NEN 7510 SHAPING THE FUTURE Harriëtte van der Sar, DEKRA Certification 13 februari 2104 Slide 1

Even voorstellen Harriette van der Sar Functie: Account manager DEKRA Certification B.V. Verantwoordelijk voor Zorg en Welzijn Voor trainingen, proef- en certificatieaudits voor: HKZ KMS en VMS ISO 9001 NEN-EN 15224 (of ISO voor Zorg en Welzijn) NTA 8009 (Cliënt en Patiëntveiligheid) NEN 7510 (Informatiebeveiliging) Slide 2 Slide ‹#› © 2012 DEKRA

About DEKRA One of the leading international expert organisations Headquarters in Stuttgart Active in more than 50 countries Organised into 3 Business Units 15 strategic service lines Revenues < 2 billion Euro Employs approximately 28.000 staff Seite 3 Slide 3 © 2012 DEKRA Certification Group

A deeply rooted challenger culture in quality, safety & sustainability services founded in Berlin as a registered association 1925 present in workshops: 90% of sales in B2B(2C) 1970 corporate restructuring and realignment 1996 2005 real entry in the industrial inspection business with the acquisition of French Norisko entry in product testing & certification and China with the acquisition of the Dutch KEMA Quality. 2009 strong developments in energy efficiency and sustainability services 2011 approved as a vehicle testing organisation 1960 development of a comprehensive testing network in East Germany 1990 strong push on internationalisation since 1998 1998 entry into energy & process industries w. acquisition of Finnish Polartest 2008 DEKRA operating as a Societas Europaea (SE) 2010 Seite 4 Page 4 Slide 4 © 2012 DEKRA Certification Group

Programma Update NEN 7510 norm NEN 7510 in de praktijk Aandachtsgebieden NEN 7510 norm Vragen

Doel van de NEN 7510 norm Doel van NEN 7510: een kader bieden voor het realiseren van adequate informatiebeveiliging, door: - Borgen van de kwaliteitscriteria (kader bieden) Mogelijk maken dat de benodigde informatiebeveiligingsmaatregelen op controleerbare wijze zijn ingericht (ondersteuning bij implementatie) Onder informatiebeveiliging in de zorg wordt verstaan: - Het waarborgen van de beschikbaarheid van alle informatie - Het waarborgen van de integriteit van alle informatie - Het waarborgen van de vertrouwelijkheid van alle informatie benodigd om patiënten verantwoorde zorg te kunnen bieden

Waarom informatiebeveiliging in de zorg? Steeds meer nadruk op ketenzorg Brief IGZ Goede communicatie tussen zorginstellingen nodig - informatie is van levensbelang (patiëntveiligheid) kwaliteit van de informatie dus ook (juistheid en volledigheid) Conclusies onderzoek IGZ naar informatie uitwisseling (2011): - Grootste risico’s in de zorg bij informatie uitwisseling, ongeacht wel of niet inzet van ICT hierbij - Patiëntgerelateerde informatie is versnipperd opgeslagen (zelfs binnen instellingen) - Ondanks toenemend gebruik van een EPD (Elektronisch Patiënten Dossier) - Dossiers zijn niet actueel - Dossiers zijn niet compleet Bevatten deels informatie die niet relevant is voor de zorgprofessional

Context NEN 7510 norm

Huidige ontwikkelingen NEN 7510 Afgelopen jaar bleek dat aan de kant van zorgaanbieders en ICT-leveranciers veel vragen leven voor een eenduidig certificatieschema aan het certificatieproces op NEN 7510. NIAZ/NOREA initiatief (Zekere Zorg 3) deze vraag niet beantwoordt. Te specifiek voor AORTA De verzekeraars eisen dat zorgaanbieders ‘iets’ doen op het gebied van NEN 7510. Wat dit ‘iets’ betekent, verschilt per zorgverzekeraar. Eind 2013: Projectgroep Certificatieschema NTA 7515 gereed: eisen voor CI’s Inputdocumenten: ISO/IEC 27006, ISO/IEC 17021, verschillende schema’s van CI’s, andere documenten en aansluiting ZZ3

Stappenplan invoering NEN 7510 norm Breng de bedrijfsprocessen in kaart Bepaal de afhankelijkheid van elektronische informatie uitwisseling Inventariseer en analyseer de mogelijke bedreigingen - Risico analyse uitvoeren (kans x impact) Beoordelen op beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid Maak keuze voor de te nemen beveiligingsmaatregelen Leg maatregelen vast in een informatiebeveiligingsplan Implementeer de beveiligingsmaatregelen

Risicomanagement Risicomanagement Risico-analyse, -evaluatie, -behandeling

Risicomanagement Welke methode? Restrisico

CASE 1: Bedenk een aantal risico’s en te nemen maatregelen.

