VVOS West-Vlaanderen 25 november 2014 Het Vlaamse en federale regeerakkoord 2014 door een OCMW-bril Piet Van Schuylenbergh, VVSG VVOS West-Vlaanderen 25 november 2014

Het Vlaamse regeerakkoord Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

… maar te vroeg voor finaal oordeel Belangrijkste financiële elementen Inhoud Positieve aanzet … … maar te vroeg voor finaal oordeel Belangrijkste financiële elementen Belangrijkste bestuurlijke elementen Belangrijkste inhoudelijke elementen Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Groei Gemeentefonds 3,5% per jaar blijft Positieve aanzet… Groei Gemeentefonds 3,5% per jaar blijft Lokale besturen: belangrijke partners Deregulering en meer bevoegdheden naar lokaal niveau Belfortprincipe: alle Vlaamse beslissingen worden vooraf afgetoetst op de gevolgen voor de lokale besturen, Vlaamse begroting 2015 alvast niet! Veel overeenkomsten met VVSG-memorandum Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

… maar te vroeg voor finaal oordeel Budgettair effect op lokale besturen van veel geplande maatregelen ontbreekt Regeerakkoord bevat nogal wat inconsistenties Hoe zal differentiatie tussen gemeenten concreet worden aangepakt? Sommige stellingen lijken te zijn ingenomen zonder veel terreinkennis Dus: wachten op beleidsnota’s (eind oktober), geven niet altijd veel duidelijkheid! Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Financiële elementen Gemeentefonds: Blijft groeien met 3,5% per jaar; dat betekent: 2014: 2.247,2 mln euro 2019: 2.669,0 mln euro (+422 mln euro!) Aangehouden groei: Staat ook in meerjarenplannen 2014-2019 lokale besturen Belangrijk voor opvang van o.a. extra pensioenuitgaven en behoud minimale investeringsruimte Verdelingsregels veranderen niet Stedenfonds: met 3,5% jaarlijkse groei toegevoegd aan voorafnames Gemeentefonds Integratie enkele sectorale subsidies Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Integratie sectorale (planlast)subsidies Financiële elementen Integratie sectorale (planlast)subsidies Cultuur, sport, jeugd, integratie, noord-zuid, kinderar-moede, flankerend onderwijs (ca. 140 mln euro) Met ‘foto’ 2014 naar Gemeentefonds: na besparing (5-10%?) en zonder 3,5%-groei Gemeentefonds zonder oormerking Start: 2016 Gesco’s: Regularisering 95% van premies (ca. 210 mln euro) en korting werkgeversbijdragen (ca. 154 mln euro) naar besturen Verdeling (foto 2013?, gemiddelde 2011-2012-2013?), geen oormerking maar gevolgen (bv, Sociale Maribel) Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Creatie Investeringsfonds: Financiële elementen Creatie Investeringsfonds: integratie van Plattelandsfonds (8 mln euro; 50 landelijke gemeenten) Stadsvernieuwingsfonds (13 mln euro; 31 gemeenten) Federaal Grootstedenfonds (30 mln euro; Antwerpen, Gent, Oostende, Mechelen, Sint-Niklaas) met ‘behoud huidige focus en verhoudingen’ zeer beperkt investeringsbudget beperkt aantal gemeenten wat met investeringssubsidies voor rioleringen, scholenbouw en zorginfrastructuur? Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Provincies uit intergemeentelijke samenwerking: Financiële elementen Provincies uit intergemeentelijke samenwerking: Quid voorwaarden en financiële gevolgen gemeenten? Overgedragen federale bevoegdheden: Zeer grote stromen: Werk: 2,45 mld euro Ouderenzorg: 2,2 mld euro Niet enkel voor lokale besturen! Besparingen? Zware bijdrage Vlaanderen in sanering globale overheidsfinanciën (750 miljoen in 2015 - 1,5 miljard in 2016) Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen Belfortprincipe Paritaire commissie Vlaanderen-gemeenten-provincies over bevoegdheidsoverdrachten Moet tegen eind maart 2015 conclusies en concrete voorstellen formuleren Wat willen gemeenten/OCMW’s (niet)? Vrees voor verkapte besparing (cf. Nederland) Fusies: Niet verplicht, wel