Nieuwe methoden voor de analyse van gezondheidsenquêtes bij GGD’en GGD Amsterdam Nieuwe methoden voor de analyse van gezondheidsenquêtes bij GGD’en Daan Uitenbroek GGD Amsterdam Quantitativeskills 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes De presentatie GGD gezondheidsenquêtes Nieuwe methode van wegen en analyseren van deze enquêtes De uptake 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

De gemeenten dienen vlg. WET PUBLIEKE GEZONDHEID (Wpg) a. het verwerven van…………… inzicht in de gezondheidssituatie van de bevolking, b. het elke vier jaar………….op landelijk gelijkvormige wijze verzamelen en analyseren van gegevens over deze gezondheidssituatie 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Een lokale/regionale VtV, gezondheidsmonitor Gegevens uit standaard databases (sterfte, ziekenhuisontslagdiagnosen,demografie) Lokale gezondheidsenquête 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

De vierjaarlijkse GGD gezondheidsenquête Monitor Jeugdgezondheid 0-19 jaar Monitor Volksgezondheid 19-65 jaar Monitor Gezondheid Ouderen 65 jaar en ouder 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Met vragen over onderwerpen als: Gezondheidsaandoeningen (HvZ, kanker, eczeem etc. ) Zorggebruik (bezoek artsen/ziekenhuis, gebruik medicijnen) Psychosociale problemen (angst en depressie, geweld, welzijn, eenzaamheid) Gezondheidsgedrag (bewegen, roken, alcohol en drugsgebruik, seksgedrag) Milieu (binnen en buitenmilieu) & woonomstandigheden Verklarende variabelen (geslacht, leeftijd, opleiding, etniciteit) 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Alle GGD’en “op landelijk gelijkvormige wijze”: Nationaal project “lokale en nationale monitorgezondheid”. Regionale en lokale monitors samenvoegen (tot een nationale database). Dezelfde vraagvormen voor alle GGD’en, de “standaarden”. Enkelvoudige enquête vragen en samengestelde vragen/schalen (met syntaxen). http://www.monitorgezondheid.nl/ 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Een standaardvraagstelling Agressie en geweld in het openbaar Mensen raken soms iemand aan of pakken iemand vast met seksuele bedoelingen. Is u dat wel eens overkomen? Ja Nee Ga naar vraag... Waar gebeurde het voorval precies? Thuis In andere woning Etc. Etc. 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Adviezen over de methoden: RIVM: Methodologie Lokale en Nationale Monitor Volksgezondheid RIVM rapport 260854009/2005 TNO: Gezonde Balans Gezocht, Advies over de uitvoering van de Monitor Volksgezondheid Lunivi advies: Eén voor allen, allen voor één https://www.ggdkennisnet.nl/ Hoofdzakelijk inhoudelijk/methodologische adviezen: Per post verzamelen/internet/face to face Het seizoen van data verzamelen Welke leeftijdgroepen te gebruiken 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Eerste advies over statistische methoden. Een advies over wegen en de analyse van gewogen data Doel: Dat alle GGD’en wegen op een uniforme wijze Dat de gewogen data juist wordt geanalyseerd Wat moderniseringen in de presentatie (betrouwbaarheidsintervallen) Het advies werd opgesteld door Caroline van der Brink van het RIVM Ik zelf als adviseur Rapport, komt zo 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes Waarom datawegen Bij (o.a.) gestratificeerde steekproeven Bijvoorbeeld: In grote verschillende gemeente in de regio waarbij in iedere gemeente gelijk aantal respondenten In de grote steden relatief meer mensen ondervragen uit allochtone groepen In een ziekenhuis in iedere afdeling gelijk aantal patiënten ondervragen Wegen als je uitspraken doet over het geheel (de regio, stad, ziekenhuis) Non response wegen (groepen met een grotere non-response zwaarder wegen) 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Waarom de richtlijn wegen Gewicht wi=Pi/pi Beter is Wi=Ni/ni (inverse inclusiekans) Fout is: Gewogen uitkomst met SRS BI, geen BI Na