De gelukkige stad Openbare ruimte, ontmoeting en welbevinden! LCOR-congres 21 juni 2018, Breda Akshaya de Groot ©

Even voorstellen Akshaya de Groot, wetenschappelijk geluksdeskundige Wetenschap van geluk Hoe werkt geluksonderzoek? Wat kunnen we ervan leren? Uitkomsten relevant voor geluk & openbare ruimte Perspectief op geluk & openbare ruimte

Dit is de organisatie waar ik werk Jeremy Bentham instituut voor Beleid & Geluk www.beterbeleid.info

Welkom! En wie zijn jullie?

Wetenschap van geluk Geluk Oorzaak a Oorzaak b Oorzaak c Definitie hoe meet je het ? Gevolg x Gevolg z Gevolg y

Afbakening van geluk 4 x Kwaliteit van leven   extern intern kansen leefbaarheid levensvaardigheid uitkomsten nut (voor anderen) satisfactie levenstevredenheid geluk

Afbakening van geluk 4 x Satisfactie   voorbijgaand duurzaam deel genieting, plezier deelsatisfactie of deeltevredenheid bijv. werk, buurt, relatie geheel topervaring levensvoldoening levenstevredenheid geluk

De meest gangbare enquêtevraag Alles bij elkaar genomen, hoe tevreden bent u tegenwoordig met uw leven als geheel? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 uiterst uiterst ontevreden tevreden

Waarom deze definitie? Meet lange-duur-geluk, stabiel (méér dan geluksgevoel/stemming) Betrouwbaar gebleken ❦ door de tijd (bijv. 3 maanden later) ❦ eigen oordeel in vgl. met mensen die jou goed kennen ❦ overeenkomstige hersenactiviteit Persoon interpreteert zelf geluk, maakt eigen inschatting Makkelijk te meten Goedkoop te meten Inmiddels de standaard —> veel vergelijkingsmateriaal, groeiende kennis hierover, World Database of Happiness

De grote paradox Eén simpele enquêtevraag Juist daardoor over de hele wereld onderzocht en in samenhang met andere factoren bekeken

Oorzaken van geluk (tussen landen) Wat denken jullie?

Oorzaken van geluk (tussen landen) +.66 Kwaliteit overheid +.63 Welvaart +.60 Democratie +.58 M/V-gelijkheid +.51 GGZ Ook sociale zekerheid en onderwijs hebben grote invloed. –.07 Inkomensgelijkheid Maar armoede als zodanig maakt ongelukkig. Gegevens 135 landen rond 2010 Bron: World Database of Happiness Verklaarde variantie 75 procent

Kwaliteit overheid en geluk Life Satisfaction Government effectiveness, Worldbank 2006

Oorzaken van geluk (binnen landen) Leefbaarheid omgeving 25% Sociaal economische positie ± 5% Sociaal emotioneel netwerk ± 10% Toeval, bijv. (on)veiligheid ± 10% Levensvaardigheid 75% Aangeboren ± 30% Aangeleerd ± 30%? Levenskeuzen ± 15%? Invloed van ruimtelijke omgeving niet heel groot Eigen invloed en die van opvoeding en onderwijs !

Effectieve geluksoefeningen (1) Zorg voor je lichaam Zet je in voor je doelen Cultiveer optimisme Versterk flow-ervaringen Geniet van het leven Dankbaarheid

Effectieve geluksoefeningen (2) Wees vriendelijk Koester sociale relaties Probeer te vergeven Tob niet en vergelijk niet Leer omgaan met tegenslag (veerkracht) Praktiseer geloof of spiritualiteit (betekenis)

Effectieve geluksoefeningen (3) Mindset (juiste gedachten / interpretaties) Benut je sterke eigenschappen (vooral levenslust, hoop & liefde) Meditatie Mindfulness Compassie

Geluksoefeningen (bronnen) Sonja Lyubomirsky, De maakbaarheid van het geluk (The How of Happiness, 2008) Sonja Lyubomirsky, De mythes van geluk (The Myths of Happiness, 2013) Ap Dijksterhuis, Op naar Geluk (2015)

Theorie van geluk Drie kandidaten Sociale vergelijking Persoonlijke (karakter)trekken / setpoint – vroege jeugd – genetisch (Universele) behoeften 🥇

Openbare ruimte en geluk Dit is niet specifiek onderzocht voor de openbare ruimte, maar op basis van algemeen geluks-onderzoek zijn het plausibele aannames Invloed op factoren die geluk bevorderen: Veiligheid Relaties Beweging Groen Trots op stad (?) Autonomie / meedenken / participatie Voor stedelijk beleid als geheel zijn er méér factoren Invloed op sfeer: Sfeer is heel interessant, het kán gemeten worden Het is iets anders dan geluk Invloed van sfeer op geluk is denkbaar

Er gebeurt méér als je geluk centraal plaatst Afwegingen vinden dan plaats in termen van geluk i.p.v. [ vul maar in ] Minder belangrijk worden mogelijk zaken als: grootte van een woning, aspecten van status, financiën, traditie, regels, geldende esthetische of sommige beheernormen Ook financiële afwegingen kunnen in termen van geluk: hoe krijg je voor hetzelfde geld het meeste geluk? dan wel het minste ongeluk? Juist daarom is meten en monitoren zo waardevol ! Zo krijgen we gaandeweg steeds beter antwoord op die schijnbaar onmogelijke vraag.

Sfeer en geluk Geluk Duurzaam verschijnsel Persoonsgebonden Meeste oorzaken in beeld Wetenschappelijk kader beschikbaar Nog vrijwel geen connectie met sfeer gelegd. Sfeer Ervaring is voorbijgaand Plaatsgebonden Moeilijk te omschrijven Maar niet toevallig Toch subjectief ervaren Ook de ontwerper heeft toegang tot die (eigen) subjectieve ervaring nodig Kan die wel toetsen aan anderen / meten

Sfeer meten met NOSS-waarde Concept: ing. Angelique Nossent, Stadsontwikkeling Rotterdam 10 Kenmerken van sfeerbeleving Licht Kleur Geluid Sfeer Uitstraling Gevoel Vorm Stijl Geur Klimaat

Stel, je maakt iets moois… Dan wil je toch graag laten zien dat het effect op geluk heeft? Want dan gaan andere gemeentes het ook doen! Denk dan hieraan : Effect vaak pas achteraf te meten (= verschil tussen nulmeting en eindmeting; met als aanname: weinig andere invloeden op geluk) Voor bijv. een wijk zou je dat goed kunnen doen Maar gemeentes meten en monitoren zelden geluk Toch is het opgenomen in de Burgerpeiling (VNG) Zorg wel dat de steekproef groot genoeg is!