financiële bonus (bedrag?) Differentiatie (meer autonomie en bevoegdheden voor grotere besturen) kan druk verhogen Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen OCMW Integratie in gemeente tegen 2018 Vrijwillige keuze voor centrumsteden Verplicht voor andere besturen Verschillende modellen (EVA e.a.) Wel op veel terreinen regierol: welzijn, werk, zorg Maar: Wat met gevolgen op subsidies Sociale Maribel? Wat met gevolgen rechtspositie zorgvoorzieningen? Wat met gevolgen pensioenfactuur? … (lokaal sociaal beleid: nergens vernoemd…) Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Beleidsnota binnenlands bestuur Integratie OCMW in gemeente Gemeenteraad bepaalt lokaal sociaal beleid Conceptnota en modellen voorjaar 2015 Overleg BB, WVG en VVSG Overleg federale regering Behoud van niet-gepolitiseerde individuele dienstverlening Overgangsregeling personeel Decreet lokaal bestuur Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen Differentiatie tussen gemeenten (1) Enkel op basis van inwonersaantal Van bovenuit opgelegd Telkens weer andere grenzen: Gemeenten > 25.000 inwoners (60): meer bevoegdheden en middelen Gemeenten > 100.000 inwoners (3): kunnen afwijken van Vlaamse regels Centrumsteden (13): al dan niet integratie OCMW Grootste steden (Antwerpen en Gent?): eigen RPR personeel Gemeenten boven 200.000 inwoners (Antwerpen en Gent): provincievrij Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen Differentiatie tussen gemeenten (2): Waarom geen andere dan alleen inwonerscriteria, die bestuurskracht beter meten, zoals bv.: Fiscale draagkracht, met zeer grote onderlinge verschillen: APB 1 tot 4 OV 1 tot 6 Omgevingsfactoren: residentiële randgemeente bij een grote stad perifeer gelegen landelijke gemeente kustgemeente (ex-)industriële gemeente … Ook ruimte voor keuze van onderuit (cf. model ‘ontvoogding’ ruimtelijke ordening)? Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen Verdere afslanking provincies: Enkel grondgebonden materies en geen persoons-gebonden zaken (relevantie onderscheid?) Met financiële aderlating, o.a.: Afschaffen Provinciefonds Onroerende voorheffing naar twee steden Quid vele provinciale initiatieven? Wie neemt ze over? Vlaanderen en/of lokale besturen? Met welke middelen? Wat met personeel? Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen Intergemeentelijke samenwerking Sanering streek- en regiostructuren op komst (quid Vlaamse initiatieven?) Privékapitaal wordt mogelijk in sectoren energiedistributie en afval Provincies moeten uittreden uit intergemeentelijke samenwerkingsverbanden: kostprijs voor overnemers (= gemeenten)? ‘Gepaste bovengemeentelijke schaal voor gemeentelijke participaties in nutssectoren’: quid? Niets over OCMW-samenwerking! Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Bestuurlijke elementen Eén decreet lokaal bestuur Bevat Gemeentedecreet, OCMW-decreet, Decreet Intergemeentelijke Samenwerking Zoals in Wallonië (Code de la Démocratie Locale et de la Décentralisation) Zeer ambitieus Komen er ook minder regels? Timing? Zomer 2017 Belangrijk dat (nieuwe) regels lang voor lokale verkiezingen 2018 duidelijk zijn. Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Inhoudelijke elementen (selectie) Werk en sociale economie Woonzorg en thuiszorg Kinderopvang Armoedebeleid Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Werk en sociale economie Samensmelten activeringsmaatregelen: quid OCMW’s? Geëigende instrumenten die succes bewezen hebben (art. 60, §7) én financiering moeten bewaard blijven Toekomst van de PWA’s: Is een belangrijk instrument om lokaal werkgelegenheidsbeleid te voeren, moet behouden blijven Akkoord dat het meer mag ingezet worden als activeringsinstrument en dus meer gericht op doorstroming Vlaams regeerakkoord en lokale besturen 19-9-2018

