12/30/2018

FRBR Functional Requirements for Bibliographic Records van theoretisch concept naar praktische realisatie!? Luc Lannoy, hoofd afdeling metadata K.U.Leuven FOBID, Den Haag, 27 september 2007

FRBR Functional requirements for bibliographic records (FRBR) Dataconcept (IFLA, 1998) - vereisten voor bibliografische beschrijvingen - vanuit een gebruikersgerichte invalshoek - zoeken én vinden - identificeren en selecteren - verkrijgen Context - verminderen workload van het catalografisch werk - efficiënte en optimale ontsluiting garanderen - betere presentatiemogelijkheden in WebOPAC 12/30/2018

FRBR FRBR welles - theoretisch / semantisch model àinventarisering bibliografische gegevens àstructurering bibliografische gegevens FRBR nietes - datamodel - bibliografische standaard (cf. ISBD / AACR2) - registratie- en uitwisselingsformaat (cf. MARC21) 12/30/2018

FRBR in drie ritten FRBR-proloog FRBR als concept FRBR als praktische realisatie 12/30/2018

FRBR-concept Entity-relationship model - entiteiten - attributen - relaties Catalografie in een ‘ge-WEB-iseerde’ omgeving 12/30/2018

FRBR-entiteiten Groep 1 Groep 2 Work Expression Manifestation Item  Groep 2 - Personen Corporaties  Groep 3 / vier ‘algemene’ onderwerpstypes - Concept, Object, Gebeurtenis, Plaats 12/30/2018

FRBR-entiteiten groep 1 12/30/2018

FRBR-entiteiten groep 1 Flat records à meerniveaurecords Inconsistenties en redundantie minimaliseren Principe van collocatie (vertrekkend van het work) Transparante structuur Overzichtelijke en getrapte presentatie 12/30/2018

FRBR-concept Entity-relationship model - entiteiten - attributen - relaties Catalografie binnen ‘geWEBiseerde’ omgeving 12/30/2018

FRBR-attributen ‘Work’ Titel een genormaliseerde of uniforme titel Datum van de creatie van het ‘work’ Vorm aanduiding ‘bibliografische categorie’ tot dewelke het werk behoort Auteur(s) intellectuele en/of artistieke “creator(s)” van het ‘work’ Onderwerpen / Classificaties de inhoudelijke ontsluiting Links naar externe bronnen m.b.t. het work 12/30/2018

FRBR-attributen ‘Work’ Work-record eenmalig gecreëerd Work-record op één centrale plaats beheerd Work-record groepeert alle expressions WORK Expression a Expression b … Expression z 12/30/2018

FRBR-attributen ‘Expression’ Vorm in MARC21 gedefinieerd als recordtype (tekstmateriaal, bladmuziek, geprojecteerd medium, (niet-)muzikale geluidsopname, enz.) Taal waarin het ‘work’ is gerealiseerd Uitvoerders personen / corporaties verantwoordelijk voor de uitvoering/realisatie van een work 12/30/2018

FRBR-attributen ‘Expression’ Expression-record groepeert al zijn producties (manifestations) WORK Expression a Expression b … Expression z Manifestetion 1 Manifestation 2 … Manifestation n 12/30/2018

FRBR-attributen ‘Manifestation’ Standaardnummering (ISBN, ISSN, enz.) Publicatietitel(s) Specifieke materiaalaanduiding Verantwoordelijkheidsvermelding Reekstitels Editievermelding Bibliografisch adres (impressum) Fysieke kenmerken (collatie, enz.) Ofte: de klassieke ISBD-beschrijving de formele titelbeschrijving Manifestation-record groepeert alle bijbehorende items 12/30/2018

FRBR-attributen ‘Item’ Herkomst Locatie Fysieke toestand … Ofte: grosso modo wat in een klassieke catalogus ressorteert onder de zgn. exemplaarinformatie 12/30/2018

Bij wijze van voorbeeld Het verdriet van België als work - Expression 1: Gedrukte versie in het Nederlands Manifestation 1: 1ste druk … Manifestation 18: 18de druk - Expression 2: Gedrukte versie in een Franse vertaling - Expression 3: Gedrukte versie in een Engelse vertaling - Expression 4: Geluidsopname als gesproken boek 12/30/2018