weging data SRS statistiek Heel fout is: Weigh by gewicht. Crosstabs rookgedrag by geslacht/cells/statistics=chisq. Srs:simple random sample 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Wat over voor design effecten Het design effect ontstaat bij wegen doordat je vaak Kleine groepen relatief belangrijk maakt Grotere groepen relatief minder belangrijk Gevolg: Betrouwbaarheidsintervallen worden breder Verschillen worden minder snel significant Design effect (variantie inflatie) (deff)-> var (y)^ = var (y)*deff -> effectieve N^ = (1/deff) * gerealiseerde N Design factor (error inflatie) -> deft -> x + 1.96 * deft * s.e.(x) Deft=√deff 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Wat betekent dat in de praktijk, hoe belangrijk is dat Tabel 1. Voorbeelden van designs van gezondheidsenquêtes uitgevoerd door ggd’en. Monitor Design (bij benadering) wi, range DEFF Zuid Holland Zuid, 2006 Leeftijd 19+, 4% uit 14 gemeenten 1,00-1,00 1,00 Groningen, 2006. Leeftijd 20+, 2% uit 25 gemeenten Groningen, 2002. In de leeftijd 20-64 1% in 21 gemeenten en 2% in 4 gemeenten; in de leeftijd 65+ 2% in 22 gemeenten, 4% in 2 gemeenten en 5% in 1 gemeente. 0,33-1,64 1,14 Amstelland 2002 1500 per gemeente uit twee grote gemeenten, 750 per gemeente uit drie kleine gemeenten 0,34-1,63 1,21 Noord Kennemerland, 2006. Omstreeks 480 per gemeente uit 8 gemeenten, 19-65 jaar 0,14-2,97 1,71 Gooi en Vechtstreek, 2004. Omstreeks 1500 per gemeente uit 9 gemeenten, leeftijd 19+ 0,24-3,17 1,72 Hollands Midden, 2005. Omstreeks 500 per gemeente, 13 gemeenten. Leeftijd 19 t/m 64 jaar. 0,42-3,92 1,80 Amsterdam, 2004. Circa 200 per groep uit 20 groepen naar 5 leeftijden en 4 etnische groepen, 18 jaar en ouder 0,04-3,21 1,85 Amsterdam, 2008. Circa 200 uit 56 groepen naar 4 leeftijden en 14 stadsdelen, extra 600 per groep uit 4 leeftijdsgroepen 0,06-7,7/ 0,2-5,0 2,02/ 1,93 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Berekenen en toepassen designeffect De rekenwijze verschilt per statistiek, Dus meerdere verschillende designeffecten. Eenvoudige statistieken kan je op de hand uitrekenen Epi Info Complex Samples (gratis, redelijk vriendelijk maar beperkt) SPSS Complex Samples (kost geld, zeer vriendelijk en uitgebreid) Survey in R (gratis, uitgebreid, maar zeer zeker niet vriendelijk) Wesvar (gratis, uitgebreid, niet zeer vriendelijk) STATA, SAS, Sudaan etc etc, ken ik niet, weet ik niet 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes SPSS Complex Samples Advies van de werkgroep Voordelen, een uitgebreid en gebruikersvriendelijk pakket Eenvoudig te leren. Efficiënt. Moderne uitvoer Nadeel, het kost geld 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Kruistabel in Complex Samples 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes Richtlijn wegen https://www.ggdkennisnet.nl/kennisnet/paginaSjablonen/raadplegen.asp?display=2&atoom=51106&atoomsrt=2&actie=2 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes Een praktisch rapport 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes Uptake/acceptatie Lijkt goed (niet geïnventariseerd) Alle GGD’en waarvan ik weet dat ze een enquête analyseren gebruiken nu Complex samples Ook in de details gaat het goed Men gebruikt Wi ipv wi Meer en betere betrouwbaarheidsintervallen en statistieken 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes Flexibele collega's. Wat hielp: Een richtlijn voor en door epidemiologen (door een commissie) Voorzag in een behoefte Complex Samples goede keuze (laagdrempelig) Een duidelijke richtlijn met veel voorbeelden Presentaties voor landelijke en regionale platvormen/overleggen Vraag & antwoord functie Cursus (ism SPSS) 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes

Daan Uitenbroek, GGD enquêtes Tenslotte Wat dingen over data wegen op: http://www.quantitativeskills.com/ggd/wegen.htm Einde 20-9-2018 Daan Uitenbroek, GGD enquêtes