SMART-FOOT   Screening, Measures, Assessment, Reaction and Timely treatment of diabetic FOOT problems Diabetesvoet voor de huisarts Diabetes Liga IWGDF

Waarom een opleiding over diabetesvoet? Inleiding Waarom een opleiding over diabetesvoet?

Waarom opleiding over diabetesvoet? diabetesvoetwonden erg frequent - 1 op 6 diabetici ontwikkelen ooit voetwonde grote kans op recidief - na 1j 44%, 3j 61%, 5 j 70% risico op beenamputatie - 15-25 x meer dan bij niet -diabetici veel menselijk leed grote kost voor maatschappij kan grotendeels voorkomen worden 1ste lijn vervult sleutelrol Apelqvist J, Larsson J. Diab Metab Res Rev 2000;16:S75–S83

SMART-FOOT project moeilijk ‘schoenbare’ afwijkingen of amputaties voorkomen Screening Measures Assessment Reaction Timely treatment jaarlijks preventief voetonderzoek screening gestoord (maar nog geen wonde): preventieve maatregelen wonde: hoe onderzoeken, ernst beoordelen? wonde: behandeling, rol van huisarts wanneer en hoe urgent verwijzen? FOOT attack

Interactieve les U krijgt bij het buitengaan een uitprint van de dia’s een bundel met informatie

jaarlijks preventief voetonderzoek Screening jaarlijks preventief voetonderzoek

Jaarlijks voetonderzoek? ... aanleren: monofilament, stemvork, touchtest / BV capillaire refill, pulsaties, laat je niet vangen door een rode voet bij afhangen

het jaarlijks voetonderzoek? bekijken gevoeligheid testen doorbloeding controleren

Test gevoeligheid monofilament touch test (Ipswich) Vibratip

Voel pulsaties

Til-test (test van Buerger)

Jaarlijks voetonderzoek: organisatie? ... aanleren: monofilament, stemvork, touchtest / BV capillaire refill, pulsaties, laat je niet vangen door een rode voet bij afhangen

screening gestoord, maar nog geen wonde: preventieve maatregelen Measures screening gestoord, maar nog geen wonde: preventieve maatregelen

Risicoclassificatie Apelqvist J, Larsson J. Diab Metab Res Rev 2000;16:S75–S83

Gestoorde gevoeligheid: welke educatie? ... aanleren: monofilament, stemvork, touchtest / BV capillaire refill, pulsaties, laat je niet vangen door een rode voet bij afhangen

Gestoorde gevoeligheid: educatie Niet kwetsen niet op blote voeten lopen nagels goed knippen geen badkamerchirurgie geen warmtebronnen goede kousen goed schoeisel en in voelen bij aandoen Op tijd zien en reageren dagelijkse inspectie vermijd dat pt zich kwets zorg dat een kwetsuur op tijd vastgesteld wordt

Wat is goed schoeisel? ... vermijd dat pt zich kwets zorg dat een kwetsuur op tijd vastgesteld wordt

Goede schoenen stevige hielcup (contrefort) sluiting thv de wreef (geen ‘mocassins’) voldoende ruimte voor de tenen geen hoge hakken (≤ 3 cm) stevige, schokdempende (rubberen) zool binnenin geen oneffenheden

Terugbetaling ‘speciaal’ schoeisel orthopedische steunzolen voor plantaire drukpunten prijzen 90-150 €, terugbetaling 50 € jaarlijks tot 18 j, per 2j na 18 j prefab schoenen (semi-orthopedisch) voor risicovoeten zonder belangrijke orthopedische vervormingen prijzen 142-250 €, terugbetaling 142 € jaarlijks orthopedische schoenen op maat voor risicovoeten met belangrijke orthopedische vervormingen prijzen 800-2500 €, remgeld 30-150 € (afh. categorie) om de ... < 18 j: /9 m 18-64 j: jaarlijks ≥ 65 j: jaarlijks voor hoogste categorie (bv. na voorvoetamputatie)  en per 2j voor andere categorieën (bv. hallux valgus)