Bij wijze van voorbeeld De vier jaargetijden van Antonio Vivaldi - Work (1) - Expressions (3) - Manifestations (1) - Items 12/30/2018

Bij wijze van voorbeeld Work-record UTI: Cimento dell'armonia e dell'inventione DAT: 1725 VTI: De vier jaargetijden CMP: Vivaldi, Antonio (1678-1741) - REL: Links naar bronnen mbt de persoon NOT: Informatie over het werk SUB: Inhoudelijke ontsluiting REL: Links naar bronnen mbt het werk 12/30/2018

Bij wijze van voorbeeld Expression-record 1 - Score - Link naar ‘Work’ Expression-record 2 - Sound recording - Performed by: Rolf Reinhardt, conductor Reinhold Barchet, violin Pro Musica Orchestra, Stuttgart Expression-record 3 János Rolla, conductor Liszt Ferenc Chamber Orchestra, Budapest Péter Pongrácz, oboe 12/30/2018

Bij wijze van voorbeeld Manifestation-record onder Expression-record 2 - TIT: Il cimento dell'armonia e dell'invenzione: op. 8 (complete) - PUB: New York : Vox, 1962 - DES: 3 sound discs : analog, 33 1/3 rpm ; 12 in - SRS: Vox encyclopedia of music - NOT: Concertos for violin and string orchestra First released in 1955 Program notes by Joseph Braunstein ([2] p.) laid - CON: No. 1 in E major (11:01) No. 2 in G minor (10:40) No. 3 in F major (12:59) No. 4 in F minor (10:22) … - LNK: Link naar ‘Expression 2’ 12/30/2018

FRBR-concept Entity-relationship model - entiteiten - attributen - relaties Catalografie binnen ‘geWEBiseerde’ omgeving 12/30/2018

FRBR-relaties groep 1 12/30/2018

FRBR-relaties groep 2 12/30/2018

FRBR-relaties groep 3 12/30/2018

FRBR-relaties groep 1 Een waaier van andere mogelijke relaties, zoals - Werk ß à werk - Werk als geheel ß à deel van een werk - Expressie ß à expressie - Geheel ß à deel op het expressieniveau - Expressie ß à werk - Manifestatie ß à manifestatie - Geheel ß à deel op het manifestatieniveau - Manifestatie ß à item - Item ß à item - Geheel ß à deel op het itemniveau 12/30/2018

FRBR – Van theorie naar praktijk ! FeuRBeRantasy ? Effectieve realisaties - AustLit Gateway - Virtua ILS - OpenVLACC à Zoeken.Bibliotheek.be (AquaBrowser) Functionele analyses, mappings en experimenten - Library of Congress - OCLC-PICA - ELAG - Universiteitsbibliotheken Oslo en Helsinki - Variations 2 (Indiana Univ. Digit. Music Library project) - … 12/30/2018

Consequenties FRBR-implementatie de catalografische aanpak en workflow de catalografische regelgeving de bibliografische standaarden de standaarden voor registratie- en uitwisselingsformaten de functionaliteiten softwaresystemen voor catalografie en OPAC 12/30/2018

Context FRBR-implementatie Niet FRBR of klassieke catalografie Wel FRBR én klassieke catalografie FRBR-oplossing voor: - oorspronkelijk werk en vertalingen - multi-edities - diverse realisaties van eenzelfde ‘work’ - diverse dragers voor eenzelfde realisatie annex ‘work’ - muziekcatalografie 12/30/2018

Context FRBR-implementatie Verdere FRBR-toetsing aan - multivolumes (BMP) - serials - elektronische bronnen FRBR als mogelijke katalysator voor - fundamenteel in vraag stellen van ISBD - een ‘meer open’ catalografische code à geen rigide datamodel à duidelijke generieke structuur à inbedding in uitwisselingsformaten 12/30/2018

Voorwaarden FRBR-implementatie Optimale workflow voor creatie, beheer en onderhoud van FRBR-records Co-existentie van eenniveau- en FRBR-records binnen één interface Tools voor FRBR-iseren van bestaande eenniveaurecords Tools voor de-FRBR-iseren van records - binnen eigen catalogus - voor export van records 12/30/2018