Sociale maatregelen drinkwater: preventie op maat Hoorzitting Vlaams parlement 03 juli 2012 – Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw Nathalie Debast – stafmedewerker armoede en energie Christophe Claeys – stafmedewerker waterbeleid

Gezamenlijk standpunt OCMW’s en gemeente Zes principes Vooraf Gezamenlijk standpunt OCMW’s en gemeente Zes principes Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

Vooraf: meer analyse probleem nodig Stijging aantal afsluitingen vastgesteld Analyse wanbetalingen ontbreekt: Profiel gezinnen Reden afsluitingen Werkmethoden drinkwatermaatschapppijen en preventie … Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

Water = zeer belangrijke basisbehoefte Doelstelling Water = zeer belangrijke basisbehoefte Aantal afsluitingen volledig minimaliseren Enkel in zeer uitzonderlijke gevallen “Stok achter de deur” Preventie met focus op de doelgroepen is prioritair Uniformiseren sociaal tarief is geen doelstelling op zich en is niet prioritair Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

Water voor iedereen toegankelijk en betaalbaar Zes principes Water voor iedereen toegankelijk en betaalbaar Uniformiseren drinkwatertarief is niet wenselijk en uniformiseren sociale correcties is geen prioriteit Respecteer de lokale autonomie De drinkwatercomponent blijft globaal kostendekkend Rationeel waterverbruik en duurzaamheid Een sociaal vangnet blijft absoluut noodzakelijk Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

1. Water voor iedereen toegankelijk en betaalbaar Afsluitingen stijgend – waakzaamheid Nuance 0,1% huishoudens (2009) – 0,17% (2011) OECD 3-5% beschikbaar netto huishoudelijk budget (kosten water) – Vlaanderen 0,7% (2009) – indicator –lokale omstandigheden Beleid enten op mogelijkheden grootste groep Sociaal vangnet voor de meest kwetsbaren Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

2. en 3. Uniformiseren vs lokale autonomie Uniformiseren drinkwatertarief niet wenselijk Kosten per drinkwatermaatschappij zeer verschillend en afhankelijk van productie en aankoop Uniformiseren sociale correctie geen prioriteit Toegankelijkheid voor velen niet in gedrang Maatwerk Respecteer de lokale autonomie Lokale besturen kennen hun bevolking het beste! Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

4. Drinkwatercomponent blijft globaal kostendekkend Globale financiering niet uit het oog verliezen Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

5. Rationeel waterverbruik en duurzaamheid Stijgend tarief grootverbruikers? Ondersteuning waterbesparende maatregelen en hergebruik regenwater bij kwetsbare groepen (cfr. fonds reductie energiekost?) Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

5. Rationeel waterverbruik en duurzaamheid geen achteruitgang van rechten 37% gemiddeld verbruik “Gratis” werkt verspilling in de hand Duurzaam en rationeel waterverbruik Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

6. Een sociaal vangnet blijft absoluut noodzakelijk Water betaalbaar en toegankelijk voor velen Focussen op ondersteuning op maat voor groep in moeilijkheden: sociaal tarief voor wie? geen analyse dossiers lokale adviescommissie (LAC): zeer divers: Niet enkel mensen met uitkering Waterfactuur niet enige probleem Niet altijd rechthebbend op vrijstelling bovengemeentelijke bijdrage Verder onderzoek noodzakelijk Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

6. Een sociaal vangnet blijft absoluut noodzakelijk Lokale adviescommissie (LAC): zeer verschillende praktijken drinkwatermaatschappijen: LAC ↔ incasso/gerechtsdeurwaarder hoge bedragen vooral door invorderings- en administratiekostenkosten LAC als preventief en pro-actief instrument OCMW ≠ incassobureau LAC als oplossingsgericht instrument waarbij afsluiting ≠ oplossing vergt ondersteuning OCMW/LAC’s door Vlaamse overheid Cfr werking netbeheerders elektriciteit/ aardgas Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

6. Een sociaal vangnet blijft absoluut noodzakelijk Globaal armoedebeleid beter dan gefragmenteerd sectoraal beleid: hogere minima preventie en pro-actief handelen Ondersteuning OCMW’s en LAC-werking (cfr, art. 11LAC-besluit 16.9.1997) Sociaal tarief helpt sommigen: wie? beter koppeling aan inkomen dan aan statuut ≠ uniform sociaal tarief Wie betaalt? Kost niet afwentelen op drinkwatermaatschappijen/gemeenten Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

Conclusie Gemeenten en OCMW’s niet tegen sociale correcties maar: moeten gaan naar wie ze nodig hebben (onderzoeken) uniformisering niet prioritair, maatwerk wel kostprijs mag niet afgewenteld worden op lokale besturen zullen niet volstaan: tegelijk ook hulpverlening ondersteunen in preventie en pro-actief handelen tegelijk investeren in “sociale” modus vivendi tussen drinkwatermaatschappijen en OCMW’s Hoorzitting commissie leefmilieu Vlaams parlement 21-9-2018

Dank voor uw aandacht