Schakel een podoloog in ... bachelor (vergelijkbaar met verpleegkundige), vaak ook diabeteseducator we raden verwijzing aan bij verhoogd risico - voor meer gedetailleerde evaluatie - voor grondige educatie - om preventieve maatregelen voor te stellen slechts 2 x /j terugbetaald vanaf risicoklasse 1 (enkel als pt in een zorgmodel voor diabetes is opgenomen: pretraject, zorgtraject of conventie)

Schakel een podoloog in, zeker als ... slechte doorbloeding verre voeten eelt frequentie afhankelijk van probleem

podoloog, gespecialiseerd voetverzorger, pedicure ? www.podonet.be of www.bvp-abp.be www.voetmagazine.be (in feite slechte naam, want minder gespecialiseerd dan podoloog)

wonde: hoe onderzoeken, ernst beoordelen? Assessment wonde: hoe onderzoeken, ernst beoordelen?

Een wonde: - hoe onderzoeken? - hoe ernst beoordelen? ... vermijd dat pt zich kwets zorg dat een kwetsuur op tijd vastgesteld wordt

een wonde beoordelen ernst is afhankelijk van: infectie: etter, cellulitis, lymfangitis, rillen, koorts? diepte, botcontact: peil met pincet (laat u niet misleiden door eelt overkapping) ischemie locatie: hoe proximaler hoe ernstiger

wonde: behandeling, rol van huisarts Reaction wonde: behandeling, rol van huisarts

Wondzorg: zou ons te ver leiden vochtige wondzorg zeer uitzonderlijk droge wondzorg bij necrose bij uitbehandeld vasculair lijden (om tijd te winnen)

Supervisie verbanden ... ... vermijd dat pt zich kwets zorg dat een kwetsuur op tijd vastgesteld wordt

Dit willen we zeker niet ! spannend verband Prevalon 70 € ziekenhuisprijs

Supervisie drukontlasting ... vermijd dat pt zich kwets zorg dat een kwetsuur op tijd vastgesteld wordt

een wonde waar te veel druk op komt geneest niet een wonde waar te veel druk op komt geneest niet ! pijn zorgt dat je er niet op loopt wat als je geen pijn voelt ...

Drukontlasting Armstrong et al. D Care 01;24:1019 TCC: non-removable, dwingt tot rusten Armstrong et al. D Care 01;24:1019

Diabetesvoet: veel aspecten wondzorg - verband drukontlasting antibiotica zn revascularisatie zn optimalisatie glycemieregeling

Diabetesvoet: 1ste hulp door huisarts eelt grondig verwijderen bij besmetting (cellulitis, lymfangitis) kweek nemen AB starten: vb. Augmentin retard 1 g 2x2/d eerste wondzorg: ontsmetten een gel (vb. Isobetadine als besmet, een hydrogel als niet besmet) een verbandje dat de gel in de wonde houdt (vb. Melolin) zorgen dat pt er niet meer op drukt: vb. dik wattenverband, sandaal, rust ernst inschatten, overleg met de diabetes voetkliniek

wanneer en hoe urgent verwijzen? Timely treatment wanneer en hoe urgent verwijzen?

Hoe snel verwijzen? diep ondermijnd, botcontact, infectie, ischemie: verwijs dringend ! op drukpunt: verwijs snel voor drukontlasting

Foot attack Is even dringend als een hartinfarct ! Bel ons ! Time is foot = ‘Time is heart’ = ‘Time is brain’

gebruik je (smart)phone Overleg bij twijfel gebruik je (smart)phone (om ons te bellen of een foto door te sturen)

Besluit

Diabetesvoet voor de huisarts ogen tast pincet brain phone

Niet vergeten mee te nemen ... een uitprint van de dia’s een bundel met informatie