Beheersing ISMS

Aandachtsgebieden NEN 7510 norm Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Structuur van de norm Beveiligingsbeleid Organiseren van informatiebeveiliging Beheer van middelen voor de informatievoorziening Beveiligingseisen t.a.v. personeel Fysieke beveiliging en beveiliging van de omgeving Operationeel beheer van informatie en communicatie voorzieningen Beveiliging toegang tot informatie Aanschaf, ontwikkeling en onderhoud van informatiesystemen. Beheer van informatiebeveiligingsincidenten Bedrijfscontinuïtetsbeheer Naleving

5. Beveiligingsbeleid Informatiebeveiligingsbeleid Beleidsdocument voor informatiebeveiliging Beoordeling van het informatiebeveiligingsbeleid - Evaluatie - Actualisatie

CASE 2: Stel een IB beleidsplan op! En wat doe je ermee?

6. Organiseren van informatiebeveiliging Organisatorische infrastructuur - Betrokkenheid directie - Coördinatie van informatiebeveiliging - Toewijzing verantwoordelijkheden Onafhankelijke beoordeling van informatiebeveiliging Beveiliging van toegang door derden - Identificatie van risico’s - Beveiliging in omgang met derden - Beveiliging in overeenkomsten met derden Uitbesteding

CASE 3: Geef voor elk onderwerp een voorbeeld uit de eigen organisatie Betrokkenheid directie Coördinatie van informatiebeveiliging Toewijzing verantwoordelijkheden Onafhankelijke beoordeling van informatiebeveiliging Identificatie van risico’s voor derden Beveiliging in omgang met derden Beveiliging in overeenkomsten met derden Uitbesteding

7. Beheer van bedrijfsmiddelen - Verantwoordelijkheid voor bedrijfsmiddelen - Verantwoordelijken voor bedrijfsmiddelen - Inventarisatie van bedrijfsmiddelen - Aanvaardbaar gebruik van bedrijfsmiddelen Classificatie van informatie - Richtlijnen voor classificatie Labeling en verwerking van informatie

CASE 4: Benoem de kritische bedrijfsmiddelen.

8. Beveiligingseisen t.a.v. personeel Voorafgaand aan dienstverband - Rollen en verantwoordelijkheden - Screening - Arbeidsvoorwaarden Tijdens het dienstverband - Directieverantwoordelijkheid - Bewustzijn, opleiding en training t.a.v. informatiebeveiliging Disciplinaire maatregelen Beëindiging of wijziging van dienstverband - Beëindiging van verantwoordelijkheden - Retourneren van bedrijfsmiddelen Intrekken van toegangsrechten

Geef van elk onderwerp een voorbeeld CASE 5: Geef van elk onderwerp een voorbeeld ONDERWEP VOORBEELD Voorafgaand aan dienstverband Tijdens het dienstverband Beëindiging of wijziging van dienstverband

9. Fysieke beveiliging en omgeving Beveiligde ruimten - Fysieke toegangsbeveiliging - Beveiliging van kantoren, ruimten en faciliteiten - Bescherming tegen bedreigingen van buitenaf - Werken in beveiligde ruimten Beveiliging van apparatuur - Plaatsing en bescherming apparatuur - Bekabeling - Onderhoud van apparatuur - Beveiliging van apparatuur buiten het terrein Verwijdering van bedrijfseigendommen

Geef van elk onderwerp een voorbeeld CASE 6: Geef van elk onderwerp een voorbeeld ONDERWERP VOORBEELD Beveiligde ruimten Beveiliging van apparatuur

10. Operationeel beheer info/voorzieningen Bedieningsprocedures en verantwoordelijkheden - Wijzigingsbeheer Functiescheiding Beheer van dienstverlening door derden Systeemplanning en –acceptatie Bescherming tegen kwaadaardige software en “mobile code” Back-up en herstel Netwerkbeheer Behandeling en beveiliging van opslagmedia

CASE 7: Geef een schets van de IT-infrastructuur in de eigen organisatie

11. Beveiliging toegang tot informatie Beleid ten aanzien van toegangsbeveiliging Identificatie en authentificatie - Registratie van gebruikers - Gebruikersidentificatie - Keuze van authentificatiewijze - Beheer van identificatie-/authentificatiesystemen - Gebruik van wachtwoorden en authentificatiemiddelen Autorisatie en toegangscontrole - Management van toegangsrechten/autorisatiebeheer - Toegangsbeveiliging voor netwerken - Toegangsbeveiliging voor besturingssystemen - Toegangsbeveiliging voor toepassingen - Monitoring van toegang en gebruik van systemen - Mobiele computers en telewerken

