Het nieuwe Insolventierecht en de VZW 24. 10 Het nieuwe Insolventierecht en de VZW 24.10.2018 Jeroen Léaerts Jurist – Algemeen Coördinator Procura Vzw 1

Items Inleiding Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Items Inleiding Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie Wijzigingen mbt. het faillissement Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid 2

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Inleiding Wet 11/08/2017 (B.S. 11.09.2017) : nieuw Boek XX bij het Wetboek Economisch Recht (WER) BOEK XX samenvoeging van Wet 31.01.2009 betreffende WCO en Faillissementswet 8.08.1997 3

Inleiding Één geheel Integratie in WER Niet enkel coördinatie Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Inleiding Één geheel Integratie in WER Niet enkel coördinatie Ook wijziging inzake Insolventierecht Diverse punctuele aanpassingen 4

NU : Eén veel breder criterium ! Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Personeel toepassingsgebied wordt veel ruimer dan bij het vorige Insolventierecht NU : Eén veel breder criterium ! Doelstelling : het Insolventierecht dient alle economische factoren te omvatten 5

NU : Eén veel breder criterium ! Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Personeel toepassingsgebied wordt veel ruimer dan bij het vorige Insolventierecht NU : Eén veel breder criterium ! Doelstelling : het Insolventierecht dient alle economische factoren te omvatten 6

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Personeel toepassingsgebied wordt opgehangen aan het begrip “ onderneming “ Er wordt afgestapt van het criterium “nastreven van een economisch doel”. 7

Afbakening via 3 criteria Voor Boek XX is een “onderneming “ : Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Afbakening via 3 criteria Voor Boek XX is een “onderneming “ : + ieder natuurlijk persoon die een zelfstandige beroepsactiviteit uitoefent + iedere rechtspersoon + iedere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid 8

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd Gevolg : elke persoon of entiteit die tot één van deze categorieën behoort, valt binnen toepassingsgebied en kan failliet verklaard worden of voorwerp zijn van een gerechtelijke reorganisatie. 9

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “natuurlijk persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent + veel ruimer dan begrip ‘handelaar’ (Faill Wet en WCO) en ‘landbouwer’ + ook vrije beroepen , vb. ambachtslieden, kunstenaars, logopedisten of componisten + ook natuurlijke personen zaakvoerders of bestuurders van een vennootschap (Raad van State) 10

BEGRIP “rechtspersonen“ + nieuwe entiteiten binnen Insolventierecht Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “rechtspersonen“ + nieuwe entiteiten binnen Insolventierecht + Burgerlijke vennootschappen met handelsvorm vallen onder toepassingsgebied van het Insolventierecht : zowel WCO en faillissement 11

BEGRIP “rechtspersonen“ Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “rechtspersonen“ + OOK VZW’s, IVZW’s en Stichtingen vallen onder het toepassingsgebied van het Insolventierecht !!! 12

BEGRIP “rechtspersonen“ Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “rechtspersonen“ + NIET Publiekrechtelijke rechtspersonen bv. federale staat, gemeenschappen en gewesten, provincies 13

BEGRIP “Oragnisaties zonder rechtspersoonlijkheid” Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “Oragnisaties zonder rechtspersoonlijkheid” + vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid : (commerciële of burgerlijke) maatschap + stille handelsvennootschap + tijdelijke handelsvennootschap 14

BEGRIP “Oragnisaties zonder rechtspersoonlijkheid” Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “Oragnisaties zonder rechtspersoonlijkheid” + Verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid ( “feitelijke verenigingen”) zijn onderneming indien Uitkeringsoogmerk hebben Uitkeringen verrichten aan hun leden of aan personen met beslissende invloed op de organisatie 15

BEGRIP “Organisaties zonder rechtspersoonlijkheid” Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Personeel toepassingsgebied wordt sterk verruimd BEGRIP “Organisaties zonder rechtspersoonlijkheid” Uitzondering : kredietinstellingen,, verzekeringsondernemingen, beleggingsondernemingen, financiële holdings, … grotendeels uitgesloten van toepassingsgebied 16

Algemene principes blijven Punctuele wijzigingen : Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie Algemene principes blijven Punctuele wijzigingen : a. Neerlegging van een verzoekschrift WCO schort de procedure van openbare verkoop met verkoopdag binnen een termijn van 2 maanden niet op, tenzij andere beslissing van rechtbank 17

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie b. Het lot van de tijdens de periode van opschorting ontstane fiscale en sociale schulden met navolgende vereffening of faillissement : hebben het statuut van boedelschuld ( <-> Hof van Cassatie 2 arresten 27 maart 2015) 18

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie c. Gerechtelijk minnelijk akkoord wordt door de rechtbank gehomologeerd en uitvoerbaar verklaard (analogie voor buitengerechtelijk minnelijk akkoord) : faillissementsbestendigheid 19

