De Psycholance Vervoer van verwarde Personen Nederlandse Federatie Ziekenhuis Psychiatrie Leiden, 11 oktober 2018

Disclosure-verklaring Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Eigenaar Andere relaties, namelijk Geen Dagvergoeding AmbuPsy, opleiden trainen advies Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam, Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige Ambulance Amsterdam tot 1 oktober 2018 Academie voor Ambulancezorg Instructeur psychiatrie

Casus Zaterdag, 15:00 uur. Melding komt binnen via meldkamer politie Man, 54 jaar. Suïcidaal en verward. Zit op politiebureau. Ter plaatse: Engelsman, toerist. Klampt wanhopig agent op straat aan, wil in gracht springen. Na relatiebreuk in GB voor paar dagen in NL. Bekend met Borderline. Heeft alcohol gebruikt (blaast BAC 1,2). Is op straat beroofd van pinpas. Fors geldbedrag gestolen van bankrekening. Volledig in paniek, hyperventilatie, veel zelfverwijt. Suïcidale uitspraken Vlucht retour London Luton (EasyJet) om 19:00 uur Heeft Librium 10mg op voorschrift in bagage, bagage in hotel. ‘Ergens op Damrak’. Situatie voor april 2014: Mee naar politiebureau, beoordeling GGD Vangnet en Advies, presentatie SPOR, vervoer politie Pilotfase vanaf april 2014: Mee naar politiebureau, beoordeling GGD Vangnet en Advies, presentatie SPOR, vervoer door psycholance. Vanaf 2015 : Politie op incidentlocatie, triage door SPV psycholance, presentatie SPOR, SEH of EHTP Vanaf okt 2018: Politie op incidentlocatie, geen triage maar, behoudens somatiek, presentatie SPOR

Psycholance Amsterdam Gepast vervoer voor personen die in een (vermoedelijk) psychiatrische crisis verkeren en interklinisch vervoer van psychiatrisch patiënten. ‘Decriminalisering’ van het vervoer van personen die in een (vermoedelijk) psychiatrische crisis verkeren; Politie is niet de aangewezen hulpverleningsinstantie voor het vervoer behalve als er sprake is van een misdrijf. Psychiatrische kennis snel ter plaatse op crisislocatie; Ambulancepersoneel beschikt over onvoldoende kennis van psychiatrie.

2012 Eerste oriënterende gesprekken en werkgroep bestaande uit Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Ambulance Amsterdam Politie Amsterdam-Amstelland GGD Amsterdam Aanleiding: Politie wil terugtrekken uit vervoer Vanuit psychiatrie en patiënten: onvrede met vervoer door politie (boeien) Incidenten tijdens vervoer door (reguliere) ambulance 2014 (april) Start pilot-fase Psycholance

Psycholance, ontwikkelingen Pilot-fase: Werven en opleiden personeel (SPA en A.A.) Vervoer vanaf politiebureau naar psychiatrische onderzoeksruimte na indicatiestelling door GGD Vangnet en Advies Fase 2 (vanaf medio 2015/16): Psycholance wordt vast onderdeel A.A. Triage op incidentlocatie of politiebureau door SPV psycholance - vervoer naar psychiatrische onderzoeksruimte (55%) - vervoer naar SEH (somatisch of geen plek op onderzoeksruimte (10-15%) - EHTP/ EHGV Eerste Hulp Ter Plaatse, Eerste Hulp Geen Vervoer 30%) Fase 3 (vanaf 1 oktober 2018): STOP Psycholance, geen dedicated team, (acute) psychiatrie wordt onderdeel van – voorlopig- zorgambulance, en vanaf 2019 Medium Care Ambulance Géén SPV maar algemeen opgeleid verpleegkundigen met korte training psychiatrie ( 5 dagen theorie + 2 dagen stage acute psychiatrie) Geen EHTP/ EHGV maar vervoer naar beoordelingslokatie.

Juridische aspecten vervoer Primaire wettelijke basis voor vervoer: Wet Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO) Secundair wettelijke basis voor vervoer: Wet Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen. Uitgangspunt: Patiënt gaat op vrijwillige basis mee tenzij er sprake is van een BOPZ-maatregel, dan is gedwongen vervoer mogelijk. Probleem: BOPZ is pas van toepassing nadat er een last tot IBS of een beschikking RM is afgegeven. Wat te doen in voortraject? Bij vermoeden van psychiatrische stoornis en (mogelijk) gevaarzettend gedrag als beschreven in de BOPZ en bij geen bereidheid of verzet tegen vervoer: WGBO: Patiënt is (waarschijnlijk of feitelijk) oordeels- en kritiekgestoord op basis van (vermoedelijk) psychiatrie Patiënt is (derhalve) wilsonbekwaam ten aanzien van verzet tegen vervoer Achterlaten patiënt is vanwege gevaar of omstandigheden niet mogelijk of wenselijk Handelen op basis van goed hulpverlenerschap en buitenwettelijke noodsituatie

Alternatieven vervoer (acute) psychiatrie Sterke regionale verschillen TWAZ (Tijdelijke Wet Ambulance Zorg) Kwaliteitskader Acute Psychiatrie Ambulancezorg Medium-care ambulance; pilot-project 2018-2019 Amsterdam, Den Haag, Rotterdam Psycholance in regio Assen-Groningen (UMCG) GGZ-vervoersdienst / GGZ op weg; o.a. regio Utrecht, Limburg, Arnhem Géén triage, wel getraind personeel. Géén liggend vervoer, géén verpleegkundige handelingen tijdens vervoer.

