangepaste opvangstructuur Voorwaarden Organisatie met een specifieke kennis van de doelgroep (!minderjarigen) en een zorgaanbod aanbieden omtrent verslaving Het project dient ontwikkeld te worden in minstens één Regio

Prioriteit 2: Beantwoorden aan de specifieke (opvang)behoeften van bepaalde doelgroepen C. NBMV

Begeleidingsmethodiek Context Teveel transferts voor NBMV (lange procedure, leven in collectieve structuren, etc.) Actueel systeem: sancties + veel disciplinaire transferts Begeleiding methodiek is al gedeeltelijk ontwikkelt in Regio Noord. Doelstellingen Herstellen en versterken van de emotionele, relationele linken om een breuk tussen de NBMV en zijn/haar omgeving te vermijden. Ontwikkelen van een pedagogsiche aanpak (bij voorkeur gebaseerd op hertelgericht werken) Integreren van deze aanpak in een bredere pedagogische visie. Voorwaarden Specifiek gericht op de ontwikkeling van dit luik in Regio Zuid. Toepassing, verspreiding en opstarten van deze pedagogie via het personeel (train the trainer)

Schooluitval Context Doelstellingen Voorwaarden Algemeen probleem in de opvangcentra Ons onderwijs is niet altijd volledig aangepast aan NBMV (sommige gingen nog nooit naar school of zeer weinig/lang geleden) Doelstellingen Ontwikkelen van een innoverend en duurzaam project die jongeren activeert om naar school te gaan. Een pedagogische aanpak Ondersteuning van de betrokken medewerkers in de opvangstructuren (De brug maken naar) Een zinvolle dagbesteding Voorwaarden Aanpak gebasseerd op een multidisciplinaire analyse Toepassing, verspreiding en in werking zetten van deze pedagogiek via het personeel (train the trainer) Het project moet uiteindelijk kunnen verspreid worden over het gehele land.

Aanklampend werken Voorwaarden Context Doelstelling Aanpak te ontwikkelen in nauw overleg met de verschillende betrokken actoren (Dienst voogdij, politie, DVZ, etc.) Het project moet uiteindelijk verspreid kunnen worden naar het gehele land. Een innoverende en duurzame aanpak voorstellen Context NBMV « in transit » of « straatjongeren » willen niet allen in een opvangstructuur blijven Verscheidene actoren betrokken (politie, DVZ, dienst voogdij, etc.) Doelstelling Identificatie van het traject Ontwikkelen van innoverende praktische tools Duurzame ondersteuning van OOC in het aanklampend werken bij deze jongeren.

Omkadering van voogden, opvangcentrum en pupillen Context Wil om de relatie tussen NBMV, opvangcentra en voogden te verbeteren. Doelstelling Ontwikkeling van een pragmatische tools gericht op het terrein die de linken tussen de drie actoren versterken. Voorwaarden Het project moet minimaal in één regio ontplooit worden Het project moet uiteindelijk over het hele land verspreid kunnen worden

Prioriteit 2: Beantwoorden aan de specifieke (opvang)behoeften van bepaalde doelgroepen D. LGBTI

Opvang en begeleiding van LGBTI Context Opvang en begeleiding van LGBTI bewoners brengt enkele uitdagingen voor de opvangstructuren met zich mee. Het is dus belangrijk deze structuren te versterken in het uitvoeren van deze opdracht en zo beter tegemoet te komen aan de soms zeer specifieke noden van deze personen. Doelstellingen (1) ontwikkelen van een opleidings-aanbod om de eerstelijnmedewerkers (logistiek medewerkers, sociaal werkers, opvoeders, medisch personeel) van alle collectieve opvangstructuren te ondersteunen, te sensibiliseren en te vormen. (2) sensibiliseren van de bewoners in de opvangcentra om discriminatie van LGBTI personen tegen te gaan. Voorwaarden Projecten met een nationale dekking (indien niet, Regio Zuid) Projecten die het thema als zodanig behandelen, maar ook de interviewtechnieken, de positie van de werknemer, do's and don'ts, etc. Ontwikkelen van een toolkit om bewoners te sensibiliseren

Prioriteit 3 : Onderzoek waarden en normen

Waarden en normen Context Doelstelling Voorwaarden De voorbije jaren een zeer actueel thema Op dit moment zijn er geen objectieve gegevens over de waarden en normen van de bewoners in de opvangstructuren Doelstelling Zowel een kwalitatief als kwantitatief onderzoek op grote schaal uitvoeren om de situatie bij onze bewoners te beschrijven. Voorwaarden Universiteiten, onderzoekcentra (met methodologische expertise/betrouwbare technieken), of gelijkaardig Onderzoek over het gehele land Onderzoek te realiseren in nauwe samenwerking met onze dienst Studie en Beleid

Nationale projectoproep : Selectieproces 4 Nationale projectoproep : Selectieproces

Analyse van het projectvoorstel Analysecriteria (inhoud) Effectiviteit (doelmatigheid) Beantwoorden aan visie Fedasil op nationale projectfinanciering Expertise die we binnen het opvangnetwerk niet hebben Innovatieve aanpak Kwaliteit van het project en de organisatie ( ! Meerwaarde – Impact op grote schaal – duurzaamheid) =>Gelinkt met het gevraagd budget (max 100.000€/project) Opgelet: Stevige concurentie! Analysecriteria (financiële aspecten) - cfr. PPT « Financiering gesubsidieerde projecten » (in de map)

Volgende Stappen Eind December Begin Januari 18/11 Half December Eind December Begin Januari 18/11 Start van de geselecteerde projecten Deadline om een projectvoorstel in te dienen Afsluiten van het selectieproces Goedkeuring door de Inspecteur van Financiën Analyse op basis van de selectiecriteria door de experts van Fedasil Financiële evaluatie Voordracht van een selectie door de Coördinatiecel Validatie door het directiecomité van Fedasil Validatie door het selectiecomité (met vertegenwoordiging van het kabinet)

Bedankt! Vragen? Onze collega’s aan de verschillende standjes staan voor jullie klaar! (cfr Overzciht van de standjes in de map)

Fedasil Hoofdzetel Rue des Chartreux 21 B-1000 Bruxelles T 02/213 44 11 info@fedasil.be   @FedasilInfo    @Fedasil Nuttige linken www.fedasil.be www.cgra.be www.retourvolontaire.be www.reinstallation.be www.croix-rouge.be www.rodekruis.be www.samusocial.be www.dofi.ibz.be www.rvv-cce.be www.cpas.be www.caritasinternational.be www.belgium.iom.int www.cire.be www.unhcr.be