Meer integratie van ouderenzorg en thuiszorg: Woonzorg en thuiszorg Meer integratie van ouderenzorg en thuiszorg: Zeer goed! Opportuniteit nu residentiële ouderenzorg overgeheveld wordt van de federale overheid naar Vlaanderen Hoe? Met welke middelen? Welk traject en wat ondertussen met vragen naar uitbreiding? Aandacht voor gelijke financiering publieke en private sector Aandacht voor de meest kwetsbaren Lokaal bestuur als regisseur van de zorg: Aanzetten in regeerakkoord Vlaams regeerakkoord en lokale besturen 19-9-2018

Buitenschoolse opvang: Kinderopvang Meer kinderopvang: Zeer goed! Waar? Behoeftendekkend aanbod in elke gemeente noodzakelijk en niet louter op globaal Vlaams niveau Inkomensgerelateerd? Belangrijk dat sterkste schouders meer bijdragen Laagste tarieven worden opgetrokken van 1,57 euro tot 5 euro per dag, met uitzondering van de meest kwetsbaren (IVT en mensen in activering) Buitenschoolse opvang: Geïntegreerde aanpak (vrije tijd, jeugd, sport, welzijn, onderwijs) is goed, biedt opportuniteiten voor lokale besturen Vlaams regeerakkoord en lokale besturen 19-9-2018

Komt slechts zeer beperkt aan bod Armoedebeleid Komt slechts zeer beperkt aan bod Is dit wel een prioriteit voor de Vlaamse regering? Moet gerealiseerd worden met maatregelen binnen elk beleidsdomein (wonen, werk, welzijn, onderwijs, integratie&inburgering,…), maar wat is de visie van de Vlaamse regering? Niet enkel individuele aanpak, maar structurele maatregelen nodig Vlaams regeerakkoord en lokale besturen 19-9-2018

Het federale regeerakkoord Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Belangrijkste elementen op het vlak van: Inhoud Belangrijkste elementen op het vlak van: Interbestuurlijke relaties Werk Maatschappelijke integratie en armoedebestrijding Asiel en migratie Federaal regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Interbestuurlijke relaties Geen of weinig engagementen dat maatregelen met effect op lokale besturen: vooraf met hen worden besproken vooraf op die effecten ook worden beoordeeld Bij de meeste geplande maatregelen ontbreekt een explicitering van de gevolgen voor lokale besturen OCMW-bevoegdheden zéér versnipperd (MI, armoedebestrijding, asiel &migratie, sociale zaken en volksgezondheid, fraudebestrijding, sociale fraude, grootstedenbeleid) Federaal regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Banenplan, terwijl alle federale banenplannen geregionaliseerd werden? Werk Banenplan, terwijl alle federale banenplannen geregionaliseerd werden? Gemeenschapsdienst? PWA zonder vergoeding? Quid relatie met GPMI? Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

MI en armoedebestrijding Laagste lonen en uitkeringen worden opgetrokken tot Europese armoededrempel, maar concreet engagement over tijdspad, middelen, methodiek ontbreekt Indexsprong en welvaartsenveloppe Werkloosheidsmaatregelen kunnen leiden tot meer OCMW-cliënten: gaat federale overheid bijkomende kosten compenseren? Integratie OCMW in gemeente: grendel wordt gelicht Regierol OCMW’s armoedebestrijding Federaal regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Asiel en migratie Nieuwe taakverdeling collectieve opvang (eerste faze) – individuele opvang (gericht op integratie en bepaalde doelgroepen zoals NBMV) Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018

Vragen? Dank voor uw aandacht! VVSG - Vlaams regeerakkoord door een lokale bril 19-9-2018