Psychiatrie en ambulancevervoer Kwaliteitskader (acute) psychiatrie ambulancevervoer (2015) Deskundige verpleegkundige begeleiding bij (geïndiceerd) vervoer Specifieke verpleegkundige expertise in (vaak) complexe situaties Preventie van dwang is uitgangspunt, de-escalerend handelen Fixatie en medicatie conform LPA-protocol wél mogelijk Meldkamer-triage Beperkte psychiatrische triagemogelijkheden in huidige meldkamersystemen (ProQ&A, NTS) Veel meldingen komen binnen op de ‘blauwe’ meldkamer

Psycholance Amsterdam resultaten (metingen 2017) Incidentlocatie Openbare weg 17% Woning 36% Algemene voorziening 6% Instelling 8% Totaal 66% Politiebureau’s en cellencomplexen Wijkteams 23% Overige bureau’s 4% Cellencomplexen 7% Totaal 34%

Psycholance Amsterdam resultaten (metingen 2017) Aantal ritten per dag Acute Psychiatrie Gemiddeld 6 Spreiding 2-11 Binnen kantoortijden 45%, buiten kantoortijden 56%, Psycholance rijdt niet in nachtelijke uren (00.00-08.00 uur) Aanrijtijden 29% <15 min 38% 15-30 min ( in totaal 65% binnen een half uur ter plaatse) 12% 30-45 min 8% 45-60 min (in totaal 87% binnen een uur ter plaatse)

Psycholance Amsterdam resultaten (metingen 2017) Afhandeling Eerste hulp ter plaatse/ geen vervoer 34% Wél altijd overdracht naar huisarts of eigen behandelkader SPOR (Spoedeisende Psychiatrische Onderzoeks Ruimte) 40% Geen beeld van follow up na beoordeling Psychiatrische Kliniek 13% (niet interklinisch maar bv RM vanaf huis) Spoedeisende Hulp Algemeen Ziekenhuis (somatisch) 5% Alleen vervoer door psycholance, ABC-stabiel, anders vervoer door A.L.S. Intoxicaties, neurologische beelden, delier, diabetes Spoedeisende Hulp Algemeen Ziekenhuis (psychiatrisch) 6% Sterke stijging van psychiatrische SEH-presentaties in 2018! Nog sterkere stijging te verwachten na 2020: WVggz: patiënt mag niet meer naar politiebureau

Psycholance Amsterdam resultaten (metingen 2017) Patiëntkenmerken Man 59%, Vrouw 41% Leeftijd: gemiddeld 41, spreiding 15-91 Regio Amsterdam: 68%, elders Nederland 14%, Buitenland 18% Sterke stijging buitenlanders in 2018 25% >, meestal drugsgerelateerd Psychiatrische voorgeschiedenis Géén (volgens eigen opgave) 13% Onbekend 13% Actueel behandelkader 53% Wel VG maar geen actueel kader 21%

Psycholance Amsterdam resultaten (metingen 2017) Diagnostiek (nog gebaseerd op DSM IV TR) As I gerelateerde problemen op de voorgrond 52% As I gerelateerde middelenproblematiek op voorgrond 23% Vooral cannabis en alcohol As II gerelateerde problemen op de voorgrond 14% As III somatische problematiek op de voorgrond 5% As IV psychosociale problematiek op voorgrond 6%

Terug naar de casus Presenteren SPOR?: Wachttijd mogelijk enkele uren, betrokkene zal dan vlucht naar huis missen. Mental Health Service Hammersmith Londen is telefonisch bereikbaar en kennen betrokkene. MHSHL- medewerker spreekt patiënt, werkt geruststellend; advies medicatie. Kort telefonisch overleg met psychiater Spoedeisende Psychiatrie. Politie neemt aangifte op ivm verzekering/ bank. Samen met patiënt zoeken naar hotel, bagage en medicatie. Aangifte ophalen aan politiebureau. Patiënt vervoerd naar Schiphol, geholpen bij inchecken Easy Jet. Voor begeleiding op Schiphol naar vliegtuig overgedragen aan Sociaal Werk Schiphol. Advies geen alcohol en 1x librium 10mg voor vertrek. MHSHL zorgt voor opvang Luton.

Vanaf 1 oktober Amsterdam Beperkt aantal zorgambulance ’s met verpleegkundigen met beperkte psychiatrische achtergrond Begin 2019 Medium Care ambulance, algemeen opgeleide verpleegkundigen met beperkte opleiding psychiatrie Meerdere MC- ambulance’s zouden tot snellere beschikbaarheid moeten leiden voor (acuut) psychiatrisch vervoer, mogelijk A2-status Primaire taakstelling MC-ambulance bewaakt interklinisch somatisch vervoer somatisch stabiele patiënt, Ambulancevervoer Amsterdam staat al onder tijdsdruk. Effect verdunning van psychiatrische ritten op voertuig-niveau, beperkte opbouw van psychiatrische kennis en ervaring op medewerker niveau Geen triage behoudens somatische screening, psychiatrische triage pas ná vervoer óf psychiatrische triage voorafgaand aan vervoer door crisisdienst (uitruktijden!) Risico op toename dwang, dwangmiddelen als fixatie en sedatie (wordt nu al waargenomen) Toename van druk op psychiatrische beoordelingslocatie en SEH.