IPM Impact Linter

Agropolis Kinrooi

Guido sterk Origine marien bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 Registratie proeven hard- en zachtfruit insecticiden/acariciden/rodenticiden Resistentie Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding peren (roofwantsen) Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding appel (roofmijten) Co-convenor ‘Side-effects of pesticides on beneficial organisms’ Biobest 1994 – 2011 Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen IPM Impact 2010 Nevenwerkingsproeven voor de praktijk Implementatie van IPM in akkerteelt

IPM Impact Guido Sterk Dr. Paraskevi Kolokytha Dr. Mike Griffin

IPM Impact activiteiten Nevenwerkingen hommels (soorten - ondersoorten) Nevenwerkingen nuttige organismen Microbiële preparaten Predatoren (roofmijten, gaasvliegen, roofwantsen,…..) Sluipwespen Zoöfage nematoden IPM in akkerbouw (granen, kool, aardappelen, uien, spruitkool, ….): EU 2014 Volleveldsproeven Implementatie IPM in praktijk Onderzoek naar bestrijding nieuwe parasieten eg. Tuta absoluta, Echinothrips, Japanse trips en Suzuki- vlieg Resistentie monitoring EU dossiers microbiële preparaten (hernieuwing PreFeRal annex I) Biodiversiteit proeven (e.g. vlinders)

                                                                                                                                Predatoren

                                                                                                                                Sluipwespen

Hommels

Nieuwe dierlijke parasieten 1980 - 2018 Nematoden (Wratziekte, ….) Bladluizen (Katoenluis) Mineervliegen (Tomatemineervlieg, Floridamineervlieg, nerfmineervlieg) Trips (Californische trips, Echinotrips, Japanse bloementrips) Rupsen (Tomatenmineermot, Turkse mot, Floridamot, Duponchelia) Vliegen (Suzuki-vlieg)(2012 NL) Witte vlieg (Tabakswittevlieg) Mijten (Tomatengalmijt) Kevers (Palmkever)

Suzuki-vlieg (Drosophila suzukii)

Levenscyclus 1

Levenscyclus 2

Levenscyclus 3 Levensduurte van enkele weken tot 10 maanden Overwintering als adulten Voedt zich op rijpend of rijp fruit (azijnvlieg overrijp of rot fruit) Actief vanaf 10 °C (268 degree days) Tot 300 eieren per wijfje Soms leggen meerdere wijfjes op één vrucht Mannetjes worden steriel boven 30 °C

Overwintering

Aantal generaties per jaar 2017

Aantrekking verschillende (rijpe) vruchten IMP Impact 2017 Aantal adulten Framboos 211 Aardbei 118 Blauwbes 33

Oplossingen Chemisch Biologisch Feromonen/lokstoffen Synthetische pyrethroïden (lambda-cyhalothrin eg. Karate) Spinosad (Tracer, Conserve) – Spinoteram (Delegate) Cyazypyr Biologisch Sluipwespen relatief weinig effectief (Pachycrepoideus vindemmiae, Leptopilina heterotoma): 50% - 24 % parasitering Hyperparasitisme? Microbiële preparaten (Botanigard, Naturalis, ….)? Plantextracten (Azatin, Neemazal?) Feromonen/lokstoffen

Pachycrepoideus vindemmiae Leptopilina heterotoma

Problemen biologische bestrijding Exotische parasiet = exotische nuttigen Registratie NL Zeer moeilijk op adulten (bv. chrysanten wantsen) Chemische selectieve middelen zullen steeds nodig zijn Veel chemische middelen halen de Europese markt niet meer bv. middel Bayer azijnvliegen Sinds 2015: meer biologische middelen (microbiële preparaten, plantextracten,….) aangevraagd voor Europese erkenning dan chemische De toekomst ligt in concepten en economische schadedrempels, niet in streven naar uitroeiing.

Concept Monitoring Selectieve chemische middelen Aangevuld met Microbiële preparaten Plantextracten (bv. oliën) Zepen (Flipper, Savona) Tesamen met Mass trapping Attract and kill Sexferomonen Economische schadedrempel

Cyazypyr = cyantraniliprole Pests: wittevlieg, mineervliegen, fruitvliegen, azijnvliegen, haantjes, snuitkevers, cicaden, bladvlooien, rupsen, trips and bladluizen Selectief voor nuttigen Selectief voor bestuivers Exirel, Benevia, Verimark (FMC, voorheen Dupont) Anthranilic diamide klasse (Altacor) = gedragsverandering door spieraantasting Translaminair Systemisch via wortels

Feromonen/lokstoffen Aggregatieferomonen Suikers Proteïnen en gisten Geen azijnen en alcoholen Sexferomonen

Toepassingen feromonen Monitoring Suikers iets aantrekkelijker dan proteïnen Meest effciënt: bakkersgist en bruine suiker Mass trapping Niet efficiënt genoeg op zijn eigen Attract and kill Aanlokken met aggregatie feromonen Afdoden met insecticide eg. Exirel of Tracer Proeven België bijna 100 % afdoding na 48h Sterke reductie op kersen, bijna 100 % Meest efficiënt bakkersgist en bruine suiker

Monitoring/Mass trapping 1

Lokstof

Monitoring/Mass trapping 2

Sexferomonen Wegnemen sexuele appetijt bij de vrouwtjes Nog jaren voor dit op de markt komt