12. Aanschaf, ontwikkeling en onderhoud Beveiligingseisen voor systemen Beveiliging in toepassingssystemen Cryptografische beveiliging Beveiliging van systeembestanden Beveiliging bij ontwikkel- en ondersteuningsprocessen

13. Beheer van informatiebeveiligingsincidenten Rapportage van informatiebeveiligingsgebeurtenissen Beheer van informatiebeveiligingsincidenten en –verbeteringen Leren van informatiebeveiligingsincidenten Verzamelen van bewijsmateriaal

14. Bedrijfscontinuïteitsbeheer Ontwikkelen en implementeren bedrijfscontinuïteit Bedrijfscontinuïteitplannen opstellen Bedrijfscontinuïteitplannen testen, onderhouden en herbeoordelen Verantwoordelijken

CASE 8: Geef aan wat er in geval van een brand binnen de eigen organisatie gebeurd.

15. Naleving Wettelijke voorschriften Identificatie van toepasselijke wetgeving Intellectuele eigendom Bescherming van persoonsgegevens Beveiliging van bedrijfsdocumenten Voorkomen van misbruik Naleving van beveiligingsbeleid en –normen Doeltreffendheid audits

Stappenplan invoering NEN 7510 norm Breng de bedrijfsprocessen in kaart Bepaal de afhankelijkheid van elektronische informatie uitwisseling Inventariseer en analyseer de mogelijke bedreigingen - Risico analyse uitvoeren (kans x impact) Beoordelen op beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid Maak keuze voor de te nemen beveiligingsmaatregelen Leg maatregelen vast in een informatiebeveiligingsplan Implementeer de beveiligingsmaatregelen BEWUSTWORDING, BEWUSTWORDING EN BEWUSTWORDING

NEN 7510 in de praktijk, een voorbeeld ISO 27006 (ISO 17021) In combinatie met HKZ: aandachtspunten voor de HKZ auditor, die de woningen en paviljoens gaat bezoeken. Alle punten moeten wel een paar keer aan de orde gekomen zijn.   1. Is de werkplek van de teamleider, waar de PC staat, afsluitbaar (apart kamertje)? 2. Was het kamertje bij aankomst ook werkelijk afgesloten? 3. Zijn er in de woning papieren (deel)dossiers van de cliënten? 4. Is iedereen in het team bekend met de sleutelprocedure? 5. Doe een fysieke controle op de IT infrastructuur: 6. bespreek met de teamleider de gevolgen van uitval van IT, zijn er maatregelen genomen? 7. Bij  woningen die niet op een terrein van klant staan: is er iets geregeld t.a.v. contact met lokale overheden (wijkagent, brandweer, maar ook buurtpreventie); 8. Is de teamleider betrokken geweest bij de identificatie van beveiligingsrisico’s, specifiek voor “zijn” woning? 9. De teamleider werkt op de PC met een applicatie, waarin de gegevens van de cliënten zitten; Wie heeft er binnen de woning toegang tot deze applicatie? 10. Welke richtlijnen zijn er voor het toelaten van “derden” tot de woning

NEN 7510 in de praktijk Auditdagen op basis van NTA 7515 Training normkennis NEN 7510. 1 dag in Arnhem à € 595,00 (excl BTW) per deelnemer Proefaudit: Voorafgaand aan de certificatie-audit kunt u een proefaudit laten uitvoeren. De aanpak is hetzelfde als bij normale audits en heeft de volgende voordelen: - u bepaalt zelf het onderwerp van de proefaudit; - u krijgt snel inzicht in de status van het systeem en de mate van certificeerbaarheid; - de eerste kennismaking met een externe audit stimuleert betrokkenheid van medewerkers. 1 dag op lokatie à € 1.290,00 (excl BTW) FASE 0/1: Beoordeling documenten; Beoordeling risico-analyse; FASE 2 Werking van het managementsysteem in de praktijk middels JAARLIJKSE VERVOLGAUDIT Werking van het managementsysteem in de praktijk middel op basis van het auditplan. Auditdagen op basis van NTA 7515

VRAGEN ? 37

Voor meer informatie DEKRA Certification B.V. Naam : Harriette van der Sar Functie : Account manager Telefoon : 088 - 9683441 E-ma il : harriette.vandersar@dekra.com Website : http://www.dekra-certification.nl/nl/gezondheidszorg DEKRA biedt naast een breed scala aan onafhankelijke auditing- en certificeringsdiensten, ook training en management workshops voor zorg en welzijn. Het DEKRA certificaat voorziet in de behoefte om goede zorg zichtbaar te maken en de kwaliteit van de zorgverlening steeds verder te verbeteren. Met een DEKRA certificaat in huis blijft u het beste uit uw organisatie halen.

Bedankt voor uw aandacht! Slide 39