Eerlijk stoppen met werken: mogelijke rol van een basisinkomen 24 november 2018 Paul van kruining
Waarom een basisinkomen? Hoge werkloosheid nu (ouderen!) Toekomst: herverdeling werk vanwege robotisering Bejegening, zinloze sollicitatieplicht en armoede in bijstand Meer persoonlijke autonomie/ geluk Meer vrijheid t.o.v. werkgevers / wegnemen werken zonder loon (ouderen)! Rechtvaardigheid (voor ieder gelijk bedrag) Lagere uitvoeringskosten (minder controle; groter voordeel bij schrappen andere regelingen) 24 november 2018
Varianten basisinkomen Regelarme bijstand (geen echt basisinkomen vanwege inkomens- en vermogenstoets) Uitbetaling algemene heffingskorting (EITC) / negatieve inkomstenbelasting / overdraagbare heffingskorting Een bedrag voor iedereen: Bedrag basisinkomen uitbetalen aan werkgevers als loonkostensubsidie (bij werkloosheid aan mensen zelf) CPB 2006: niveau 50% sociaal minimum FNV Uitke- ringsge-rechtigden: ‘AOW voor iedereen’ 24 november 2018
Vraagstukken en kosten Kosten: CPB 2006 € 45 miljard; FNV Uitkeringsgerechtigden – Ver. Basisinkomen – Kleinknecht 2016 € 104 - 107 miljard Wie gaat dat betalen? (Verwachte) gedragseffecten Gevolgen voor arbeidsproductiviteit / economie (Ongericht) voor iedereen of voor een specifieke groep (ouderen)? Ideologie: betaald < > onbetaald werk band werk - (basis)inkomen? rol overheid < > individu Inkomenseffecten Verzorgings-staatmodel: individu ver- antwoordelijk + vangnet Libertair-anarchistisch: individu verantwoordelijk (+ caritas) OBI: gemeenschap verantwoordelijk Positie vakbeweging Risico ministelsel 24 november 2018
Basisinkomen en eerlijk stoppen met werken Variant AOW voor iedereen of alleen voor ouderen (vanaf leeftijd)? Inkomenseffecten (aanvullend prepensioen?) Pensioenregelingen? Haalbaarheid (reactie op voorstel Radar)? Betaalbaarheid (wat stel je voor?) AOW volgens 11-puntenplan Basisinkomen volgens voorstel FNV Uitkeringsgerechtigden 24 november 2018
Voorstel basisinkomen FNV uitkeringsgerechtigden Qua hoogte en systeem vergelijkbaar met de huidige AOW Voor iedereen minstens 18 jaar legaal in NL Géén verrekening inkomen uit betaalde arbeid met basisinkomen. Cao’s blijven bestaan Huidige toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag) blijven bestaan Werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen blijven bestaan voor inkomensdeel afkomstig uit betaald werk 24 november 2018
Congresresolutie mei 2017 Werken zonder loon is onacceptabel. We maken stevige afspraken over herverdeling van arbeid, zorgtaken en regelvrije bijstand. Het basisinkomen is een interessante optie. FNV Uitkeringsgerechtigden heeft hiervoor een eerste voorzet gedaan. De FNV stelt daarom voor om praktijkgericht te gaan onderzoeken en onder andere te bepleiten bij gemeenten, te experimenteren op basis van het voorstel van FNV Uitkeringsgerechtigden. En mede op grond daarvan te besluiten of dit een van de instrumenten kan worden om werk, inkomen en kapitaal echt eerlijk te verdelen. Dus inhoudelijke kaders: (praktijkgericht) onderzoek (pleiten voor) experimenten uitgangspunt: voorstel FNV Uitkeringsgerechtigden mede op grond hiervan: besluit over FNV-standpunt basisinkomen Kitty jong 24 november 2018
Project in één oogopslag mei 2017 Congresresolutie FNV-Congres mei 2017 oktober 2017-maart 2018 Ontwikkelen projectplan Voorbereidingsgroep met leden Besluit Ledenparlement april 2018 – ultimo 2020 Uitvoering projectplan LP-commissie? Voortzetting voorbereidingsgroep? 2021 Evaluatie resultaat & vervolg FNV-Congres 2021 24 november 2018 Kitty jong