Woede SESSIE 13

Agenda Welkom (5-10 min.) Nabespreking huiswerk (25-30 min.) Lezing, eerste deel (30 min.) Pauze (10-15 min.) Vervolg lezing (20 min.) Huiswerk (30-25 min.) Sessie 13 - Woede

Checklist huiswerk Neem nog eens door Infoblad 1 (typen kromme gedachten) Infoblad 2 (4 regels voor het weerleggen) Maak elke dag Een G-schema met een kromme gedachte Sessie 13 - Woede

B Typen kromme gedachten (Sessie 12, Infoblad 1) Overgeneralisatie (van een mug een olifant maken, nooit, altijd, iedereen et cetera) Filteren (door een donkere bril kijken) Zwart-witdenken Zelfbeschuldiging Personalisatie (dingen persoonlijk opvatten) Gedachtenlezen Emotioneel redeneren (gevoel is feit) Over- of onderschatting eigen controle Sessie 13 - Woede

Sessie 13 - Woede

Lezing Boosheid als energiebron A Wat is woede en hoe ontstaat het? PTSS = woedestoornis Negatieve kanten van woede Moeilijk helder te denken Jezelf onnodig verdedigen Staat andere gevoelens in de weg Kan tot agressie leiden Kan anderen van je vervreemden Sessie 13 - Woede

Positieve functies van woede Geeft je een belangrijk signaal Geeft je energie Manier om spanning te uiten Communiceren Informatie mensen en situaties Sessie 13 - Woede

Vrouwen en boosheid ‘Ik heb nooit ruzie, ben nooit boos’ Of ‘Ze heeft haar op haar tanden’ Sessie 13 - Woede

Boosheid en trauma Overleven in gewelddadige situaties: Het uiten van boosheid werkt vaak averechts Sessie 13 - Woede

Gevolgen Te weinig woede Opkroppen, vermijden Boosheid op jezelf richten Depressie Lage eigenwaarde Zelfbeschadigend gedrag Middelenmisbruik Chronische pijn Te veel woede Exploderen Verwijten Schreeuwen Beschuldigen Vervreemden van anderen Sessie 13 - Woede

B Boosheid vroeg opsporen Oplopende lijn Ergernis – boosheid – woede – razernij Het gevoel hoeft niet verklaard te worden Boosheid is nuttig als Je het accepteert Je je er verantwoordelijk voor voelt Je uitzoekt wat of wie boos maakt Je kiest hoe je daar uiting aan geeft Je bedenkt wat je wilt bereiken Voor ontwikkeling van zelfvertrouwen is leren omgaan met woede essentieel Sessie 13 - Woede

C Boosheid erkennen Is het terecht? Helpt het me? Signalen negatieve boosheid Te frequent Te intens Te lang Leidt tot agressie Verstoort werk/relaties Merkt de ander dat ik boos ben? Hoe laat ik dat merken? Sessie 13 - Woede

D Boosheid veranderen G-gebeurtenis Triggers ontdekken Helpt bij strategie voor de volgende keer Leert bepaalde triggers te vermijden Signaleer zo vroeg mogelijk Frustraties, irritaties, ergernissen Herrie/geluiden Regelmatige onderbrekingen Je bedreigd/aangevallen voelen Afgewezen worden Sessie 13 - Woede

G-gedachten Hoge verwachtingen Overmatig generaliseren Gedachten lezen Overdrijven Onterechte overtuigingen en kromme gedachten Onnodige woede, houd die in stand Gebruik je G-schema Gebruik ook aanmoedigende uitspraken Sessie 13 - Woede

Aanmoedigen (Infoblad 1a-c) Voorbereiding op moeilijke situatie Dit kan me van streek maken, maar ik weet hoe ik er mee om moet gaan Als je kalm wilt blijven … Beschuldig niet en oordeel niet Houd je stem kalm en zacht Omgaan met iemand die boos is Hij vindt het leuk om mij kwaad te zien: ik zal hem teleurstellen! Ik hoef mezelf niet te bewijzen Sessie 13 - Woede

Aanmoedigen (vervolg) Achteraf doen of bedenken, als het probleem niet is opgelost Ik word hier beter in als ik meer oefen Kan ik erom lachen? Het is niet zo ernstig Conflict is opgelost Ik ging er behoorlijk goed mee om. Het werkte! Dat was niet zo moeilijk als ik dacht Het gaat me steeds beter af Sessie 13 - Woede

G-gevoel G-gevoel: woede verdragen Spanning in je lichaam Lichaamstaal Neiging tot actie Andere emoties kunnen leiden tot woede Boosheid > woede Angst > woede Verdriet > woede Schaamte > woede Schuldgevoel > woede Gevoelens van falen > woede Sessie 13 - Woede

G-gevoel (vervolg) Oefen: ontspanning (sessie 8, 9) Ademhaling Gebalde vuist-oefening Veilige plek Ankeroefening Verbeelding Sessie 13 - Woede

G-gedrag Regel: vroeg ingrijpen is het beste Vaardigheden, sessie 2-10 Inclusief crisisplan (Huiswerkblad 2) Afleidingsvaardigheden: VAARDIG Time outs nemen (Infoblad 2) Sessie 13 - Woede

Time out (Infoblad 2) Tevoren afspraken voor time out Oefen de time out Niets zeggen behalve ‘Time out’ De ander ook Zeg niet: ‘Je maakt mij boos’ Verlaat de situatie Na vertrek: geen alcohol/drugs Fysieke inspanning Houd boze gedachten niet vast Tijd om af te koelen (1 uur) Als je terugkomt: ‘inchecken’ Geef tijdstip om erover te praten Sessie 13 - Woede

Sessie 13 - Woede

Sessie 13 - Woede

Checklist huiswerk ontspanning/verbeelding/ankeren uit sessie 8 Elke dag G-schema over boosheid (Huiswerkblad 1) ontspanningspauze (relaxatieoefening, sessie 8) Schrijf aanmoedigende uitspraken op kaartjes (Infoblad 2) Oefen 3x time out en neem drie echte time outs Herhaling Huiswerkblad 2: pas oef. uit eerdere sessies toe op boosheid bv.: ontspanning/verbeelding/ankeren uit sessie 8 gebalde vuist uit sessie 3 afleiding uit VAARDIG van sessie 6 Sessie 13 - Woede