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie d. Gerechtelijke reorganisatie door een collectief akkoord : wijziging definitie buitengewone schuldvorderingen : “ de schuldvorderingen in de opschorting die gewaarborgd zijn op het ogenblik van de opening van de procedure van gerechtelijke reorganisatie, door een zakelijke zekerheid, en de schuldvorderingen van de schuldeisers eigenaars” 20

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie Slechts buitengewoon voor bedrag waarvoor inschrijving of registratie is genomen, realisatiewaarde van het goed in going concern of boekhoudkundige waarde 21

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie e. Minimumpercentage in reorganisatieplan voor betaling verhoogt naar 20 % verbod om vermindering of kwijtschelding van schuldvordering uit arbeidsprestaties geldt niet voor fiscale of sociale bijdragen/schulden. 22

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. de procedure van gerechtelijke reorganisatie f. Bij procedure gerechtelijke reorganisatie door een overdracht onder gerechtelijk gezag : mogelijkheid één of meer niet intuitu personae gesloten overeenkomsten mee op te nemen in bod. 23

Wijzigingen mbt. het faillissement Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. het faillissement Veelal punctueel van aard : Goederen die een gefailleerde verwerft tijdens het faillissement maken geen deel meer uit van boedel (tenzij de oorzaak aan het faillissement voorafgaat) Doelstelling van wetgever ‘fresh start’ en tweede kans. 24

Wijzigingen mbt. het faillissement Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. het faillissement b. Overeenkomsten ontstaan voor de datum van het faillissementsvonnis : curator kan deze overeenkomsten éénzijdig beëindigen indien het beheer van de boedel dit noodzakelijkerwijs vereist. 25

Wijzigingen mbt. het faillissement Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. het faillissement c. Huidige regeling van verschoonbaarheid van een natuurlijk persoon wordt vervangen door kwijtschelding. Uitgangspunt : een gefailleerde natuurlijke persoon wordt bevrijd van de restschulden onverminderd de zakelijke zekerheden gesteld door de schuldenaar of derden. 26

Wijzigingen mbt. het faillissement Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Wijzigingen mbt. het faillissement Er dient niet gewacht te worden tot sluiting van het faillissement om kwijtschelding te bekomen. Indien kwijtschelding wordt bekomen, wordt (gewezen) echtgenoot of gewezen wettelijk samenwonende van de gefailleerde ook van de verplichting bevrijd, tenzij het gaat om persoonlijke of gemeenschappelijke schulden die vreemd zijn aan de beroepsactiviteit van de gefailleerde. 27

Bepalingen terzake opgenomen in Titel VII van Boek XX Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Bepalingen terzake opgenomen in Titel VII van Boek XX Van toepassing op ALLE ondernemingen (uitz. natuurlijke zelfstandige personen) Oogmerk : huidige of gewezen bestuurders, zaakvoerders, dagelijkse bestuurders, leden van directieraad, personen met een werkelijke bestuursbevoegdheid 28

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Bestaande regel inzake aansprakelijkheid wegens kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement wordt algemene regel voor alle rechtspersonen en organisaties zonder rechtspersoonlijkheid die een onderneming zijn in de zin van Boek XX. 29

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid “Kleine” VZW’s, IVZW’s en stichtingen worden van het toepassingsgebied uitgesloten. 30

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Objectieve aansprakelijkheid voor niet – betaalde sociale bijdragen in hoofde van de bestuurders of zaakvoerders wordt omgevormd tot ALLE door Titel VII van Boek XX geviseerde ondernemingen geldende aansprakelijkheidsregel. 31

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Nieuwe aansprakelijkheid in Boek XX op basis van leerstuk “ wrongful trading”. De bestuurders of zaakvoerders kunnen in geval van faillissement geheel of gedeeltelijk aansprakelijk gesteld worden voor het netto – passief wanneer : 32

De betrokkene op dat ogenblik bestuurder of zaakvoerder was. Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Zij op enig ogenblik voor het faillissement wisten of behoorden te weten dat er kennelijk geen redelijk vooruitzicht was om de onderneming of haar activiteiten te behouden en een faillissement te vermijden. De betrokkene op dat ogenblik bestuurder of zaakvoerder was. 33

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid 3. De betrokkenen vanaf dat ogenblik niet heeft gehandeld zoals een normaal voorzichtig en zorgvuldig bestuurder in dezelfde omstandigheden zou gehandeld hebben. 34

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Uitz. Regeling : niet van toepassing voor “kleine” VZW, IVZW of stichting. 35

Het nieuwe Insolventierecht en de VZW Nieuwe regels op het vlak van bestuurdersaansprakelijkheid Boek XX is ion werking getreden op 1 mei 2018 en is van toepassing voor de Insolventiepocedures die vanaf de inwerkingtreding van de wet werden geopend. 36

Vragen of opmerkingen ? Meer info : jeroen.leaerts@procura.be